Παρασκευή 14 Μαΐου 2021 

Ευάγγελος Βενιζέλος

Οι  επείγουσες προκλήσεις της φιλελεύθερης δημοκρατίας*

Η συζήτησή μας περί φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι δυτικοκεντρική. Αφορά ένα πολύ μικρό μέρος του πλανήτη. Η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι η δυτική δημοκρατία και στο εσωτερικό της  υπάρχουν πολλά προβλήματα. Έχουμε αμφισβητήσεις  πολύ έντονες - από τον «τραμπισμό» στην Αμερική έως το καθεστώς Όρμπαν στην Ουγγαρία, την κατάσταση στην Πολωνία, στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία, στη Σλοβακία. Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα κράτους δικαίου, σοβαρά προβλήματα μη φιλελεύθερης δημοκρατίας, illiberal democracy, σοβαρά προβλήματα πλειοψηφικής (majoritarian) δημοκρατίας που την εγκρίνουν οι πολίτες, αλλά είναι ταυτόχρονα αυταρχική (authoritarian) δημοκρατία.

Περισσότερα...

 Τετάρτη 21 Απριλίου 2021 

 Ευάγγελος  Βενιζέλος

 Μια θεσμική αποτίμηση της Μεταπολίτευσης - Πενήντα από τα διακόσια χρόνια του ελληνικού κράτους *

Αγαπητέ κύριε Τσίμα, καταρχάς ευχαριστώ εσάς προσωπικά, που αναλάβατε το βάρος του συντονισμού αυτής της εκδήλωσης με πολύ μεγάλη προθυμία και  ευγένεια, όπως πάντα. Είστε ο ιδεώδης στο ρόλο αυτό. Ευχαριστώ τη Λίνα και όλους τους αγαπητούς φίλους και συναδέλφους για τη συμμετοχή τους. Ο Κύκλος Ιδεών είναι υπερήφανος και θέλω να ελπίζω, ότι το ίδιο συμβαίνει και με τις Εκδόσεις Επίκεντρο και τον φίλο πολλών δεκαετιών Πέτρο Παπασαραντόπουλο.

Περισσότερα...

Παρασκευή 9 Απριλίου 2021

Τοποθετήσεις Ευάγγελου Βενιζέλου στο συνέδριο του Economist «Greece: 200 years of Economic Survival» στην ενότητα: «Greece’s self reflection: Failures of the past, lessons for the future» (8.4.2021)*

Πρώτη τοποθέτηση

Είναι πολύ δύσκολο να αξιολογήσεις μέσα σε ελάχιστα λεπτά, 200 χρόνια ελεύθερου εθνικού βίου, αλλά γενικεύοντας και αφαιρώντας θα έλεγα, πρώτον, ότι τα 200 αυτά χρόνια είναι γεμάτα από αποτυχίες και επιτυχίες. Δεν είναι τυχαίο ότι εμείς γιορτάζουμε πολλές ήττες. Έχουμε μια επίδοση στο να γιορτάζουμε ήττες και αυτή η αντίφαση ενσωματώνεται στην Ελληνική Ιστορία, η οποία γιορτάζει τώρα τα 200 χρόνια από την έκρηξη της Επανάστασης, η οποία στρατιωτικά απέτυχε, γιατί ο Ιμπραήμ νίκησε στην Πελοπόννησο, αλλά οδήγησε στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου και στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Γιορτάζουμε  το 2021, τα 200 χρόνια από την Παλιγγενεσία και το 2022 τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, που είναι μια παταγώδης ήττα, αλλά και μια μεγαλειώδης επιτυχία γιατί υποδεχθήκαμε και ενσωματώσαμε τους πρόσφυγες, διαμορφώσαμε τη νέα εθνική ταυτότητα και το νέο σύγχρονο δυτικό ελληνικό κράτος. Άρα, είναι ένα success story η Ελλάδα των 200 αυτών ετών.

Περισσότερα...

Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου 2021

Ευάγγελος Βενιζέλος

Κράτος Δικαίου στην ΕΕ:  Προκλήσεις και Προοπτικές *

Σας ευχαριστώ πολύ, κυρία Βαρβιτσιώτη  που συντονίζετε την εκδήλωσή μας. Επιτρέψτε μου  να εκφράσω θερμές ευχαριστίες στην κυρία  Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που μας τίμησε με το χαιρετισμό της. Όχι απλώς μας τίμησε, αλλά μας τροφοδότησε και με μία εισαγωγή η οποία ήταν πλήρης και συστηματική, πραγματικά πολύτιμη. Χαίρομαι που συνδιοργανώνουμε την εκδήλωση αυτή με το Konrad Adenauer Stiftung και, φυσικά, με το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου. Χαίρομαι, γιατί έχουμε μαζί μας τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την πρώην Αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το πρώην Πρόεδρο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή την πιο κατάλληλη σύνθεση ομιλητών για να δούμε αυτό το πάντα επίκαιρο και θεμελιώδες ζήτημα.

Περισσότερα...

Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2021 

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στο 4ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλονίκης

Ευχαριστώ  θερμά το Ελληνικό Ινστιτούτο Έρευνας και Ανάπτυξης για την πρόσκλησή του, χαίρομαι που μετέχω στο 4^ο Αναπτυξιακό Συνέδριο για τη Θεσσαλονίκη. Άκουσα με πολύ μεγάλη προσοχή τους τρείς χαιρετισμούς των θεσμικών εκπροσώπων και βεβαίως, την κεντρική ομιλία του αγαπητού φίλου Μαργαρίτη Σχοινά, ο οποίος  εξήγησε την κατάσταση από την οπτική γωνία της ΕΕ και έδωσε έναν τόνο αισιοδοξίας και προοπτικής.

Θα μου επιτρέψετε να είμαι λίγο πιο απαισιόδοξος, λίγο πιο ρεαλιστής και λίγο πιο συγκεκριμένος τοπικά, να αναφερθώ περισσότερο στις πιθανότητες που έχει η Θεσσαλονίκη, μετά την πανδημία, να παίζει έναν ουσιαστικό ρόλο.

Περισσότερα...

Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2021

Ευάγγελος Βενιζέλος

Η τριγωνική σχέση Θεολογίας, Ιατρικής  και έννομης  τάξης  απέναντι στις  προκλήσεις της πανδημίας

Ευχαριστώ για την πρόσκληση. Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τον καθηγητή Πέτρο Βασιλειάδη που επιμένει να με καλεί και να με προκαλεί να μετέχω σε παρόμοιες συζητήσεις, οι οποίες είναι, πρωτίστως, θεολογικού χαρακτήρα.

Η παρέμβασή μου είναι κάπως μετέωρη γιατί  ήθελα να ακούσω τον Ηλία Μόσιαλο να εκθέτει την ιατρική άποψη με την απαράμιλλη συνθετική του ικανότητα, την οποία έχει αποδείξει τους τελευταίους μήνες, καθώς είναι αυτός που ενημερώνει την ελληνική κοινή γνώμη για τις συνδυαστικές πληροφορίες που έχει σε σχέση με τις εξελίξεις της πανδημίας, των εμβολίων, των θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Ούτως ή άλλως, θα μιλούσα μετά τον Ηλία για μια τρίτη διάσταση. Θα προσέθετα στο δίπολο θεολογία και ιατρική την έννοια της έννομης τάξης.

Περισσότερα...

Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2021 

Ευάγγελος Βενιζέλος

Προβλήματα κατανομής αρμοδιοτήτων μεταξύ Ανεξάρτητων Αρχών : Μια πρόταση για τη νομοθετική εισαγωγή κανόνα κατανομής και δικονομικού μηχανισμού άρσης της σύγκρουσης αρμοδιοτήτων

Όταν  έπρεπε να κάνουμε την  επιλογή  των Ανεξάρτητων Αρχών στις οποίες θα προσδώσουμε συνταγματικό χαρακτήρα το 2001, ήμασταν πολύ φειδωλοί. Εντάξαμε στο Σύνταγμα τον θεσμό των Ανεξάρτητων Αρχών, που προϋπήρχε νομοθετικά, με πρώτη ιστορικά Αρχή την Επιτροπή Ανταγωνισμού που διοργανώνει τη σημερινή ημερίδα. Εντάξαμε όμως στο θεσμικό πλαίσιο των συνταγματικά προβλεπόμενων Αρχών μόνον Αρχές οι οποίες συνδέονται με την άσκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων ή με τη λειτουργία βασικών θεσμικών εγγυήσεων. Όπως είναι γνωστό, συνταγματικά κατοχυρωμένες Αρχές, είναι μόνον η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, το ΑΣΕΠ και ο Συνήγορος του Πολίτη. Αφήσαμε, δηλαδή, εκτός συνταγματικής ρύθμισης, στην ευχέρεια του εθνικού νομοθέτη και πρωτίστως στο πεδίο του  ευρωπαϊκού ενωσιακού  δικαίου, τις κατεξοχήν και κατά κυριολεξία, ρυθμιστικές Αρχές. Τις Αρχές τις ρυθμιστικές της αγοράς.

Περισσότερα...

26 Δεκεμβρίου 2020

Ευάγγελος Βενιζέλος
                                                                                                           

 Βίβλος και Σύνταγμα : Σκέψεις για την πολιτική θεολογία *

Το ειδικότερο θέμα μου  στο πλαίσιο του γενικού θέματος του συνεδρίου «Βίβλος και Πολιτική» είναι η σχέση της Βίβλου και του Συντάγματος, «Βίβλος και Σύνταγμα:  Σκέψεις για την πολιτική θεολογία της μετανεωτερικότητας». Οι τίτλοι, όπως ξέρετε, είναι και βαρύγδουποι και δεσμευτικοί και διατρέχουν διαρκώς τον κίνδυνο να διαψευσθούν από το περιεχόμενο των ανακοινώσεων, αλλά θα το διακινδυνεύσω.

Θα ήθελα να ξεκινήσουμε αυτήν τη συζήτηση από μία υπενθύμιση, επιγραμματική, για το πώς ορίζεται η πολιτική. Πολιτική, κατά τη δική μου εκδοχή, είναι οτιδήποτε κινείται όχι μόνο στο πεδίο του κράτους, αλλά  στο πεδίο της εξουσίας γενικότερα, γιατί εξουσιαστικές σχέσεις αναπτύσσονται και εντός αλλά και εκτός του κράτους. Άλλωστε το κράτος, ούτως ή άλλως, αυτό καθεαυτό είναι συμπύκνωση σχέσεων εξουσίας. Στο  πεδίο της πολιτικής περιλαμβάνεται  οτιδήποτε κινείται στον δημόσιο χώρο, με την ευρύτερη έννοια του όρου, άρα περιλαμβάνεται εδώ και η κοινωνία των πολιτών και η οικονομία. Αλλά, βεβαίως, σε τελική ανάλυση, όλα αυτά ανάγονται στο κράτος, ως συμπύκνωση ενός συσχετισμού δυνάμεων ή σε διακρατικές σχέσεις ή στον χώρο της διεθνούς κοινότητας, πάντα διά του κράτους και σε αναφορά προς το κράτος, μόνον που το κράτος δεν ορίζεται μόνον σε σχέση με τον εαυτό του, αλλά πάντα σε σχέση και με την κοινωνία.

Περισσότερα...

23 Δεκεμβρίου 2020

Ευάγγελος Βενιζέλος

Δεύτερο κύμα της πανδημίας, των περιοριστικών μέτρων και του συνταγματικού προβληματισμού*

Η πανδημία είναι μια πολλαπλή και οξεία πρόκληση. Είναι μια πρόκληση υγειονομική, είναι μια πρόκληση επιστημονική, ιδίως για τις ιατροβιολογικές επιστήμες, είναι μια πρόκληση φυσικά κοινωνική, οικονομική γιατί έχουμε την παρεπόμενη οικονομική κρίση, είναι μια κρίση ανθρωπολογική γιατί δοκιμάζει την ίδια την υπόστασή μας και τη σχέση μας με τη φύση, και, βεβαίως, είναι μια κρίση πολιτειακή, μια κρίση πολιτική, μια κρίση των θεσμών των δημοκρατικών και των δικαιοκρατικών. Είναι μια κρίση του κράτους δικαίου και του κοινωνικού κράτους, αν θέλουμε να μιλήσουμε με ευρωπαϊκά δεδομένα. Δεν ισχύουν όμως μόνο τα ευρωπαϊκά ή τα δυτικά δεδομένα, διότι η πρόκληση αυτή είναι παγκόσμια, είναι μια πρόκληση ασύμμετρη από τον μικρό αυτό ιό, αλλά είναι και μια πρόκληση οριζόντια γιατί την αντιμετωπίζουν και δημοκρατικά πολιτικά συστήματα και αυταρχικά πολιτικά συστήματα. Συστήματα που κινούνται σε διαφορετικό επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης και σε διαφορετικό επίπεδο πολιτικού πολιτισμού. Πολλές φορές, βλέπουμε να υπάρχει ένας υφέρπων ανταγωνισμός ανάμεσα στη δημοκρατική διαχείριση της πρόκλησης της πανδημίας και την αυταρχική, πάντως μη δημοκρατική, με τα κριτήρια της φιλελεύθερης δημοκρατίας, αντιμετώπιση, όπως συμβαίνει με την Κίνα, με τη Ρωσία και με άλλες χώρες.

Περισσότερα...

Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2020

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην εκδήλωση που διοργάνωσαν οι ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΑΚΚΟΥΛΑ ΑΕ, με θέμα «Πολιτική και Κορωνοϊός» με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Ηγεσία, Πολιτική και Κορωνοϊός: Η πρώτη αντίδραση σε οκτώ χώρες» των Αθ. Παπαϊωάννου και Β. Γεωργοπούλου (17.12.2020)*

Χαίρομαι πολύ, που μετέχω κι εγώ σ’ αυτή την πλούσια συζήτηση, έχουν ακουστεί πάρα πολλά πράγματα, έχουν προηγηθεί πάρα πολύ αξιόλογοι ομιλητές. Θέλω να συγχαρώ κι εγώ τον Θανάση Παπαϊωάννου και την Βαρβάρα Γεωργοπούλου για την έξυπνη ιδέα τους και για την γρήγορη και άψογη εκτέλεση της ιδέας αυτής, να μας προσφέρουν ένα παρόμοιο βιβλίο για ένα τόσο κρίσιμο και προκλητικό θέμα. Να συγχαρώ τις εκδόσεις ΣΑΚΚΟΥΛΑ, που ανέλαβαν το βάρος και προωθούν την έκδοση αυτή.

Βέβαια το βιβλίο, όπως κάθε βιβλίο, παγώνει το χρόνο, κάθε έντυπο παγώνει το χρόνο, ενώ οι εξελίξεις τρέχουν. Τώρα ασχολούμαστε με την πρώτη αντίδραση σε οχτώ χώρες, ενώ το ζητούμενο είναι η δεύτερη αντίδραση, η τρίτη αντίδραση, η τελική αντίδραση και χαίρομαι γιατί ο Τάσος Τέλλογλου παρακολούθησε την εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών, την οποία κι εγώ την παρακολούθησα ως ακροατής της. Προφανώς ο κύριος Σύψας  έχει αντιληφθεί τι ειπώθηκε, λόγω της ειδικότητός του, γιατί ειπώθηκε κατά τη γνώμη μου κάτι συγκλονιστικό.

Περισσότερα...