3 Ιουνίου 2023

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή της Κυριακής  

Η μετάβαση από την προεκλογική όξυνση στο μετεκλογικό τοπίο

Η προεκλογική όξυνση συνεχίζεται και εντείνεται παρά το σαφές αποτέλεσμα των εκλογών της 21ης Μαΐου. Είναι συνεπώς χρήσιμο να διατηρούμε την ευκρίνεια της μεγάλης εικόνας. Το αποτέλεσμα της 21/5 έχει διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, πρώτον, γιατί μεταβάλλει τη φυσιογνωμία του κομματικού συστήματος και, δεύτερον, γιατί θέτει υπό δοκιμασία δυο εκλογικά συστήματα, αυτό της «απλής» και αυτό της «ενισχυμένης» αναλογικής.

Παρότι η διεθνής συζήτηση για την τυπολογία των κομματικών συστημάτων είναι πολύ πλούσια και τα συγκριτικά παραδείγματα δεν λείπουν, εντούτοις αυτή η κατανομή εκλογικών δυνάμεων 41% - 20% - 11,5 % μεταξύ των τριών μεγαλύτερων κομμάτων καλεί το εκλογικό σώμα στις 25 Ιουνίου να λάβει μια σαφέστερη απόφαση ως προς τον πολυκομματικό και τον πολωτικό χαρακτήρα του κομματικού συστήματος και ειδικότερα ως προς τη θέση του ΠΑΣΟΚ μέσα σε αυτό το υπό διαμόρφωση κομματικό σύστημα.

Περισσότερα...

27.5.2023

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο

Η δευτεροβάθμια κρίση του εκλογικού σώματος στις 25 Ιουνίου

Οι δίδυμες βουλευτικές εκλογές του 2023 έχουν την ιδιορρυθμία να εμπεριέχουν διπλό  μηχανισμό επαναξιολόγησης. Αυτός συνίσταται στη δυνατότητα που έχει το εκλογικό σώμα στις δεύτερες εκλογές να επιβεβαιώσει ή ενδεχομένως να μεταβάλει έστω οριακά τις επιλογές που έκανε στις πρώτες και επιπλέον να συνεκτιμήσει το γεγονός ότι οι δεύτερες εκλογές διεξάγονται με άλλο εκλογικό σύστημα που επαυξάνει σημαντικά τον αριθμό των εδρών του πρώτου κόμματος. Αυτοί οι δυο μηχανισμοί συνυπάρχουν για πρώτη φορά τώρα στα σχεδόν πενήντα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Οι προηγούμενες πολλαπλές εκλογές, τριπλές το  1989/1990 και διπλές  το 2012,  είχαν διεξαχθεί  χωρίς  να μεσολαβήσει αλλαγή του εκλογικού συστήματος.

Περισσότερα...

19 Απριλίου 2023

Απομαγνητοφώνηση της συζήτησης στην εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών*

Σύνταγμα και Εκλογές: Το συνταγματικό πλαίσιο των εκλογών και των διαδικασιών που αυτές ενεργοποιούν 

Συζητούν: Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Ευάγγελος Βενιζέλος, Γιώργος Γεραπετρίτης, Γιώργος Κατρούγκαλος, Πηνελόπη Φουντεδάκη. Συντονίζει η Νίκη Λυμπεράκη 

Ν. Λυμπεράκη: Καλησπέρα σας, χρόνια πολλά, θερμές ευχαριστίες για την παρουσία σας εδώ. Να καλωσορίσουμε και όσους μας παρακολουθούν διαδικτυακά. Χαίρομαι πάρα πολύ, το περίμενα, πάντα ο Κύκλος Ιδεών έχει θεματικές που προσελκύουν το ενδιαφέρον. Χαίρομαι πολύ γιατί είμαστε σε μία αίθουσα κατάμεστη και με αρκετούς  πολύ νέους ανθρώπους.

Το θέμα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, απολύτως επίκαιρο «Σύνταγμα και Εκλογές. Το συνταγματικό πλαίσιο των εκλογών και των διαδικασιών που αυτές ενεργοποιούν», γιατί, κυρίες και κύριοι, όπως όλοι γνωρίζουμε, στις λίγες εβδομάδες που απομένουν ώς τις πρώτες εκλογές και αν υπάρξουν και δεύτερες σε ένα διάστημα συνολικά περίπου τριών μηνών, είναι πολλά τα θέματα που θα ανοίξουν μπροστά μας. Ορισμένα γνωρίζουμε ακριβώς πώς θα εκτυλιχθούν διαδικαστικά, γιατί είναι πολύ σαφείς οι  συνταγματικές επιταγές, άλλα μπορεί να σηκώνουν και λίγη συζήτηση περισσότερη. Θα τα συζητήσουμε, λοιπόν, όλα αυτά σήμερα.

Περισσότερα...

19 Μαρτίου 2023

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Βήμα της Κυριακής

Τι είναι και τι δεν είναι το «επιτελικό κράτος»

Το καλοκαίρι του 2019 η Κυβέρνηση εισηγήθηκε το νόμο 4622/ 2019 που φέρει τον τίτλο «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης.». 

Στην αιτιολογική έκθεση του νόμου δηλώνεται ότι: «Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιχειρείται μια σημαντική τομή στη λειτουργία του ελληνικού Κράτους, καθώς συστηματοποιείται και κωδικοποιείται σε ένα ενιαίο νομοθέτημα το σύνολο των διατάξεων που διέπουν την οργάνωση, τη λειτουργία και τη διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης.» Στην «κεντρική δημόσια διοίκηση» αναφέρονται μόλις τρία σύντομα και γενικόλογα άρθρα (18 - 20). Ο νόμος έχει συνεπώς ως βασικό αντικείμενο την οργάνωση και λειτουργία της Κυβέρνησης την οποία ταυτίζει με την έννοια του «επιτελικού κράτους».

Περισσότερα...

15 Ιανουαρίου 2023

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Βήμα της Κυριακής

Εθνική αναστοχαστική ενότητα

Η Ελληνική Δημοκρατία, προεδρευόμενη και κοινοβουλευτική, όπως ορίζει το Σύνταγμα, διαθέτει τη θεσμική ισχύ και την πολιτική αυτοπεποίθηση που της επιτρέπει να είναι μεγάθυμη και συμπεριληπτική. Η ιστορική μνήμη είναι προϋπόθεση του μέλλοντος. Αυτό όμως αφορά  μια μνήμη που τροφοδοτείται από την ιστορική διερεύνηση και γνώση. Το κατά βάθος ζητούμενο είναι μια εθνική αναστοχαστική ενότητα.

Ο θάνατος του Κωνσταντίνου μας υπενθυμίζει καταρχάς ότι πλησιάζουμε στην επέτειο των  πενήντα ετών από τη Μεταπολίτευση του 1974 (συμπεριλαμβανομένου προφανώς του δημοψηφίσματος της 8ης Δεκεμβρίου) με αυτόν απόντα. Η συμμετοχή του στην Ιστορία της περιόδου αυτής συνίσταται ουσιαστικά στην αποδοχή του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος και της πολιτειακής μεταβολής που συντελέστηκε. Η απόφαση της δικτατορίας να μεταβάλλει την πολιτειακή μορφή μιας εικονικής δημοκρατίας καταργώντας τη βασιλεία, τέθηκε υπό την κρίση του ελληνικού λαού υπό συνθήκες δημοκρατίας. Μιας δημοκρατίας που διαμόρφωνε, με προσεκτικά, εντέλει υποδειγματικά βήματα,  τα οριστικά και στέρεα θεσμικά υλικά της.

Περισσότερα...

Κυριακή 24 Ιουλίου 2022

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο αφιέρωμα «Ανατομία μιας επετείου:  Η ελληνική δημοκρατία 48 χρόνια μετά» στο Βήμα της Κυριακής  

Το θεμελιώδες δίλημμα: Δημοκρατία και λαϊκισμός

Η δημοκρατία υπό όλες τις ιστορικές και θεσμικές εκδοχές της είναι εκτεθειμένη στον κίνδυνο του λαϊκισμού, αν με τον όρο αυτό χαρακτηρίσουμε όλες τις πολιτικές συμπεριφορές που συνδέονται με την έναντι παντός τιμήματος διεύρυνση της εκλογικής επιρροής και κυρίως την αποφυγή διατύπωσης αντιδημοφιλών θέσεων και λήψης αντιδημοφιλών αποφάσεων.

Αυτό ίσχυε στην αρχαία, ισχύει και στη σύγχρονη δημοκρατία: την αντιπροσωπευτική φιλελεύθερη δημοκρατία. Ισχύει προφανώς και στα μη δημοκρατικά, αυταρχικά ή και ολοκληρωτικά πολιτεύματα στον βαθμό που αυτά ενδιαφέρονται για την πολιτική τους νομιμοποίηση. Ο λαϊκισμός είναι όμως η μικρότερη παθογένεια αυτών των συστημάτων διακυβέρνησης. Σημασία έχει συνεπώς ο λαϊκισμός ως εγγενές στοιχείο της δημοκρατίας.

Περισσότερα...

Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2022

Ανάρτηση Ευάγγελου Βενιζέλου για την πρόταση δυσπιστίας

Η πρόταση δυσπιστίας που υπέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένας κοινοβουλευτικός συμβολισμός. Η μέγιστη αντιπολιτευτική πράξη εντός των κοινοβουλευτικών διαδικασιών. Προϋποθέτει υπογραφές  πενήντα βουλευτών. Συνεπώς μπορεί να υποβληθεί από την αξιωματική  ή από μια ισχυρή ελάσσονα αντιπολίτευση που στην παρούσα Βουλή δεν υπάρχει.

Στο επίπεδο αυτό των κοινοβουλευτικών συμβολισμών, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που δεν έχουν παράσχει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση ή δεν έχουν δηλώσει την ανοχή τους προς αυτήν απέχοντας από την ψηφοφορία για την πρόταση εμπιστοσύνης, έχουν μια και μόνη λύση προκειμένου να μη υποδηλωθεί ούτε εμπιστοσύνη ούτε ανοχή προς την Κυβέρνηση: την υπερψήφιση της πρότασης δυσπιστίας. Προφανώς με τη δική τους πολιτική αιτιολογία.

Περισσότερα...

Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην εκδήλωση «Δείκτης Ποιότητας Νομοθέτησης: Τι πρέπει να αλλάξει σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο;» που συνδιοργάνωσαν ο Κύκλος Ιδεών και το ΚΕΦίΜ 

Σας ευχαριστώ πολύ για την παρουσία σας. Θέλω να συγχαρώ το ΚΕΦίΜ για τις πρωτοβουλίες που παίρνει και ειδικά για τον «Δείκτη Ποιότητας Νομοθέτησης». Άκουσα με πολύ μεγάλη χαρά τον κ. Καρκατσούλη που τον παρουσίασε συνοπτικά και συστηματικά, είναι βαθύς γνώστης. Η νομοθετική πολιτική είναι ένα αντικείμενο γνωστικό, εξαιρετικά πολύπλοκο και απαιτητικό. Θα κάνω λοιπόν μερικές παρατηρήσεις, λιγότερο θεωρητικές και περισσότερο πρακτικές, από τη μακρά εμπειρία μου στα ζητήματα αυτά.

Τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια, από τα τέλη του 2009 έως σήμερα, στην Ελλάδα ζούμε υπό συνθήκες οικονομικής κρίσης. Για την ακρίβεια διαχειριζόμαστε τις επιπτώσεις μίας κρίσης που επωάστηκε τα προηγούμενα χρόνια, πριν το 2009, και εξερράγη μετά τις εκλογές του 2009. Αυτό επηρέασε και την ερμηνεία και την εφαρμογή του Συντάγματος, επέφερε αυτό που ονομάζουμε στη θεωρία του Συνταγματικού Δικαίου, πολλές άτυπες συνταγματικές μεταβολές, μέσα από τη διαδικασία του ελέγχου της συνταγματικότητας, μέσα από την εφαρμογή του Ενωσιακού Δικαίου και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και μέσα από την κοινοβουλευτική πρακτική. Η εμπειρία της κρίσης στα ζητήματα της νομοθέτησης είναι πάρα πολύ ισχυρή, γιατί διαμορφώθηκαν πρακτικές οι οποίες βλέπω ότι λίγο-πολύ συνεχίζονται και μετά τις νέες εκλογές και δεν ξέρω εάν θα απαλλαγούμε ποτέ από αυτές, τώρα που αποκτήθηκε και αυτή η «τεχνογνωσία».

Περισσότερα...

Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2019

Δήλωση Ευάγγελου Βενιζέλου

Μετά τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από την σκευωρία Novartis θεωρώ αναγκαίο να σημειώσω τα εξής:

Οι μηνύσεις που υποβάλαμε τον Φεβρουάριο του 2018, κατά το πρώτο σκέλος που αφορά πρόσωπα της τότε κυβέρνησης, διαβιβάστηκαν στη Βουλή όπου και εκκρεμούσαν από τον Μάρτιο του 2018.

Κατά το δεύτερο σκέλος που αφορά εισαγγελικούς λειτουργούς, οι μηνύσεις μας είχαν τεθεί στο αρχείο μετά από ταχύρρυθμη προκαταρκτική εξέταση στην οποία δεν είχαμε καν κληθεί να καταθέσουμε ως εγκαλούντες. Κατά το δεύτερο αυτό σκέλος οι μηνύσεις μας ανασύρθηκαν από το αρχείο μετά τις καταγγελίες του Αντεισαγγελέα του ΑΠ κ. Ι. Αγγελή. Για το σκέλος αυτό κληθήκαμε να καταθέσουμε - για πρώτη φορά - στην προκαταρκτική εξέταση που διενεργεί ο Αντεισαγγελέας του ΑΠ κ. Ευ. Ζαχαρής.

Περισσότερα...

Τρίτη, 5 Φεβρουαρίου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση και ψήφιση, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 76 του Συντάγµατος και του άρθρου 118 του Κανονισµού της Βουλής, της πρότασης του Προέδρου της Βουλής: «Για την τροποποίηση διατάξεων του Κανονισµού της Βουλής - Μέρος Β’ (ΦΕΚ 51 Α’/10.4.1997) και Μέρος Κοινοβουλευτικό (ΦΕΚ 106 Α’/24-6-1987), όπως ισχύουν»

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, το κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης βασίζεται σε μία μακρά ιστορική παράδοση που έχει διαπλάσει θεσμούς, αρχές και κανόνες. Το άρθρο 65 του Συντάγματος αναθέτει στην ίδια τη Βουλή, με τον κανονισμό που ψηφίζει, να ρυθμίζει τα σχετικά με την ελεύθερη και δημοκρατική λειτουργία της στο πλαίσιο της θεσμικής συγκρότησης και των παραδόσεων του κοινοβουλευτικού συστήματος διακυβέρνησης.

Η Βουλή ιστορικά ξεκίνησε ως «Βουλή των Βουλευτών» και σταδιακά εξελίχθηκε σε όλα τα δυτικά πολιτικά συστήματα, τα αντιπροσωπευτικά και κοινοβουλευτικά, σε «Βουλή των κομμάτων». Για να επιτευχθεί αυτό εισήχθησαν στα Συντάγματα θεμελιώδεις αρχές όπως η κοινοβουλευτική αρχή, η εξάρτηση της κυβέρνησης από την εμπιστοσύνη της Βουλής και η αρχή της δεδηλωμένης που δεσμεύει τον Αρχηγό του κράτους στην επιλογή του Πρωθυπουργού που διορίζει και συνιστά προβολή της κοινοβουλευτικής αρχής στη φάση του διορισμού. Αλλά για να λειτουργεί η αρχή της δεδηλωμένης και το τεκμήριο πλειοψηφίας της κυβέρνησης πρέπει να υπάρχουν συγκροτημένα πολιτικά κόμματα. Γι’ αυτό προβλέπει ο κανονισμός, εφαρμόζοντας το Σύνταγμα, ότι και όλες οι επιτροπές της Βουλής συγκροτούνται κατά την αναλογία των πολιτικών κομμάτων.

Περισσότερα...