Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 2019
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο ΒΗΜΑ της Κυριακής
Από τη δεκαετία της κρίσης στη δεκαετία της πρόκλησης
Η δεκαετία 2009-2019 ήταν η δεκαετία της εκδήλωσης μιας κρίσης που επωάστηκε το λιγότερο όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο. Ήταν η δεκαετία της συνολικής δοκιμασίας των αντοχών της χώρας. Οικονομικών, θεσμικών, κοινωνικών, πολιτικών και κυρίως ηθικών. Τα οικονομικά μεγέθη απομειώθηκαν, η ίδια η κοινωνική διαστρωμάτωση μεταβλήθηκε, οι πολιτικές συμπεριφορές έφτασαν σε οριακό σημείο, οι συνταγματικοί όμως θεσμοί άντεξαν. Η Ελλάδα παρότι φλέρταρε επικίνδυνα με καταστροφικές επιλογές, παρέμεινε εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου και έθεσε υπό έλεγχο τη δημοσιονομική της κατάσταση. Το κόστος που καταβλήθηκε λόγω της εσωτερικής αμφιθυμίας, της πολιτικής παλινδρόμησης και της ακατάβλητης γοητείας του λαϊκισμού είναι μεγαλύτερο από αυτό που καταβλήθηκε λόγω της τεχνικής ανεπάρκειας των «θεσμών» μπροστά σε καινοφανείς καταστάσεις και της πολιτικής μυωπίας που χαρακτηρίζει συχνά τα κέντρα λήψης των ευρωπαϊκών αποφάσεων.
Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου για τον Χρήστο Λαμπράκη στο αφιέρωμα της εφημερίδας «Το Βήμα»
Ο Χρήστος Λαμπράκης ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια ηγετική φυσιογνωμία στον χώρο της ενημέρωσης, της πολιτικής και του πολιτισμού. Τον περιέβαλε από πολύ νωρίς ένας ανθεκτικός αστικός μύθος γύρω από την ισχύ και τις δυνατότητες παρέμβασης που είχε σε όλο σχεδόν το φάσμα των δημοσίων πραγμάτων.
Λογικό για έναν άνθρωπο που ανέλαβε σε ηλικία μόλις είκοσι τριών ετών τον έλεγχο του μεγαλύτερου εκδοτικού συγκροτήματος, που έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική ζωή του τόπου για παραπάνω από μισό αιώνα γεμάτο με κρίσεις και εναλλαγές, που κυριάρχησε στο νέο τηλεοπτικό τοπίο μετά την κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου, που είχε πάθος με τη μουσική και γνώριζε καλύτερα από κάθε άλλον τη σημασία των υποδομών και των θεσμών του σύγχρονου πολιτισμού, που γεννούσε συνεχώς νέες ιδέες, παρακινούσε σε πρωτοβουλίες.
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2019
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή της Κυριακής
Εθνική στρατηγική αυτοσυνειδησία
Η συμφωνία Ερντογάν - Σαράζ για την κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου «οριοθέτηση» των θαλάσσιων δικαιοδοσιών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης δεν είναι μια απροσδόκητη εξέλιξη. Δεν κινείται πέραν των σεναρίων που είχε πάντα υπόψη της η Ελλάδα.
Άλλωστε μόλις στις 13 Νοεμβρίου 2019 ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στον ΟΗΕ με επιστολή του προς τον Γενικό Γραμματέα, παρουσίασε κωδικοποιημένες τις τουρκικές αντιλήψεις σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπάρχουν κάποιες ενδιαφέρουσες αποχρώσεις στο έγγραφο αυτό. Η Τουρκία παρουσιάζει φυσικά τη δική της θεώρηση για τα απώτερα όρια της υφαλοκρηπίδας της επί της οποίας κάθε παράκτιο κράτος ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα ipso facto και ab initio ( αυτό το στοιχείο είναι η βασική συνεισφορά της έννοιας της υφαλοκρηπίδας στη συζήτηση περί θαλάσσιων ζωνών). Αποδέχεται όμως ότι παραλλήλως πρέπει να οριοθετηθεί και η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Αποδέχεται επίσης ως κανόνα αναφοράς το ισχύον Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και παρότι δεν είναι μέρος της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας συνομολογεί ότι αυτή καταγράφει κανόνες εθιμικού δικαίου που τους έχει επεξεργαστεί και η νομολογία των διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων.
Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2019
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
Οι πραγματικές διαστάσεις της αναθεώρησης
Ολοκληρώθηκε εχθές η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος που άνοιξε τον Νοέμβριο του 2018, στην προηγούμενη Βουλή. Με την ψήφιση των αναθεωρημένων διατάξεων, που τίθενται σε ισχύ με «ειδικό ψήφισμα» (άρθρο 110 παρ. 5 ), η παρούσα Βουλή ολοκλήρωσε την αναθεωρητική της αρμοδιότητα και απέβαλλε τον χαρακτήρα της αναθεωρητικής Βουλής. Νέα αναθεώρηση δεν επιτρέπεται πριν περάσει πενταετία από την «περάτωση» της τωρινής αναθεώρησης.
Οφείλουμε συνεπώς μια ψύχραιμη αποτίμηση του αναθεωρητικού αποτελέσματος μέσα σε ένα ευρύτερο χρονικό ορίζοντα που υπερβαίνει τη συγκυρία και τους πολιτικούς της συσχετισμούς.
Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2019
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
Τι μπορεί και τι δεν μπορεί να γίνει μέσω της αναθεώρησης του Συντάγματος για την ψήφο των εκτός επικράτειας πολιτών
Α. Ενόψει της συνεδρίασης της Επιτροπής Αναθεώρησης ( έχει προγραμματισθεί για τις 30.10.2019 ) που θα ασχοληθεί με το εκλογικό δικαίωμα των εκτός επικράτειας πολιτών η κυβέρνηση παρουσίασε σχέδιο της προτεινόμενης να προστεθεί στο άρθρο 54 του Συντάγματος παραγράφου 4. Στόχος του σχεδίου είναι προφανώς να αποκτήσουν συνταγματική βάση τα σημεία που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των κομμάτων. Το σχέδιο έχει ως εξής :
«4. Με τον νόμο της παραγράφου 4 του άρθρου 51 μπορεί να τίθενται προϋποθέσεις στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στον τόπο διαμονής τους από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια, όπως η κατοχή αριθμού φορολογικού μητρώου, ο χρόνος απουσίας από τη χώρα ή η παρουσία στη χώρα για ορισμένο χρόνο στο παρελθόν. Με τον νόμο της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου μπορεί να ορίζεται ότι ορισμένες θέσεις του ψηφοδελτίου επικρατείας κάθε κόμματος καταλαμβάνονται υποχρεωτικά από τον ελληνισμό της διασποράς. Με τον νόμο της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου μπορεί να καθιερώνονται μία ή περισσότερες εκλογικές περιφέρειες απόδημου Ελληνισμού, κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου.»
Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2019
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην προσωπική ιστοσελίδα, evenizelos.gr
Ασυλία και σκευωρία
Συζητείται στην Ολομέλεια της Βουλής το αίτημα της Εισαγγελίας για άρση της ασυλίας του Ανδρέα Λοβέρδου μετά την επανεκλογή του ως βουλευτή, αλλά και μετά την αρχειοθέτηση της δικογραφίας που τον αφορά για το λεγόμενο ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Αυτό δεν τονίζεται επαρκώς.
Η Επιτροπή Δεοντολογίας της Βουλής εισηγείται κατά πλειοψηφία την άρση της ασυλίας επειδή το ζητά επιμόνως, για λόγους ευθιξίας, ο ίδιος ο κ. Λοβέρδος.
Σέβομαι τη στάση του αλλά η επιστημονική μου ιδιότητα, η μακρά κοινοβουλευτική μου εμπειρία και το γεγονός ότι έχω παρακολουθήσει από πολύ κοντά την εξέλιξη αυτής της θεσμικά τραγικής υπόθεσης, μου επιβάλλουν να τονίσω τα εξής:
Η ασυλία πρέπει να αίρεται - αυτός είναι ο κανόνας - εκτός και αν υπάρχουν θεσμικοί λόγοι που αφορούν την κοινοβουλευτική δημοκρατία και όχι τον βουλευτή ατομικά.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει ήδη κινηθεί η διαδικασία συγκρότησης επιτροπής διεξαγωγής προκαταρκτικής εξέτασης κατά του πρώην αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης για ηθική αυτουργία σε κατάχρηση εξουσίας και αλλά συναφή αδικήματα. Η Βουλή αναπόφευκτα θα διερευνήσει και τους φυσικούς αυτουργούς - εισαγγελικούς λειτουργούς - που ως συμμέτοχοι συμπαραπέμπονται στο Ειδικό Δικαστήριο, εφόσον η υπόθεση φτάσει εκεί ( άρθρο 86 παρ. 4 Σ. ).
Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2019
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου, στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο, για τον Δημήτρη Χαντζόπουλο, στο έργο του οποίου είναι αφιερωμένη η επερχόμενη έκθεση της γκαλερί Ζουμπουλάκη «Και διηγώντας τα να γελάς»
Έκανα μια άσκηση. Από έναν μεγάλο αριθμό σκίτσων του Δημήτρη Χαντζόπουλου απέσπασα τους υπότιτλους που υπάρχουν στα περισσότερα έργα του και άφησα χωριστά το εικαστικό μέρος. Επιβεβαίωσα την αίσθηση που είχα.
Τα «λόγια» λειτουργούν και από μόνα τους. Θα μπορούσαν να είναι ένα καίριο σχόλιο χωρίς εικαστική υποστήριξη. Ένα σχόλιο με μεγάλη πυκνότητα, in media res, στην καρδιά του θέματος, στις μη ορατές δια γυμνού οφθαλμού αλλά καίριες διαστάσεις του γεγονότος. Το ίδιο κατά μείζονα λόγο ισχύει για το εικαστικό μέρος. Αυτό έχει αυτοτελή εικαστική αξία, τις δικές του προφανείς ή λανθάνουσες αισθητικές αναγωγές και κυρίως έχει ενσωματωμένο ένα μεγάλο ζωγραφικό ταλέντο, συστηματική γνώση και σκληρή δουλειά στις λεπτομέρειες. Το πολιτικό σχόλιο συντελείται και με μόνο το εικαστικό μέρος. Αυτό φαίνεται στις περιπτώσεις, μάλλον λίγες, σκίτσων χωρίς υποτιτλισμό. Η σύνδεση όμως εικαστικού έργου και σχολίου λειτουργεί πολλαπλασιαστικά. Για την ακρίβεια προκαλεί μια καθηλωτική έκπληξη για το πώς είναι δυνατό να αναδεικνύεται με ένα σκίτσο - με τις συμβάσεις και τις ασυλίες του χιούμορ - η βαθύτερη σημασία των γεγονότων. Η σύνδεσή τους με καταστάσεις. Η πολιτική τους ουσία.
Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2019
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου για την εφημερίδα Πελοπόννησος της Κυριακής, στο αφιέρωμα: «Ιστορία: Εθνική ή Κοινωνική;»
Έχω γράψει παλιότερα στη φιλόξενη αυτή εφημερίδα ότι η σημαντικότερη ίσως παρακαταθήκη του Διονυσίου Σολωμού είναι η φράση που του αποδίδει ο Ιάκωβος Πολυλάς στα προλεγόμενα του στην έκδοση των ποιημάτων του εθνικού ποιητή πως « το Έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές» .
Η φράση αυτή απαντά σε όλα τα ερωτήματα για τη σχέση που πρέπει να διαμορφώσει το Έθνος με την ίδια την Ιστορία του, δηλαδή με την ταυτότητα και τη συλλογική αυτοσυνειδησία του.
Η διδασκαλία και η έρευνα της Ιστορίας, πολύ δε περισσότερο η λεγόμενη δημόσια Ιστορία που είναι τμήμα του δημοσίου λόγου, διολισθαίνει πολύ συχνά στη λεγόμενη ιδεολογική χρήση της Ιστορίας. Αυτή ναι μεν προσφέρει ένα αφήγημα αναγκαίο για τη συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας, οδηγεί όμως πολύ συχνά σε εξωραϊσμούς, απλουστεύσεις ή στερεότυπα που συσκοτίζουν τη σχέση μας όχι μόνο με το παρελθόν αλλά και με το παρόν και με το μέλλον.
Σάββατο, 21 Σεπτεμβρίου 2019
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο
Η ανάγκη να αποτραπεί οριστικά η αλλοίωση των θεσμών
Η σκευωρία Novartis είχε ως στόχο την αλλοίωση των δημοκρατικών και δικαιοδοτικών θεσμών. Ήθελε να επηρεάσει σε βάθος τους πολιτικούς συσχετισμούς και το φρόνημα της κοινωνίας. Να αιχμαλωτίσει μέσα σε ένα δήθεν σκάνδαλο τις βασικές δυνάμεις της τότε αντιπολίτευσης και εμβληματικά πρόσωπα που διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο στη λεγόμενη μνημονιακή περίοδο, την περίοδο του αγώνα για τη διάσωση της χώρας από την οικονομική -και όχι μόνο - καταστροφή.
Το δικονομικό σκηνικό των προστατευόμενων μαρτύρων που στη συνέχεια χαρακτηρίζονται - χωρίς να πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις- μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος και περιβάλλονται με ποινική ασυλία, η κατάχρηση εξουσίας, τα παραδικαστικά κυκλώματα που διευθύνει η ίδια η προηγούμενη κυβέρνηση και όλοι οι άλλοι μηχανισμοί, επικοινωνιακοί και κοινοβουλευτικοί, υπηρετούν αυτόν τον θεμελιώδη στόχο.
Η κραυγαλέα απουσία στοιχείων, η πρωτοφανής ενδοεισαγγελική σύγκρουση και η κατάρρευση του σκηνικού των προστατευόμενων μαρτύρων οδήγησε σε αδιέξοδο και σε ευτελισμό το παραπάνω σχέδιο.
Σάββατο 1 Ιουνίου 2019
Άρθρο Ευ. Βενιζέλου στην εφ. ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο
«Ο βασιλιάς ήταν γυμνός»
Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών ήταν μια σύγχρονη εκδοχή της παραβολής του βασιλιά που ήταν γυμνός, αλλά είχε πείσει τον εαυτό του και αρκετούς άλλους να αποδεχθούν τη μεγαλοπρέπεια των ανύπαρκτων ενδυμάτων του, έως ότου κάποιο παιδί φώναξε το προφανές. Μόνο που στη δική μας εκδοχή το παιδί είναι το ίδιο το εκλογικό σώμα.
Η κυβέρνηση κατάφερε να εκπλαγεί επειδή προσπαθώντας να παραπλανήσει επικοινωνιακά τους άλλους απέκρυψε από τον εαυτό της την αλήθεια των εκλογικών συσχετισμών. Μια μεγάλη εκλογική ήττα μετατράπηκε αυτομάτως σε κρίση νομιμοποίησης γιατί δεν καταγράφηκε μόνο η προφανής δυσαρμονία της κοινοβουλευτικής με την εκλογική πλειοψηφία, αλλά φάνηκε πόσο εύκολος είναι στη δημοκρατία ο αφοπλισμός όλων των μηχανισμών εξουσίας. Αποδείχθηκε ότι δεν υπήρχε κανένα κρυμμένο επικοινωνιακό τρικ, ούτε κανένα σχέδιο πολιτικής αντίδρασης.
