15 Ιουνίου 2024

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου για την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ υπνοβασίας και αφύπνισης

Στις ευρωεκλογές δημιουργείται η θεσμική ψευδαίσθηση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα ενιαίο δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης, την πορεία της οποίας καθορίζει ένα ευρωπαϊκό εκλογικό σώμα (παλιότερα γινόταν συχνά λόγος για τον «ευρωπαϊκό δήμο») που έχει την αρμοδιότητα και την ικανότητα να λαμβάνει, έστω σε γενικές γραμμές και μέσα από τις διαθλάσεις της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, τις σημαντικές αποφάσεις.

Αυτό βεβαίως δεν αληθεύει. «Ευρωπαϊκή Δημοκρατία» ως πολιτειακή οντότητα έστω υβριδικού χαρακτήρα δεν υπάρχει, το θεσμικό οικοδόμημα της ΕΕ όπως περιγράφεται στις Συνθήκες ( ΣΕΕ και ΣΛΕΕ ) δεν ισχυρίζεται κάτι τέτοιο.  Φιλοδοξεί να λειτουργεί με έμφαση στις εγγυήσεις του  κράτους  δικαίου ( rule of law ), αλλά η δημοκρατική αρχή, ακόμη και υπό την απλή εκδοχή της πλειοψηφικής αρχής δεν λειτουργεί ολοκληρωμένα στο θεσμικό επίπεδο της Ένωσης. Λειτουργεί μόνο σε συνδυασμό με το θεσμικό και πολιτικό γίγνεσθαι των 27 κρατών μελών σε εθνικό επίπεδο.

Περισσότερα...

10 Απριλίου 2024

Delphi Economic Forum

Συζήτηση Ευάγγελου Βενιζέλου- Παύλου Τσίμα:

Η Ευρώπη μεταξύ υπνοβασίας και επαγρύπνησης

Π. Τσίμας: Κυρίες και κύριοι, ευχαριστούμε πολύ που είστε εδώ.  Ευχαριστούμε πάρα πολύ τον Πρόεδρο, τον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, που θα έχουμε για τα επόμενα 30-35 λεπτά την ευκαιρία να συζητήσουμε.  Βλέπετε τον τίτλο «Η Ευρώπη μεταξύ υπνοβασίας και εγρήγορσης».  Ο τίτλος είναι ενδιαφέρων αλλά είναι και λιγάκι ανατριχιαστικός, γιατί αυτή η υπνοβασία, εάν δεν κάνω λάθος, προέρχεται από ένα βιβλίο που είχε δημοσιευτεί στα 100 χρόνια από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, λίγο πριν το 2014, το οποίο έχει τον τίτλο «Υπνοβάτες» και περιγράφει πώς η Ευρώπη, χωρίς καμία χώρα να το θέλει, χωρίς καμία χώρα να το επιδιώκει και χωρίς καμία χώρα, αυτή ήταν η άποψη του βιβλίου, ειδικά να ευθύνεται για αυτό, υπνοβατώντας οδηγήθηκε στο μεγάλο σφαγείο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε αναρωτιέμαι προς τα πού, εάν υπνοβατούμε, υπνοβατούμε τώρα.

Ευ. Βενιζέλος: Ναι, εκεί παραπέμπει ο όρος υπνοβασία, παραπέμπει στις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η αλήθεια είναι ότι μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και του διπολισμού, πολλοί αναζήτησαν τις συγκρίσεις με τα γεωπολιτικά δεδομένα των παραμονών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτό δε το ζήσαμε με πολύ επώδυνο τρόπο ιδίως στην περιοχή μας, δηλαδή στα Βαλκάνια αυτό ήταν εμφανές.

Περισσότερα...

9 Φεβρουαρίου 2023

Μπορεί να υπάρχει Ευρώπη εκτός  Δύσης; *

Το βιβλίο του Λουκά Τσούκαλη είναι βιβλίο ισχυρών πεποιθήσεων και βαθιάς γνώσης. Ο συγγραφέας είναι πεπεισμένος και μαχητικός ευρωπαίος, αλλά και ένας βαθυστόχαστος  ψύχραιμος, ρεαλιστής, μετριοπαθής αναλυτής που εντοπίζει τα ουσιώδη και θέτει με σαφήνεια τα διλήμματα. Η ενηλικίωση της Ευρώπης προϋποθέτει ή και προκαλεί την ενηλικίωση της ευρωπαϊκής θεωρίας και το γεγονός ότι ο Λουκάς Τσούκαλης είναι ένας διεθνώς πασίγνωστος, έγκυρος και αποδεκτός Έλληνας ευρωπαίος επιστήμων της ευρωπαϊκής θεωρίας είναι ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα για τη χώρα μας.

Βέβαια summa summarum, η αφετηρία της ανάλυσης του Λουκά Τσούκαλη είναι ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι ένα success story. Το ερώτημα είναι, υπό τις παρούσες συνθήκες, έχοντας την εμπειρία των αλλεπάλληλων κρίσεων, πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα μεγάλα θέματα που τίθενται.  Μετά από τη βιωματική όψη των πραγμάτων που βλέπουμε στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ο συγγραφέας τα αναλύει όλα αυτά ευσύνοπτα, με πρακτικό και υποδειγματικά στοχευμένο τρόπο στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, ταξινομώντας τα σε επτά μεγάλα κεφάλαια, το καθένα από τα οποία έχει βαρύνουσα σημασία.

Περισσότερα...

Τρίτη 8 Μαρτίου 2022

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Protagon.gr

[in english, here ]

Η πυρηνική απειλή και τα όρια της ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεχθεί δύο σοκ τα τελευταία δυόμιση χρόνια, την  πανδημία και τη  ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι δύο αυτές οριακές καταστάσεις την έχουν αναγκάσει να κινητοποιηθεί, να οξύνει τα ανακλαστικά της. Είχε προετοιμαστεί τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης κυρίως στο «Εργαστήριον η Ελλάς», προκειμένου να διαμορφώσει σταδιακά την ικανότητα να αντιδρά σε κρίσεις. Επί δεκαετίες πριν νόμιζε ότι η Ιστορία έχει τελειώσει και ότι όλα θα λειτουργούν «υπό φυσιολογικές συνθήκες θερμοκρασίας και πιέσεως».

Περισσότερα...

December 16, 2021

Evangelos Venizelos

Verfassungsblog | On Matters Constitutional

The Conference on the Future of Europe as an Institutional Illusion

The Conference on the Future of Europe is currently underway on the basis of the joint Declaration of 10 March 2021. On 10 – 12 December, 200 citizens gathered on campus in Florence and online to discuss topical issues such as protecting democracy and the rule of law, European values and identity. The European University Institute has been selected as one of the four host institutions for the „European Citizens’ Panels“ in the framework of the Conference. Nine months after the Joint Declaration there is ample evidence from the Conference that allows us to assess this institutional event. The Conference might best be described as a campaign to stimulate public interest for EU politics.

Περισσότερα...

Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2022

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου για το liberal.gr

Δικαιώθηκε η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη;

Από τα είκοσι χρόνια της κυκλοφορίας του ευρώ σε φυσική μορφή και της ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωζώνη (1.1.2002 ), τα δέκα συμπίπτουν με την οικονομική κρίση και την  κρίση της πανδημίας η οικονομική παράμετρος της οποίας είναι απολύτως συνυφασμένη με την υγειονομική. Μπορούμε συνεπώς να πούμε ότι η Ελλάδα συμπληρώνει είκοσι χρόνια συμμετοχής στη νομισματική ένωση και δέκα χρόνια λειτουργίας της ως εργαστηρίου στο οποίο δοκιμάστηκε η ικανότητα της Ευρωζώνης να διαχειρίζεται κρίσεις και να προσαρμόζει τους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησής της με τρόπο αδιανόητο για την αρχική «νομική» περιγραφή του όλου εγχειρήματος. Αν δεν υπήρχε η - ελληνική κυρίως- κρίση χρέους της περιόδου 2009-2018, η Ε.Ε. και ιδίως η Ευρωζώνη δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει γρήγορα, ευέλικτα και δυναμικά την οικονομική διάσταση της πανδημικής κρίσης.

Περισσότερα...

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2021

Σημεία τοποθετήσεων Ευ. Βενιζέλου στη συζήτηση με τη Ντόρα Μπακογιάννη για τις γερμανικές εκλογές, στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ στην έκτακτη εκπομπή με την Σία Κοσιώνη, τον Παύλο Τσίμα και τον Αλέξη Παπαχελά (26.9.2021)

Ευ. Βενιζέλος: Θα ξεκινήσω, αφού σας καλησπερίσω, με μία παρατήρηση αυτονόητη, αλλά πρέπει να την επαναλάβουμε σήμερα.

Η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, η ισχυρότερη χώρα της Ευρώπης –με καταναγκασμούς πολιτικούς και στρατιωτικούς, αλλά σίγουρα η πιο ισχυρή χώρα της Ευρώπης– έχει εκλογικό σύστημα αναλογικό, κοντά σε αυτό που εμείς λέμε απλή αναλογική, κυβερνιέται διαρκώς από συμμαχικές κυβερνήσεις, δεν υπάρχει η έννοια της μονοκομματικής αυτοδύναμης πλειοψηφίας, της μονοκομματικής κυβέρνησης. Αυτό σημαίνει πάρα πολλά ως νοοτροπία, ως αντίληψη, τι σημαίνει συνεργασία, συναίνεση, τι σημαίνει μία, πολλές φορές, μεταπλειοψηφική δημοκρατία. Το πρώτο είναι αυτό.

Περισσότερα...

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ για τις Γερμανικές εκλογές

Μια νέα γερμανική πρωτίστως κυβέρνηση

Στα κράτη μέλη της ΕΕ οι εθνικές βουλευτικές εκλογές αποκτούν ιδιαίτερα  ενδιαφέροντα ή ακόμη και δραματικό χαρακτήρα μόνον όταν αυτές ενδέχεται να οδηγήσουν σε κυβερνητικά σχήματα που αποκλίνουν από τις αξίες της Ένωσης και ιδίως από τον σεβασμό του κράτους δικαίου ή καταγράφουν λαϊκή εντολή που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στη λειτουργία της Ένωσης και την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Δεν είναι προφανώς αυτή η περίπτωση των χθεσινών γερμανικών ομοσπονδιακών εκλογών. Η εντυπωσιακή και μη αναμενόμενη μέχρι πριν λίγους μήνες άνοδος του SPD, η αισθητή πτώση του συνασπισμού CDU/ CSU, η άνοδος των Πρασίνων που αρκούνται όμως στην τρίτη θέση, η προσωπική επιτυχία του Όλαφ Σολτς στο εκλογικό σώμα μετά την ήττα των απόψεών του στους εσωκομματικούς συσχετισμούς και την ανάδειξη μιας «αριστερής» κομματικής ηγεσίας, η προσωπική αποτυχία του Άρμιν Λάσετ στο εκλογικό σώμα  παρά την κατίσχυσή του στους εσωκομματικούς συσχετισμούς, η μετεωρική εκτόξευση και στη συνέχεια η καθήλωση σε μέση τροχιά της υποψήφιας των Πρασίνων και όλα τα συναφή, έχουν βεβαίως ενδιαφέρον.  Κυρίως όμως εθνικό. Δεν επηρεάζουν, κατα την εκτίμησή μου, ούτε τους ευρωπαϊκούς ούτε πολύ περισσότερο τους διεθνείς συσχετισμούς.

Περισσότερα...

Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή της Κυριακής και στο αφιέρωμα «Άγκελα Μέρκελ» 

Μια σοφότερη Άγκελα Μέρκελ

Στον αποχαιρετιστήριο αναστοχασμό της καγκελαρίου Μέρκελ, η ελληνική περιπέτεια της περιόδου 2009 - 2019 φάνηκε να κατέχει ιδιαίτερη θέση. Εύλογο. Η κρίση, για την ακρίβεια η δύσκολη διαχείριση των επιπτώσεων της κρίσης που επωάστηκε επί δεκαετίες πριν αρχίσει να καθίσταται ανεξέλεγκτη το 2009, συμπίπτει με τα δυο τρίτα περίπου της συνολικής θητείας της Άγκελα Μέρκελ στην ηγεσία της Γερμανίας και εκ των πραγμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Επιπλέον, η κυρία Μέρκελ έζησε όλη την ελληνική υπόθεση από την αρχή μέχρι το τέλος. Συνυπήρξε με όλους τους Έλληνες πρωθυπουργούς της περιόδου 2005 - 2021. Προφανώς θυμάται τις συζητήσεις για τα δημοσιονομικά και μακροοικονομικά δεδομένα της περιόδου 2005-2009 και τα αρχικά πανευρωπαϊκά μέτρα του 2008 που ελήφθησαν με την ψευδαίσθηση ότι τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης μπορούσαν στο σύνολό τους να αποφύγουν τον φαύλο κύκλο που μετέτρεπε τη χρηματοπιστωτική κρίση σε δημοσιονομική και το αντίστροφο. Αυτό δυστυχώς αποδείχθηκε, σε λιγότερο από δυο χρόνια, φρούδα ελπίδα.

Περισσότερα...

Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2021

Παρεμβάσεις Ευάγγελου Βενιζέλου στη συζήτηση που διοργάνωσε το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, στο πλαίσιο του Thessaloniki Helexpo Forum, με θέμα:

 Το μέλλον της Ευρώπης – 40 χρόνια η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση*

Πρώτη παρέμβαση

«Η Ιστορία αναδεικνύει τον μακρύ χρόνο, όπως λέμε, αλλά όταν γιορτάζουμε κάποιες επετείους, ο μακρύς χρόνος συστέλλεται περιέργως. Από τα 200 χρόνια του ελεύθερου βίου του Ελληνικού Κράτους, τα 47, δηλαδή το 1/4 περίπου, είναι η Μεταπολίτευση, τα 40 η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.

Η ελληνική κοινωνία φαντασιώνεται πολλές φορές μία δική της αντίληψη περί Ανατολής, αλλά, όταν καλείται να κάνει κρίσιμες επιλογές, έστω με δισταγμούς και λάθη, κάνει δυτικές στρατηγικές επιλογές. Έτσι έγινε πάντοτε στην πορεία αυτών των 200 ετών. Με αυτή την πολιτική και στρατηγική λογική ενταχθήκαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1981, ζητήσαμε την ένταξη το 1975 –ο Κωνσταντίνος Καραμανλής– και νομίζω ότι με αυτή τη λογική κρίθηκε και η πορεία μας τα 10 χρόνια της κρίσης. Γιατί, από τα 40 χρόνια της συμμετοχής μας, τα 10 είναι πολύ ταραγμένα χρόνια, είναι τα χρόνια των προγραμμάτων στήριξης, των μνημονίων, των περιοριστικών μέτρων.

Περισσότερα...