Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2022

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Βήμα της Κυριακής, στις νέες εποχές, στο αφιέρωμα «Η δοκιμασία της φιλελεύθερης δημοκρατίας»

Κίνδυνοι, αντιφάσεις, ασυμμετρίες

Η δημοκρατία ή είναι αντιπροσωπευτική ή δεν υπάρχει ιστορικά. Η δημοκρατία ή είναι φιλελεύθερη, δηλαδή συνυφασμένη με τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου ή κινδυνεύει να διολισθήσει σε ένα πλειοψηφικό αυταρχισμό. Η δημοκρατία ή μπορεί να είναι μαχητική αξιακά και μαχόμενη θεσμικά ώστε να αυτοπροστατεύεται ή κινδυνεύει ξανά να αυτοκτονήσει, όπως συνέβη ιστορικά στον ευρωπαϊκό μεσοπόλεμο και όχι μόνο.

Η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι κάτι πολύ παραπάνω από σύστημα διακυβέρνησης. Είναι ένα σύστημα πολιτιστικών παραδοχών. Ένα θεσμικό, οικονομικό, κοινωνικό, αισθητικό και εντέλει ιστορικό κεκτημένο. Η ιδεολογική, διανοητική και θεσμική προϋπόθεση της οικονομικής και τεχνολογικής ανάπτυξης. Η φιλελεύθερη δημοκρατία έχει επιβληθεί ως οικουμενικού χαρακτήρα θεσμικό optimum, επειδή ταυτίστηκε μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο με τη Δύση. Για την ακρίβεια, έγινε η «πατρίδα» και η «επικράτεια» της Δύσης, δίπλα στο έθνος και την εθνική ταυτότητα. Η φιλελεύθερη δημοκρατία συνοψίζει συνεπώς μια αντίληψη πολιτική, θεσμική, οικονομική αλλά και γεωπολιτική.

Περισσότερα...

Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2022

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημ. ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο

Υποκλοπή εθνικής σοβαρότητας;

Ας ανασυγκροτήσουμε τη μεγάλη εικόνα. Ο Ν. Ανδρουλάκης καταγγέλλει ότι, όπως διαπίστωσαν οι τεχνικές υπηρεσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έγινε απόπειρα   παρακολούθησης του κινητού τηλεφώνου του με χρήση του παράνομου λογισμικού Predator. Οι ελληνικές αρχές δεν κατηγορούνται για κάτι. Η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας καλεί σε  ακρόαση τον  διοικητή της ΕΥΠ, ο οποίος συνοδευόμενος από δυο υπουργούς εμφανίζεται και διαβεβαιώνει τη Βουλή ότι  ο Ν. Ανδρουλάκης δεν παρακολουθείται. Δυο ημέρες αργότερα ο Πρωθυπουργός παύει τον διοικητή της ΕΥΠ και τον Γενικό Γραμματέα - επικεφαλής του γραφείου του γιατί αποκαλύπτεται, μέσα από έρευνα της ΑΔΑΕ,  ότι η ΕΥΠ, με έγκριση της εισαγγελικής λειτουργού που παρεπιδημεί σε αυτή, παρακολουθούσε «επισήμως» έναν ευρωβουλευτή, υποψήφιο αρχηγό του κόμματός του μέχρις ότου αυτός εξελέγη και μερικές ημέρες ακόμη, για λόγους «εθνικής ασφάλειας». Χωρίς σχέση με κάποιο έγκλημα, έτσι για άντληση πληροφοριών.

Περισσότερα...

Παρασκευή 26 Αυγούστου 2022

Συμπληρωματικό σχόλιο του Ευάγγελου Βενιζέλου για την τριτολογία του κ. Μητσοτάκη

Ο κ. Μητσοτάκης θέλησε να μεταφέρει στη Βουλή με την τριτολογία του την άποψη που ανέπτυξε με άρθρο του στις 9/8 ο υπουργός Επικρατείας καθηγητής Γ. Γεραπετρίτης, σύμφωνα με την οποία δεν ισχύει το Σύνταγμα απευθείας αν δεν επαναλάβει τη σχετική ρύθμιση ο εκτελεστικός νόμος.

Κατά την πρωτοφανή αυτή άποψη που ανατρέπει την ιεραρχία των κανόνων δικαίου και υπονομεύει την κανονιστική υπόσταση του Συντάγματος, δεν ισχύει ούτε η βουλευτική ασυλία, ούτε το ειδικό καθεστώς της ευθύνης υπουργών, ούτε η συνταγματική ρύθμιση για την ευθύνη του Προέδρου της Δημοκρατίας, επειδή ο νόμος 2225/1994, όπως τροποποιήθηκε πολλές φορές μέχρι σήμερα, δεν αναφέρεται ρητά σε αυτές τις ειδικές συνταγματικές προβλέψεις. Αυτό δεν το κάνει ο νόμος γιατί δεν χρειάζεται.

Περισσότερα...

Παρασκευή 26 Αυγούστου 2022

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έκανε την ακόλουθη δήλωση με αφορμή την αναφορά που έκανε ο  Πρωθυπουργός στις απόψεις του:

Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης θεώρησε σκόπιμο να αντιταχθεί ο ίδιος προσωπικά ενώπιον της Βουλής στην επιστημονική μου θέση ότι οι βουλευτές (και ως εκ τούτου ο εκάστοτε πρωθυπουργός, οι αρχηγοί των κομμάτων, οι υπουργοί αλλά, όπως θα δούμε, και η ίδια η Πρόεδρος της Δημοκρατίας) περιβάλλονται με ειδικές συνταγματικές εγγυήσεις ως προς το απόρρητο των επικοινωνιών τους.

Ταυτόχρονα όμως ο κ. Μητσοτάκης αποδέχθηκε ανέτως ότι πρέπει να ισχύουν αυξημένες εγγυήσεις για τα δημόσια πρόσωπα και κάλεσε τα κόμματα να συμβάλλουν στη διαμόρφωση αυτού του ειδικού πλαισίου. Με ποια άραγε συνταγματική βάση μπορεί να υπάρχουν ειδικές νομοθετικές προβλέψεις  για τα δημόσια πρόσωπα σε απόκλιση από την αρχή της ισότητας που με απλουστευτικό ζήλο επικαλείται;

Περισσότερα...

9 Αυγούστου 2022

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Protagon – απάντηση στο άρθρο του Γ. Γεραπετρίτη (9.8.2022)

Από τη διάκριση «νόμιμου» και «ηθικού» στη διάκριση «τυπικά επαρκούς»  και «πολιτικά μη αποδεκτού» - Είναι αυτή η μοίρα της χώρας ;

Στη δήλωσή του της 8ης Αυγούστου 2022 ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε επί λέξει τα εξής: «Παρότι όλα έγιναν νόμιμα, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών υποτίμησε την πολιτική διάσταση της συγκεκριμένης ενέργειας. Ήταν τυπικά επαρκής, όμως πολιτικά μη αποδεκτή. Δεν θα έπρεπε να έχει συμβεί, προκαλώντας ρωγμές στην εμπιστοσύνη των πολιτών στις Υπηρεσίες Εθνικής Ασφάλειας. Γιατί αν και αφορούσε προβεβλημένο πολιτικό πρόσωπο, ο χειρισμός της υπήρξε ελλιπής. Ακριβώς γι’ αυτό απομακρύνθηκε αμέσως ο Διοικητής της ΕΥΠ. Ενώ και ο Γενικός Γραμματέας του Γραφείου του Πρωθυπουργού ανέλαβε την αντικειμενική πολιτική ευθύνη.»

Η θέση του κ. Μητσοτάκη είναι λοιπόν ότι η ΕΥΠ παρακολουθώντας τις τηλεφωνικές συνομιλίες του κ. Ανδρουλάκη, ενήργησε «νόμιμα», για την ακρίβεια ότι η ενέργειά της ήταν «τυπικά επαρκής». Όμως, κατά τον Πρωθυπουργό, η ΕΥΠ «υποτίμησε την πολιτική διάσταση της συγκεκριμένης ενέργειας» που ήταν «πολιτικά μη αποδεκτή».

Περισσότερα...

Δευτέρα 8 Αυγούστου 2022

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, μετά τη σχετική επίσημη τοποθέτηση του Πρωθυπουργού  και με βάση τα δεδομένα που έχουν καταστεί έως τώρα δημόσια γνωστά,  έκανε την ακόλουθη δήλωση για το ζήτημα της παρακολούθησης τηλεφωνικών συνομιλιών με επιβεβαιωμένο στόχο  τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ / ΚΙΝΑΛ  κ. Ν. Ανδρουλάκη:

Παρακολουθούμε ένα ολόκληρο μοντέλο συγκεντρωτικής  άσκησης της εξουσίας να φτάνει με πολύ θόρυβο στα όριά του. Το μείγμα αίσθησης παντοδυναμίας και ακρισίας απέβη ανεξέλεγκτο. Το μοντέλο πρέπει συνεπώς να αλλάξει αμέσως. Αυτό είναι επιβεβλημένο για την παρούσα και κάθε μελλοντική Κυβέρνηση. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να βυθίζει τη χώρα σε θλιβερές όψεις του παρελθόντος, απώτερου και εγγύτερου. Στα ζητήματα δημοκρατίας και κράτους δικαίου δεν χωρούν συγκρίσεις, υπάρχει απόλυτη αξίωση και απόλυτη υποχρέωση σεβασμού. Περίμενα να αναφερθεί στο θεμελιώδες αυτό ζήτημα ο Πρωθυπουργός αλλά δυστυχώς δεν το έκανε σήμερα.

Περισσότερα...

31 Ιουλίου 2022

Συνέντευξη Ευ. Βενιζέλου στην εφ. Πελοπόννησο και στον δημοσιογράφο Κωνσταντίνο Μάγνη

Το βιβλίο του Ευάγγελου Βενιζέλου, που συντελέστηκε με τη συνδρομή του πατρινού δημοσιογράφου Γιώργου Κουβαρά ως συνομιλητή, έδωσε αφορμή και υλικό για συνέντευξη στην «Πελοπόννησο της Δευτέρας».

Κ. Μ.: Ακούγεται σαν χιούμορ, αλλά η ερώτηση έχει σοβαρές προθέσεις. Ποιος κόντεψε περισσότερο να μας αποβάλει από το ευρώ; Το χρέος αυτό καθεαυτό, ο Σόιμπλε ή ο Βαρουφάκης;

Ευ. Β.: Η σοβαρότητα απορρέει από το ίδιο το αντικείμενο. Η Ελλάδα διέτρεξε πραγματικό και βαρύ κίνδυνο εξόδου από το ευρώ, αλλά και από την ίδια την ΕΕ, κυρίως το πρώτο επτάμηνο του 2015 και προκειμένου αυτό να αποφευχθεί εξευτελίστηκε ο θεσμός του δημοψηφίσματος και η εκφρασμένη βούληση του 62% του ελληνικού λαού που παρασύρθηκε από την απόπειρα θεσμικής εκτροπής του Ιουλίου 2015. Η χώρα αναγκάσθηκε να υποστεί τρία επιπλέον χρόνια υπαγωγής σε μνημόνιο.

Περισσότερα...

27.7.2022

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του «Εκδοχές πολέμου 2009-2022», εκδόσεις Πατάκη, Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, 26.7.2022

 Κυρίες και κύριοι, αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,

σας ευχαριστώ προσωπικά την κάθε μία και τον κάθε ένα από εσάς που μου κάνατε την πολύ μεγάλη τιμή αυτή τη ζεστή βραδιά να έρθετε εδώ, στον ειδυλλιακό νομίζω αυτό χώρο και να με τιμήσετε με την παρουσία σας. Ο χώρος μου είναι ιδιαίτερα οικείος από τη θητεία μου στο Υπουργείο Πολιτισμού και θέλω να ευχαριστήσω θερμά τη Διεύθυνση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου γιατί μας βοήθησε να οργανώσουμε τη σημερινή εκδήλωση, τη Διευθύντρια, την κα. Παρή Καλαμαρά και τον αρμόδιο αρχαιολόγο, τον κ. Περίανδρο Επιτροπάκη.

Θέλω να ευχαριστήσω ιδίως εκείνες κι εκείνους με τους οποίους πορευθήκαμε μαζί τα δύσκολα χρόνια. Νομίζω ότι ο Γιώργος Ζανιάς τους εκπροσωπεί όλους αυτούς στο επίπεδο του στελεχικού δυναμικού που είχε κινητοποιηθεί.

Περισσότερα...

Κυριακή 24 Ιουλίου 2022

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο αφιέρωμα «Ανατομία μιας επετείου:  Η ελληνική δημοκρατία 48 χρόνια μετά» στο Βήμα της Κυριακής  

Το θεμελιώδες δίλημμα: Δημοκρατία και λαϊκισμός

Η δημοκρατία υπό όλες τις ιστορικές και θεσμικές εκδοχές της είναι εκτεθειμένη στον κίνδυνο του λαϊκισμού, αν με τον όρο αυτό χαρακτηρίσουμε όλες τις πολιτικές συμπεριφορές που συνδέονται με την έναντι παντός τιμήματος διεύρυνση της εκλογικής επιρροής και κυρίως την αποφυγή διατύπωσης αντιδημοφιλών θέσεων και λήψης αντιδημοφιλών αποφάσεων.

Αυτό ίσχυε στην αρχαία, ισχύει και στη σύγχρονη δημοκρατία: την αντιπροσωπευτική φιλελεύθερη δημοκρατία. Ισχύει προφανώς και στα μη δημοκρατικά, αυταρχικά ή και ολοκληρωτικά πολιτεύματα στον βαθμό που αυτά ενδιαφέρονται για την πολιτική τους νομιμοποίηση. Ο λαϊκισμός είναι όμως η μικρότερη παθογένεια αυτών των συστημάτων διακυβέρνησης. Σημασία έχει συνεπώς ο λαϊκισμός ως εγγενές στοιχείο της δημοκρατίας.

Περισσότερα...

 Απρίλιος 2022

Ευάγγελος Βενιζέλος*

 [ PDF ] 

Η  σχέση δικαίου και πολιτικής από τη νεωτερική στη μετανεωτερική εποχή**

Συνήθως το δίκαιο και η  πολιτική γίνονται αντιληπτά ως δυο διακεκριμένες σφαίρες. Το δίκαιο εμφανίζεται μάλιστα αποκαθαρμένο από τις τριβές, τις σκοπιμότητες και τις υστεροβουλίες της πολιτικής. Η ερμηνεία και η εφαρμογή του εναπόκειται εντέλει σε δικαστικά όργανα που περιβάλλονται από τις εγγυήσεις της διάκρισης των εξουσιών και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, από όργανα πολιτικά ουδέτερα που ενεργούν με βάση τους κανόνες της νομικής επιστήμης ως εγγυητές του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ως συστατικά στοιχεία της φιλελεύθερης όψης της φιλελεύθερης δημοκρατίας.

Περισσότερα...