Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου των Ευάνθη Χατζηβασιλείου και Σπύρο Βλαχόπουλο, «Διλήμματα της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας» (εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ)

H πολύ τρυφερή παρουσίαση που έκανε ο Νίκος Αλιβιζάτος αναφερόμενος στους συγγραφείς του βιβλίου με απαλλάσσει από το καθήκον να αναφερθώ στα πρόσωπα, αν και θα ήθελα να πω δυο λόγια. Τον Σπύρο Βλαχόπουλο τον γνώρισα ώριμο επιστήμονα, συνάδελφο και τον παρακολουθώ με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και θαυμασμό. Τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου τον ξέρω από πρωτοετή φοιτητή. Τον είχα φοιτητή στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης. Τον έχω παρακολουθήσει στη διαδρομή του, τον καμαρώνω και χαίρομαι γιατί διατηρεί ισχυρό και ενεργό τον νομικό εαυτό του παρότι είναι ιστορικός, καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Νομίζω ότι αντιλαμβάνονται και οι ομότεχνοι του πόσο μεγάλο πλεονέκτημα είναι η νομική γνώση όταν διαχειρίζεται κανείς θέματα πολιτικής και διπλωματικής ιστορίας.

Περισσότερα...

Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2019

Χαιρετισμός Ευάγγελου Βενιζέλου στη συζήτηση στρογγυλής τράπεζας που διοργάνωσε η Ελληνική Ένωση Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και Ιδιωτικότητας στο ΔΣΑ

«Ελευθερία της έκφρασης. Προστασία της τιμής και της ιδιωτικότητας»

Υποθέτω ότι η πρόσκληση να προλογίσω τη σημερινή εκδήλωση οφείλεται στη συρροή δυο ιδιοτήτων μου. Η πρώτη είναι η ιδιότητα του γενικού εισηγητή της πλειοψηφίας στην αναθεώρηση του Συντάγματος το 2001 και η δεύτερη είναι η ιδιότητα του Εισηγητή στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αυτά λοιπόν που έχω να συνεισφέρω στην εκδήλωση είναι ελάχιστα διότι η ιδιότητα και το κύρος του συντονιστή της εκδήλωσης, η εμπειρία και η εξοικείωση με το θέμα που έχουν όλοι οι εισηγητές, θα καθιστούσαν περιττό o,τιδήποτε θα έλεγα εγώ. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, για λόγους ιστορικούς, θα ήθελα να θυμίσω με την πρώτη μου ιδιότητα ότι το 2001 δίπλα στα τότε ισχύοντα άρθρα 5 παρ. 1, 9 και 14 του Συντάγματος -με την αρχική μορφή του άρθρου 14- προστέθηκαν πολλές νέες διατάξεις και τροποποιήθηκαν κρίσιμες συνταγματικές διατάξεις.

Περισσότερα...

Χανιά, 2 Φεβρουαρίου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση στα Χανιά του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας»
 

Ευχαριστώ πάρα πολύ, κ. Πρόεδρε, για την εισαγωγή σας και στο πρόσωπό σας ευχαριστώ από καρδιάς το Δικηγορικό Σύλλογο Χανίων, έναν λαμπρό, δραστήριο Δικηγορικό Σύλλογο, για την πρόσκληση και για την ευκαιρία που μου δίνει να βρίσκομαι στην Κρήτη, στα Χανιά, να είμαι σήμερα εδώ μαζί σας, σε αυτή την τόσο ωραία και πυκνή ομήγυρη με αφορμή την έκδοση του βιβλίου μου. Είναι πραγματικά μεγάλη η συγκίνησή μου κάθε φορά που βρίσκομαι εδώ, έχω μία συμπτωματική συγγένεια λόγω επωνύμου με τον τόπο αυτόν. Παρότι στην Κρήτη υπάρχει μόνον η οικογένεια του Εθνάρχη, έχουμε και εμείς το προνόμιο, οι καταγόμενοι από την Νότια Εύβοια, από την επαρχεία Καρυστίας, όπως και οι καταγόμενοι από τη Βοιωτία, από τη Θήβα, ίσως σε μικρό ποσοστό και οι καταγόμενοι από τη Μάνη, να έχουμε το επίθετο αυτό και να νιώθουμε ότι έχουμε μία νοητή γραμμή που μας συνδέει με την Κρήτη και με την εισφορά της στην υπερηφάνεια του ελληνικού έθνους και στη συγκρότηση του νέου ελληνικού κράτους, γιατί ο Ελευθέριος Βενιζέλος είναι ο πραγματικός πατέρας του νέου ελληνικού κράτους.

Χαίρομαι, επίσης, γιατί βλέπω στην αίθουσα πάρα πολλά φιλικά πρόσωπα, δεν θέλω να τα μνημονεύσω όλα ονομαστικά. Όλες και όλους που βλέπω εδώ, που συνδέονται μαζί μου από τα περασμένα χρόνια, από τα χρόνια των σπουδών μας στη Θεσσαλονίκη, από την κοινή μας δραστηριότητα στο φοιτητικό κίνημα, από τη δραστηριότητα μας στη δικηγορία, στην πολιτική, στη Βουλή . Χαίρομαι για τη συμμετοχή πολλών φίλων στη συνάντηση αυτή, αλλά εξίσου συγκινητική είναι η παρουσία ανθρώπων με τους οποίους δεν έχω καμία προσωπική σχέση και μπήκαν στον κόπο, Σάββατο, να έρθουν εδώ να μας ακούσουν.

Με συγκίνησαν βαθύτατα ο Χρήστος Ράμμος και ο Βασίλης Μαρκής, δύο εμβληματικές, υποδειγματικές φυσιογνωμίες του δικαστικού κόσμου, δύο σημεία αναφοράς.

Περισσότερα...

Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2019

Ευάγγελος Βενιζέλος

Η Δημοκρατία σε κρίση και το πεδίο της πολιτικής*

Η Δημοκρατία είναι πάντα σε κρίση γιατί η Δημοκρατία είναι από τη φύση της πάντα συγκρουσιακή. Είναι πλουραλιστική και ανταγωνιστική. Δεν υπάρχει περίπτωση να λειτουργεί ένα δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης χωρίς να υπάρχουν εντάσεις, συγκρούσεις, αμφισβητήσεις. Χωρίς να υπάρχουν εκκρεμότητες, χωρίς να υπάρχει αντιπαράθεση. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στη θεωρία της Δημοκρατίας το πιο «στρατιωτικό» κεφάλαιο είναι η θεωρία των πολιτικών κομμάτων, τα οποία εκλαμβάνονται, ήδη από τον 19^ο αιώνα ως οιονεί στρατιωτικοί σχηματισμοί, που προετοιμάζονται, εξοπλίζονται, αγωνίζονται, νικούν, ηττώνται, αναπτύσσουν στρατηγική, κάνουν τακτικούς χειρισμούς, είναι σε διάταξη μάχης. Δεν είναι δηλαδή καθόλου τυχαίο ότι στην πολυκομματική, αντιπροσωπευτική δημοκρατία, η ορολογία με την οποία εκφράζεται ο ανταγωνισμός των κομμάτων, άρα ο πυρήνας της Δημοκρατίας, είναι μια ορολογία κατεξοχήν, και θα έλεγα εντυπωσιακά, στρατιωτική γιατί πάντα υπάρχει ένα ανοιχτό μέτωπο που πρέπει να αντιμετωπισθεί.

Περισσότερα...

Καλαμάτα 18 Ιανουαρίου 2019

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Καλαμάτα κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ) στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ από καρδιάς, την καθεμία και τον καθένα από εσάς προσωπικά που μπήκατε στο κόπο να έρθετε σήμερα εδώ, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου για να παρακολουθήσετε την παρουσίαση του βιβλίου μου και να μου δώστε την πολύ μεγάλη ευκαιρία να σας συναντήσω, γιατί αυτή η επαφή   των προσώπων έχει ιδιαίτερη σημασία, ανανεώνει δεσμούς φιλικούς, συναισθηματικούς και πολιτικούς αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Επιπλέον δε υπάρχει πάντα ένα κίνητρο να έρχεται κανείς στην Καλαμάτα, με την οποία θεωρώ ότι έχω στενούς δεσμούς, γιατί έχω πάρα πολλούς φίλους, πέρα από τη σχέση με τον τόπο, με το τοπίο, με την παράδοση και με τον πολιτισμό τον τοπικό.

Περισσότερα...

Ιωάννινα 13 Ιανουαρίου 2019

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου κατά την παρουσίαση στα Ιωάννινα του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ) στο ξενοδοχείο Grand Serai

Σας ευχαριστώ προσωπικά την καθεμιά και τον καθένα από εσάς που μπήκατε στον κόπο να έρθετε να παρακολουθήσετε την παρουσίαση του βιβλίου μου αυτού. Ξέρω ότι η ημέρα είναι δύσκολη, Κυριακή, ξέρω ότι το ψύχος είναι μία αντένδειξη και επίσης παρακολουθούσα τις προηγούμενες ημέρες τη δυσκολία της πόλης λόγω του χιονιά. Σας ευχαριστώ για την ευγένειά σας και για τη φιλία σας και για την υπομονή σας. Ευχαριστώ θερμά το συντονιστή της εκδήλωσης, το Γιώργο Παπαχρήστο, άξιο τέκνο του νομού Ιωαννίνων που είναι, θα έλεγα, ο πρύτανης των Ελλήνων πολιτικών συντακτών, ένας έγκυρος, διεισδυτικός αναλυτής της πολιτικής πραγματικότητας αλλά ταυτόχρονα και ένας ακαταπόνητος και επίμονος ρεπόρτερ, γιατί χωρίς έρευνα και χωρίς ρεπορτάζ δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί η ανάλυση.

Περισσότερα...

Θεσσαλονίκη 12 Ιανουαρίου 2019

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Θεσσαλονίκη κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ) στο Electra Palace 

Καταρχάς, σας ευχαριστώ πραγματικά για την παρουσία σας, την κάθε μία και τον κάθε έναν από εσάς. Σας ευχαριστώ πολύ για τον κόπο που κάνατε, μία κρύα ημέρα του χειμώνα αλλά ευτυχώς ηλιόλουστη μέχρι τώρα, να έρθετε εδώ, μεσημέρι Σαββάτου, να ιδωθούμε. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία, να ανανεώσουμε την επαφή μας και τη σχέση μας και να συζητήσουμε για ένα θέμα το οποίο θα μπορούσε να είναι και βαρύ και απρόσιτο και καθόλου ελκτικό, όπως η σχέση Δημοκρατίας – συγκυρίας – Ιστορίας - Συντάγματος, ενώ ο κόσμος καίγεται. Τρέχουν εξελίξεις ζωτικές για τη χώρα, τίθενται ερωτήματα που αφορούν την εξωτερική πολιτική, ερωτήματα που αφορούν την οικονομική αντοχή της Ελλάδας, ερωτήματα που αφορούν τον συσχετισμό των δυνάμεων, τις εκλογές, το μέλλον, το θεμελιώδες ερώτημα εάν η χώρα μπορεί να αντέξει και να ξαναγίνει μία ομαλή, κανονική χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ζώνης του Ευρώ.

Περισσότερα...

Λάρισα 11 Ιανουαρίου 2019

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στη Λάρισα κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ) στο ξενοδοχείο Divani Palace

Ευχαριστώ πάρα πολύ, την καθεμία και τον καθένα από εσάς, για την παρουσία σας εδώ που μου δίνει πάρα πολύ μεγάλη χαρά. Έχω στενούς δεσμούς με τη Λάρισα, με την ευρύτερη περιοχή. Ψάχνω ευκαιρία να έρχομαι, πότε-πότε, για να ανανεώνουμε αυτή την επαφή μας.

Ευχαριστώ θερμά τον Ανδρέα Γιουρμετάκη, πολύ παλιό μου φίλο, εκλεκτό δημοσιογράφο που συντονίζει τη συζήτηση και τους δύο ομιλητές που προηγήθηκαν, αγαπητούς στενούς μου φίλους, πολύ σημαντικά πρόσωπα του δημοσίου βίου. Ο Δημήτρης Κούρκουλας διέγραψε μία πολύ σημαντική διαδρομή στο στερέωμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είχα τη χαρά να συνεργαστώ μαζί του ως Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών, γιατί ήταν ο στενότερος συνεργάτης μου, Υφυπουργός Εξωτερικών, μία περίοδο πολύ κρίσιμη αλλά και πολύ δημιουργική. Διαχειριστήκαμε μαζί την τελευταία, πολύ σημαντική, ελληνική προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Λευτέρης Κουσούλης, ένας γνήσιος διανοούμενος, ένας πολιτικός θεολόγος όπως καταλάβατε, γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα να αναλύσουμε τα φαινόμενα της Δημοκρατίας, της Ιστορίας, χωρίς να καταφύγουμε σε ορισμένες θεμελιώδης έννοιες θεολογικού χαρακτήρα, Σεβασμιώτατε. Άλλωστε, η ίδια η έννοια του κράτους, της κυριαρχίας και του Συντάγματος πηγάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό μέσα από το Κανονικό Δίκαιο της Εκκλησίας και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτή τη διανοητική και ιστορική σχέση. Βέβαια, επειδή και οι δύο είναι επιστήμονες διανοούμενοι, παρουσίασαν το βιβλίο μου με πολύ αφηρημένο και αφαιρετικό τρόπο, χωρίς παραδείγματα από τη συγκυρία.

Περισσότερα...

Αθήνα, 9 Ιανουαρίου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Επιτροπή Αναθεώρησης στη συζήτηση για τα άρθρα 87-120

«Τα τελευταία χρόνια βρισκόμαστε μπροστά στο φαινόμενο αυτό, ενός κυβερνητικά οργανωμένου, ελεγχόμενου και διατυμπανιζόμενου πολιτικά, παραδικαστικού δικτύου, το οποίο, βεβαίως βασίζεται στα πρόθυμα, συντηρητικής καταγωγής, «συνεργεία» που εφάπτονται με το βαθύ κράτος, έχουν προσφέρει παλαιότερα τις υπηρεσίες τους αλλού, τις προσφέρουν τα τελευταία τέσσερα χρόνια στον ΣΥΡΙΖΑ και είναι πάντα πρόθυμα να προσφέρουν και στο μέλλον υπηρεσίες, αλλά θέλω να ελπίζω ότι αυτές δεν θα γίνουν δεκτές, γιατί το φαινόμενο αυτό θα παταχθεί αλύπητα.»

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, είναι πολύ πλούσια η θεματολογία αυτής της ενότητας, θα κάνω ορισμένες επιλεκτικές αναφορές. Ξεκινώ από τις Ανεξάρτητες Αρχές. Δεν θα επαναλάβω αυτά που ειπώθηκαν το 2001, ήταν έντονος ο προβληματισμός για τον θεσμό των Ανεξάρτητων Αρχών. Είναι προφανές ότι οι Ανεξάρτητες Αρχές υπόκεινται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο, η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας έχει ως βασική αποστολή τον έλεγχο επί των Κοινοβουλευτικών Αρχών, η δε ιδέα του ΣΥΡΙΖΑ να απαιτείται νόμος αυξημένης πλειοψηφίας για τη σύσταση νέας Ανεξάρτητης Αρχής, πέραν των προβλεπομένων στο Σύνταγμα, είναι μία σωστή ιδέα. Είναι εσφαλμένο, όμως, να περιορισθεί η αναγκαία πλειοψηφία στη Διάσκεψη των Προέδρων, τρία πέμπτα στη διάσκεψη των Προέδρων σημαίνει μόνον η κυβερνητική πλειοψηφία. Αντιθέτως, η μεταφορά της αρμοδιότητας σε κανονική Κοινοβουλευτική Επιτροπή θα επέτρεπε να έχουμε πλειοψηφία 3/5 στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή που έχει σύνθεση ανάλογη με τη δύναμη των κομμάτων. Η διάσκεψη δεν έχει σύνθεση ανάλογη με τη δύναμη των κομμάτων.

Περισσότερα...

Δεκέμβριος 2018

Ευάγγελος Βενιζέλος

Το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο από τον λαϊκισμό:

είναι πρόβλημα δημοκρατίας *

"Πρέπει να υπάρχει ένα αυθόρμητο μέτωπο προστασίας του μέλλοντος του τόπου και των παιδιών μας, αυτό δεν είναι ούτε απλώς αντιπολιτευόμενο ούτε απλώς αντιλαϊκιστικό. Είναι το μεγάλο μέτωπο της εθνικής και δημοκρατικής επαγρύπνησης. "

Υπάρχουν πολλές κρίσιμες αποχρώσεις κάτω από τη γενική έννοια του λαϊκισμού. Υπάρχει όμως πρωτίστως πρόβλημα δημοκρατίας. Η δημοκρατία, εννοώντας τη δυτική δημοκρατία, δηλαδή τη φιλελεύθερη δημοκρατία, ήταν ταυτισμένη για μία πολύ μεγάλη περίοδο –ας πάρουμε την πιο πρόσφατη περίοδο, τη μεταπολεμική από το 1945 και μετά– με την ανάπτυξη, την πρόοδο, την ανταγωνιστικότητα, τα μεγάλα τεχνολογικά επιτεύγματα. Δεν υπήρχαν ανεπτυγμένες χώρες, με δυναμισμό καιπροοπτική που δεν ήταν δημοκρατίες. Τώρα πια υπάρχουν αυταρχικά καθεστώτα με τεράστιες οικονομικές δυνατότητες. Υπάρχουν αυταρχικά καθεστώτα που έχουν διδαχθεί από το ιστορικό πάθημα της Σοβιετικής Ένωσης και έχουν μεγάλα επιτεύγματα, οικονομικά και αναπτυξιακά, ενώ είναι αυταρχικά καθεστώτα [Yascha Mounk and Roberto Stefan Foa, The End of the Democratic Century. Autocracy’s Global Ascendance, Foreign Affairs, May / June 2018]. Ταυτόχρονα υπάρχουν αναπτυγμένες δυτικές χώρες, ακόμη και κράτη μέλη της ΕΕ στα οποία εμφανίζεται το φαινόμενο της αυταρχικής και μη φιλελεύθερης δημοκρατίας, της illiberal democracy.

Περισσότερα...