23.7.2023

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Βήμα της Κυριακής

«Μεταπολίτευση» των Ελληνοτουρκικών σχέσεων;

Τα 49 χρόνια της Μεταπολίτευσης είναι και 49 χρόνια κυμαινόμενης έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με αφετηρία ή μάλλον με θεμελιώδη πληγή την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Μισός αιώνας είναι μια μακρά περίοδος που επιτρέπει τη συναγωγή αρκετά  ασφαλών συμπερασμάτων και επιβάλλει έναν εθνικό αναστοχασμό.

Τα πράγματα ήρθαν μάλιστα έτσι ώστε, πολύ κοντά στην επέτειο των εκατό ετών από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης στις 24 Ιουλίου 1923, να πραγματοποιηθεί η συνάντηση του έλληνα  Πρωθυπουργού και του τούρκου Προέδρου στο Βίλνιους  που επισημοποίησε την αλλαγή κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την έναρξη συστηματικών και εντατικών επαφών μέσω τριών διαύλων: των διερευνητικών επαφών, οι οποίες θα κινηθούν σε υψηλότερο του έως τώρα πολιτικό επίπεδο, των επαφών για τα αεροναυτικά Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, στις οποίες, υποθέτω,  περιλαμβάνονται και οι επαφές στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και των διακυβερνητικών επαφών για τη λεγόμενη «θετική» ατζέντα.

Περισσότερα...

31 Μαΐου 2023 

Παρεμβάσεις Ευ. Βενιζέλου στο διεθνές συνέδριο που διοργάνωσε στις 31.5.2023 το ΙΔΙΣ με θέμα «Διατλαντικές Σχέσεις και ο Ρόλος της Ελλάδας ως Συμμάχου των Η.Π.Α.» στη  συζήτηση στρογγυλής τράπεζας, «Η Στρατηγική Σχέση Ελλάδας-Η.Π.Α.» με τη συμμετοχή επίσης του Κωστή Χατζηδάκη και του Ευάγγελου Αποστολάκη. Συντονισμός, Ινώ Αφεντούλη

1η Παρέμβαση

Ευ. Βενιζέλος: Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση, είναι πολύ τιμητική. Χαίρομαι γιατί συντονίζετε εσείς με την εμπειρία  και την εμβρίθεια σας  αυτή τη συζήτηση και γιατί συνυπάρχουμε εδώ με τον Κωστή Χατζηδάκη, τον αγαπητό συνάδελφο και φίλο  και τον ναύαρχο και αρχηγό και φίλο, τον κ. Αποστολάκη, με τον οποίο έχω συνυπάρξει στο Υπουργείο Αμύνης όταν ήμουν Υπουργός και αυτός ηγετικό στέλεχος του Πολεμικού Ναυτικού.

Θα προσπαθήσω να απαντήσω σε αυτή τη βασική ερώτηση που κάνατε. Η δική μας προσέγγιση για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι προφανώς διαφορετική από την προσέγγιση των Ηνωμένων Πολιτειών για τις αμερικανοελληνικές  σχέσεις. Υπάρχει μία διαφορά μεγέθους των χωρών  και άρα υπάρχει μία διαφορά μεγέθους του φακού, μέσα από τον οποίο το ένα και το άλλο μέρος προσεγγίζει αυτή την εταιρική στρατηγική σχέση, την οποία τώρα εντοπίζουμε στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας.

Περισσότερα...

28 Μαΐου 2023

Συνέντευξη Ευάγγελου Βενιζέλου στο Open με τον Νίκο Στραβελάκη, για τις τουρκικές εκλογές και την επανεκλογή Ερντογάν

Ν. Στραβελάκης: Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα, σας ευχαριστούμε θερμά.

Ευ. Βενιζέλος: Καλησπέρα. Εγώ ευχαριστώ.

Ν. Στραβελάκης: Θέλω να σας ρωτήσω, αυτή η εκλογή Ερντογάν, η επανεκλογή, άλλη μία πενταετία Ερντογάν, τι σημαίνει καταρχήν για την Τουρκία, για το εσωτερικό της, με μία οικονομία σε αυτή την κατάσταση, μία διχασμένη Τουρκία και τι σημαίνει για εμάς και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Ευ. Βενιζέλος: Όπως είχαμε πει και την προηγούμενη φορά, στον πρώτο γύρο των εκλογών, είναι έτσι τεμαχισμένη η Τουρκία ως κοινωνία και ως έθνος ώστε ο Ερντογάν να εκπροσωπεί με αυθεντικό και συμπαγή τρόπο το 50% και κάτι, όπως φαίνεται τώρα από το αποτέλεσμα,  της Τουρκίας.

Περισσότερα...

26.5.2023

Τοποθέτηση του Ευάγγελου Βενιζέλου κατά τη συζήτηση στις 25/5/2023, στο συμπόσιο που διοργάνωσε η Πρεσβεία των ΗΠΑ και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, Partners in Democracy, στην ενότητα «Values Matter: Democracy vs. Authoritarianism. Στη συζήτηση συμμετέχουν η κα. Μαρία Γαβουνέλη και η κα. Φαίη Μακαντάση. Συντονίζει η δημοσιογράφος, Νεκταρία Σταμούλη. Το συμπόσιο πραγματοποιήθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.

Ευ. Βενιζέλος: Είναι προφανές ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει και μία αξιακή ή ιδεολογική διάσταση, δεν είναι μόνον ένα διεθνοπολιτικό ζήτημα, είναι και ένα ζήτημα που αφορά την αντίληψη που έχουμε εμείς στη Δύση για το τι σημαίνει δημοκρατία και πώς προσλαμβάνουμε εμείς τη Ρωσία ή άλλες αυταρχικές χώρες, κυρίως την Κίνα βεβαίως, για την οποία φαντάζομαι ότι το ενδιαφέρον θα αυξάνεται τους επόμενους μήνες. Αλλά από την άλλη μεριά η Ευρώπη που αντιλαμβάνεται τον πόλεμο αυτό ως έναν ευρωπαϊκό πόλεμο, αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να χειριστεί το ζήτημα των αξιών αλλά δεν μπορεί να χειριστεί το ζήτημα των στρατιωτικών συσχετισμών, γιατί το ζήτημα της ευρωπαϊκής ασφάλειας τα τελευταία 100 και πλέον χρόνια είναι ζήτημα Ευρωατλαντικό. Άρα όλο αυτό το οποίο συζητάμε εξαρτάται στην πραγματικότητα, εάν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η δυτική δημοκρατία και εάν  η δυτική δημοκρατία μπορεί να διασφαλίσει ότι η Δύση έχει την ικανότητα να λειτουργεί ως γεωπολιτικό υποκείμενο, ως μία οντότητα με στρατηγική. Αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ευρωπαϊκές χώρες δεν μπορούν να το διασφαλίσουν, τουλάχιστον μόνες τους, το  ερώτημα είναι εάν μπορούν να το διασφαλίσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν η αμερικανική δημοκρατία μπορεί να προσφέρει στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες και στη συνέχεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Ατλαντική Συμμαχία και σε αυτό που λέγεται Δύση, ως ιστορική, αξιακή και διεθνοπολιτική οντότητα, μία προοπτική.

Περισσότερα...

14 Μαΐου 2023

Συνέντευξη Ευάγγελου Βενιζέλου στο Open με τον Νίκο Στραβελάκη, για τις τουρκικές εκλογές

Ν. Στραβελάκης: Κύριε πρόεδρε, καλησπέρα. Παρακολουθείτε τις εξελίξεις στην Τουρκία και θα ήθελα το πρώτο σας σχόλιο. Καταρχήν, τι σημαίνει στην πράξη ότι έχουμε το κρατικό πρακτορείο Anadolu να δίνει τον Ερντογάν μπροστά, με κάτι παραπάνω από 50%, με ενσωμάτωση πάνω από 70% εκλέγεται από απόψε, και την αντιπολίτευση να λέει, όχι, ο Κιλιτσντάρογλου και να υπαινίσσεται νοθεία και χειραγώγηση του αποτελέσματος; Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; 

Ευ. Βενιζέλος: Θεσμικά οι εκλογές στην Τουρκία που είναι διπλές, προεδρικές και κοινοβουλευτικές, έχουν διεξαχθεί με αξιοπρεπή τρόπο. Δεν είχαμε προβλήματα εκλογικής διαδικασίας του επιπέδου που φανταζόμασταν ότι μπορεί να υπάρξουν. Δεύτερον, είναι προφανές ότι είναι άλλο πράγμα οι δημοσκοπήσεις και άλλο πράγμα οι εκλογές. Οι εκλογές έχουν τη δική τους δυναμική και τα δικά τους μυστικά.

Περισσότερα...

3 Μαΐου 2023

Ευάγγελος Βενιζέλος *

Κρίσιμες  νομικές πτυχές των συμφωνιών Ελλάδας - Αιγύπτου και Ελλάδας - Ιταλίας για την οριοθέτηση της ΑΟΖ

Είχα την ευκαιρία να διατυπώσω σε διάφορα κείμενα την πολιτική μου αξιολόγηση σχετικά με τις συμφωνίες που συνήψε η Ελλάδα για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής  Οικονομικής  Ζώνης (ΑΟΖ)   με την Ιταλία  στις 9 Ιουνίου 2020 και με την Αίγυπτο στις 6 Αυγούστου 2020[1]. Ήδη οι δυο συμφωνίες κυρώθηκαν και απέκτησαν την ισχύ που ορίζεται στο άρθρο 28 παρ.1 του Συντάγματος, η πρώτη με το νόμο 4716/2020 (ΦΕΚ Α ´ 163 / 28.8.2020) και η δεύτερη με το νόμο 4717/2020 (ΦΕΚ Α ´ 164/28.8.20).

Πριν την (ενιαία) συζήτηση στη Βουλή (συνεδρίαση ΡϞΓ' της 26ης Αυγούστου 2020) για την ψήφιση των δυο παραπάνω κυρωτικών νόμων είχα αναδείξει  οκτώ  σημεία  - νομικά και πραγματολογικά -  που θεωρούσα ιδιαίτερα κρίσιμα, προκειμένου η Ελληνική Κυβέρνηση να προβεί, εφόσον το  θεωρούσε νομικά αναγκαίο και πολιτικά  εφικτό, σε σχετικές δηλώσεις εκ μέρους της Ελληνικής Δημοκρατίας[2]. Από τα σημεία αυτά τα περισσότερα  αφορούσαν  τη συμφωνία με την Αίγυπτο, εμμέσως όμως ή εξ αντιδιαστολής και  τη συμφωνία με την Ιταλία.  Όπως προκύπτει από τη συζήτηση και ιδίως από τις αγορεύσεις του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εξωτερικών, ορισμένα από τα σημεία αυτά - θα τα δούμε αναλυτικότερα αμέσως παρακάτω (II-IX)  - απασχόλησαν την Κυβέρνηση και έγιναν αντικείμενο κρίσιμων κατά το Διεθνές Δίκαιο δηλώσεων που έχουν περιληφθεί στα πρακτικά της Βουλής.

Περισσότερα...

27.4.2023

Συζήτηση Ευ. Βενιζέλου & Αθ. Ελλις στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, με θέμα «Εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία: Η επόμενη μέρα»

Αθ. Έλλις: Καλησπέρα σας, συνεχίζουμε τις συζητήσεις, αυτή τη φορά με τον πρώην Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, τον κ. Βενιζέλο. Επειδή θα καλύψουμε αρκετά θέματα, να ξεκινήσω με την εσωτερική πολιτική και να σας ρωτήσω πώς βλέπετε, μια και προέρχεστε από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ και είστε ΠΑΣΟΚ, το ρόλο του ΠΑΣΟΚ αυτή τη στιγμή, διότι είναι καθοριστικός. Η κυβέρνηση, ο κ. Μητσοτάκης θέλει αυτοδυναμία, ο ΣΥΡΙΖΑ ως δεύτερο μεγάλο κόμμα μιλάει για προοδευτική διακυβέρνηση και στους ώμους του κ. Ανδρουλάκη και του ΠΑΣΟΚ πέφτει ένα αρκετά μεγάλο ενδεχομένως δυσανάλογο βάρος. Υπάρχει δυνατότητα για τέτοιου είδους συνεργασία ώστε να αποφευχθεί η αβεβαιότητα, η αστάθεια;

Ευ. Βενιζέλος: Μεταξύ των τριών πρώτων κομμάτων, της Νέας Δημοκρατίας, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, των τριών κομμάτων δηλαδή που μπορούμε να ονομάσουμε φιλοευρωπαϊκά, συστημικά, των κομμάτων που διαχειρίστηκαν την οικονομική κρίση, υπάρχουν πάρα πολύ μεγάλες συμπτώσεις και συναινέσεις, ο βαθμός συμφωνίας είναι πολύ μεγαλύτερος από το βαθμό διαφωνίας. Καμία φορά το πολιτικό σύστημα, εντυπωσιασμένο από τις συγκλίσεις που υπάρχουν επί της ουσίας, οξύνει το ύφος του δημοσίου διαλόγου προκειμένου να αναδειχθεί η ταυτότητα του κάθε κόμματος.

Περισσότερα...

26 Απριλίου 2023

Συζήτηση στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών: «Συνθήκη της Λωζάνης: 100 χρόνια»

Συζητούν: Ευάγγελος Βενιζέλος, Κωνσταντίνα Μπότσιου, Σωτήρης Ριζάς, Ευάνθης Χατζηβασιλείου. Συντονίζει: Χρήστος Μιχαηλίδης

Χ. Μιχαηλίδης: Καλησπέρα σας και καλώς ορίσατε στο 8ο Οικονομικό Forum των Δελφών, σε μία συζήτηση που τελικά νομίζω ότι θα είναι πολύ πιο εύκολη από ό,τι ο τίτλος της και από ό,τι φοβόμουν στην αρχή, την καθιστά εύκολη νομίζω αυτή τη συζήτηση το γεγονός ότι έχω δίπλα μου ανθρώπους που συμμετέχουν σε αυτήν και συστήνω αμέσως το πάνελ που έχουμε εδώ. Η διαδικασία είναι ότι θα υποβληθούν ερωτήσεις τις οποίες θα απαντήσουν όλοι, θα μπορέσει ο καθένας να διακόπτει τον άλλον εάν θελήσει για να συμπληρώνει ή να κάνει οποιεσδήποτε παρατηρήσεις και από εκεί και πέρα θα δούμε πώς θα τρέξει η συζήτηση. Το θέμα μας είναι η Συνθήκη της Λωζάνης 100 χρόνια μετά.

Να σας συστήσω λοιπόν τους καλεσμένους μας σήμερα εδώ στο πάνελ. Είναι η κα. Κωνσταντίνα Μπότσιου, καθηγήτρια Πολιτικής Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά. Καλώς ορίσατε και ευχαριστούμε. Είναι ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Είναι ο κ. Σωτήριος Ριζάς, Διευθυντής Ερευνών στην Ακαδημία Αθηνών και ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου, καθηγητής Ιστορίας του Μεταπολεμικού Κόσμου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Νομίζω ότι τα είπα σωστά.

Περισσότερα...

7 Απριλίου 2023

Συνέντευξη Ευ. Βενιζέλου στον ANT1 plus και στην εκπομπή «Η Ελλάδα στον κόσμο (της)» με τον  Κ. Φίλη

Ο αντίκτυπος (πολιτική, διεθνείς σχέσεις, παγκόσμια οικονομία) του πολέμου στην Ουκρανία 

Κ. Φίλης: Φίλες και φίλοι, καλωσορίσατε στην εκπομπή η «Ελλάδα στον Κόσμο της». Σήμερα ξεκινούμε τον δεύτερο κύκλο, με την παρουσία ενός καθηγητή και πολιτικού ο οποίος έπαιξε σημαίνοντα ρόλο από διάφορα πόστα στην πολιτική ζωή τις τελευταίες δεκαετίες, κυριότερα δε στα μνημονιακά χρόνια από το 2009 και μετά. Θα αξιοποιήσουμε την εμπειρία και τη γνώση του για να κουβεντιάσουμε για τις τεκτονικές αλλαγές σε παγκόσμια κλίμακα, τον αντίκτυπό τους στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, αλλά και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Θα ξεκινήσω όμως από το ζήτημα της δημοκρατίας, καθώς ο αποψινός μας καλεσμένος είναι έγκριτος συνταγματολόγος και έχει τοποθετηθεί επάνω σε αυτά τα ζητήματα με προοδευτικό πρόσημο θα έλεγα. Κύριε Πρόεδρε, κ. Βενιζέλε, καλωσορίσατε στην εκπομπή μας. Ο Πρόεδρος Μπάιντεν έχει θέσει ως πρόταγμα στη σύγκρουση στην Ουκρανία ζητήματα δημοκρατίας, η οποία δίνει μάχη απέναντι στον αυταρχισμό και ήθελα να σας ρωτήσω, είναι αυτή μία σωστή προσέγγιση; Εμπνέει, συσπειρώνει ή μήπως διχάζει; Και εν τέλει, μήπως δυσχεράνει τη σύμπτυξη ενός μετώπου απέναντι στη Ρωσία;

Περισσότερα...

9 Φεβρουαρίου 2023

Μπορεί να υπάρχει Ευρώπη εκτός  Δύσης; *

Το βιβλίο του Λουκά Τσούκαλη είναι βιβλίο ισχυρών πεποιθήσεων και βαθιάς γνώσης. Ο συγγραφέας είναι πεπεισμένος και μαχητικός ευρωπαίος, αλλά και ένας βαθυστόχαστος  ψύχραιμος, ρεαλιστής, μετριοπαθής αναλυτής που εντοπίζει τα ουσιώδη και θέτει με σαφήνεια τα διλήμματα. Η ενηλικίωση της Ευρώπης προϋποθέτει ή και προκαλεί την ενηλικίωση της ευρωπαϊκής θεωρίας και το γεγονός ότι ο Λουκάς Τσούκαλης είναι ένας διεθνώς πασίγνωστος, έγκυρος και αποδεκτός Έλληνας ευρωπαίος επιστήμων της ευρωπαϊκής θεωρίας είναι ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα για τη χώρα μας.

Βέβαια summa summarum, η αφετηρία της ανάλυσης του Λουκά Τσούκαλη είναι ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι ένα success story. Το ερώτημα είναι, υπό τις παρούσες συνθήκες, έχοντας την εμπειρία των αλλεπάλληλων κρίσεων, πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα μεγάλα θέματα που τίθενται.  Μετά από τη βιωματική όψη των πραγμάτων που βλέπουμε στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ο συγγραφέας τα αναλύει όλα αυτά ευσύνοπτα, με πρακτικό και υποδειγματικά στοχευμένο τρόπο στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, ταξινομώντας τα σε επτά μεγάλα κεφάλαια, το καθένα από τα οποία έχει βαρύνουσα σημασία.

Περισσότερα...