Αθήνα, 05 Ιουλίου 2018
Ευάγγελος Βενιζέλος
Αξιοκρατία και Δημοκρατία *
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση και εύχομαι σε αυτή τη νέα δεξαμενή σκέψης να εκπληρώσει το στόχο της και να ανατρέψει βασικές παραδοχές της χημείας, δηλαδή όταν επιτευχθεί η αντίδραση να μη χαθεί ο καταλύτης. Γιατί η μοίρα του καταλύτη είναι να εξαφανίζεται όταν διευκολυνθεί η αντίδραση και επιτευχθεί. Είναι πάρα πολύ άχαρος ο ρόλος του καταλύτη γιατί διατρέχει αυτόν τον κίνδυνο της αυτοθυσίας του. Άρα ελπίζω να μπορέσετε να το ξεπεράσετε συμβάλλοντας έτσι και σε μια επιστήμη που υπηρέτησε ο Arthur Nobel που μας κληροδότησε τα πιο σημαντικά βραβεία του κόσμου, δηλαδή τη διεθνή επιβράβευση και επιστέγαση μιας αξιοκρατικής διαδικασίας βασισμένης στη σκληρή έρευνα, στη σκληρή δουλειά και βεβαίως την ικανότητα, το ταλέντο, το χάρισμα σε πολύ μεγάλο βαθμό, πάντως σίγουρα στην αριστεία η οποία συντίθεται από όλα αυτά. Καλωσορίζω έτσι και την κυρία Reiss - Andersen που ήρθε από τη Νορβηγία.
Αθήνα, 27 Ιουνίου 2018
Ευάγγελος Βενιζέλος
Η ψήφος των εκτός επικράτειας πολιτών -
Η εφαρμογή του άρθρου 51 παρ.4 Συντ. *
Χαίρομαι που έστω και από απόσταση, έστω και ψηφιακά, μετέχω σε αυτή την πολύ σημαντική εκδήλωση στις Βρυξέλλες για τη ψήφο των εκτός επικρατείας πολιτών, για τη ψήφο των αποδήμων. Βρίσκομαι σήμερα στο Στρασβούργο και έτσι χάνω την ευκαιρία να είμαι μαζί σας, αλλά, νοερά, τουλάχιστον, είμαι και στέλνω θερμούς χαιρετισμούς.
Ας ξεκινήσω με μια πολιτική δήλωση. Προφανώς, είμαι απολύτως υπέρ της ενεργοποίησης της σχετικής συνταγματικής διάταξης, του άρθρου 51 παρ. 4, και της άσκησης στην πράξη του εκλογικού δικαιώματος από τους εκτός επικρατείας Έλληνες πολίτες. Άλλωστε, αυτό το νόημα είχε η πρωτοβουλία που πήραμε και που πήρα προσωπικά, στην Αναθεώρηση του Συντάγματος του 2001, να συμπληρωθεί η αρχική διατύπωση του άρθρου 51 παρ. 4 ώστε να υπάρχει ένα πληρέστερο συνταγματικό πλαίσιο, το οποίο βεβαίως πρέπει να ενεργοποιήσει ο κοινός νομοθέτης.
Αθήνα, 11 Ιουνίου 2018
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών «Ελλάδα Μετά ΙΙ»
Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,
σας ευχαριστώ όλες και όλους θερμά για την παρουσία σας, για την αποδοχή της πρόσκλησής μας. Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τις ομιλήτριες και τους ομιλητές, τις συντονίστριες και τους συντονιστές στους κύκλους του Συνεδρίου μας. Η εγκυρότητά τους, η γνώση τους, η ικανότητά τους να πραγματεύονται τα μείζονα θέματα που απασχολούν τον τόπο θα τροφοδοτήσουν μία συζήτηση που θέλω να ελπίζω ότι θα είναι ουσιαστική. Θέλω να ευχαριστήσω, επίσης, από καρδιάς τον Συμεών Τσομώκο, προσωπικά και την εταιρία του, για την καθοριστική βοήθειά του στην οργάνωση και του δευτέρου Συνεδρίου μας, το Διοικητικό Συμβούλιο του Κύκλου Ιδεών, υπό τον Πρόεδρο Πέτρο Καβάσαλη που μας μίλησε προηγουμένως, και την οργανωτική ομάδα που κουβάλησε το βάρος της προετοιμασίας του Συνεδρίου, υπό τη Γενική Γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου, την κυρία Αλ Σάλεχ.
Κυρίες και κύριοι, το δεύτερο Συνέδριο του Κύκλου, ένα χρόνο μετά το πρώτο, με τον ίδιο τίτλο αλλά με ένα ΙΙ –λατινικό– δίπλα, ακριβώς επειδή οργανώνεται ένα χρόνο αργότερα, αντιμετωπίζει πιο κρίσιμα και πιο επείγοντα προβλήματα, γιατί τους δώδεκα μήνες που πέρασαν όλα τα προβλήματα έχουν οξυνθεί. Σε τρεις μήνες λήγει, τυπικά, το τρέχον τρίτο πρόγραμμα υποστήριξης και χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας.
Αθήνα, 9 Ιουνίου 2018
Ευάγγελου Βενιζέλου
Σχέσεις εθνικού Συντάγματος, ΕΣΔΑ και ενωσιακού δικαίου ως προς την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων υπό συνθήκες οικονομικής κρίσης*
Είναι μεγάλη μου τιμή το γεγονός ότι η αγαπητή συνάδελφος και φίλη Τζούλια Ηλιοπούλου -Στράγγα μου ζήτησε να μετάσχω στην παρουσίαση αυτού του εμβληματικού και επιβλητικού έργου που μόλις κυκλοφόρησε με τίτλο «Γενική Θεωρία των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων» και υπότιτλο «Όψεις της πολυεπίπεδης προστασίας στον ευρωπαϊκό χώρο».
Μας συνδέουν πολλά με την συγγραφέα, ομότεχνο, φίλη, αμοιβαία εκτίμηση – θέλω να πιστεύω – αλλά και πολύ θερμά αισθήματα φιλίας. Συνειδητοποίησα τώρα, κατά τη διάρκεια του χαιρετισμού του αγαπητού Δημήτρη Παντερμανλή, ότι μας συνδέει και κάτι ακόμη που αφορά τον χώρο αυτό, το Μουσείο της Ακρόπολης. Έχω αφιερώσει ένα σημαντικό μέρος της υπουργικής μου διαδρομής στο να καταστεί εφικτή η ανέγερση του μουσείου αυτού και έτσι να πραγματοποιηθεί ένα όνειρο της Μελίνας που συνδεόταν εξαρχής στενά με το αίτημά μας για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. Και η ύπαρξη του μουσείου αυτού είναι το πιο απτό, το εμπράγματο επιχείρημα για την ανάγκη της επιστροφής των λεγομένων μαρμάρων και την συνένωσή τους, εδώ, στον εκθεσιακό χώρο που αναδεικνύει τα κενά. Χαίρομαι πραγματικά γιατί η Τζούλια Ηλιοπούλου Στράγγα επί χρόνια προσφέρει τις υπηρεσίες της στο ίδρυμα αυτό ανεξαρτήτως της ειδικότερης νομικής μορφής του φορέα, και βέβαια θέλω να ευχαριστήσω με την ευκαιρία αυτή τον Δημήτρη Παντερμανλή για την αφοσίωσή του και το έργο του το οποίο έχει διεθνώς αναγνωριστεί.
Αθήνα, 5 Ιουνίου 2018
Ευάγγελος Βενιζέλος
Fake News: Η νέα συσκευασία ενός παμπάλαιου προϊόντος *
Έχουμε ακούσει μια πολύ ωραία επιστημονική εισήγηση και μια αφήγηση δημοσιογραφική με εμπειρίες, άρα έχουν ειπωθεί σχεδόν τα πάντα. Θα κάνω μερικά σχόλια, για να τροφοδοτήσω τη συζήτηση. Ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση και για τη χαρά να είμαι σήμερα παρέα εδώ με ένα φιλικό και ενδιαφερόμενο για το θέμα ακροατήριο. Είμαι βέβαιος ότι ενδιαφέρον είναι και το ίδιο το ακροατήριο.
Αρχίζω λέγοντας ότι μιλάμε για κάτι πάρα πολύ παλιό, το οποίο απλώς μετεξελίσσεται επειδή έχει μεταβληθεί η τεχνολογική βάση, το περιβάλλον το τεχνικό μέσα στο οποίο εξελίσσεται ένα παμπάλαιο φαινόμενο. Ας δούμε δυο μικρά παραδείγματα.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’80, ένας παλαιός βουλευτής της ΝΔ, που υπηρέτησε στη Βουλή επί πολλές τετραετίες την περίοδο της μεταπολίτευσης, δεν κατάφερε να επανεκλεγεί στο υπόλοιπο Αττικής γιατί δύο μέρες πριν τις εκλογές η πόλη της Αττικής στην οποία είχε το κέντρο των ενδιαφερόντων του γέμισε από αγγελτήρια της κηδείας του. Άρα, πάρα πολλοί πιθανοί ψηφοφόροι του σχημάτισαν την εντύπωση ότι αυτός πέθανε, δεν υπήρχε συνεπώς λόγος να τον ψηφίσουν. Είχε πάρα πολύ μικρή δυνατότητα να αντιδράσει σε αυτή την παραπληροφόρηση.
Αθήνα, 31 Μαΐου 2018
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στο 2ο Διεθνές Συνέδριο του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος
Το Νοέμβριο του 2017, στη συζήτηση στη Βουλή για τον προϋπολογισμό του έτους 2018, που η κυβέρνηση τον εμφάνισε ως τον προϋπολογισμό της «καθαρής εξόδου» από το τρίτο μνημόνιο, το μνημόνιο του 2015, έλαβα το λόγο και είπα: Θυμάστε μία συζήτησή μου στην εκπομπή Enikos με τον κ. Χατζηνικολάου τον Μάρτιο του 2015, όταν εμφανίστηκα και είπα, ιδού το αντίγραφο του e-mail Χαρδούβελη, πάρτε το να το έχετε ως παρακαταθήκη, γιατί αυτό που θα έρθει σε λίγους μήνες, αντί για το e-mail Χαρδούβελη, θα είναι δραματικό; Το e-mail Χαρδούβελη θα είναι μία παιδική χαρά μπροστά στο τρίτο μνημόνιο. Εάν λοιπόν το θυμάστε αυτό είπα, μιλώντας στη Βουλή, δώστε λίγη προσοχή σε αυτό που σας λέω. Να επανέλθετε στην πολιτική του Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου του 2014, όταν είχαμε συμφωνήσει, με πολύ κόπο, στο Eurogroup το καθεστώς της προληπτικής πιστωτικής γραμμής, προκειμένου να εξέλθει η χώρα ασφαλώς από το δεύτερο μνημόνιο που τότε έληγε, χωρίς την πίεση των αγορών, χωρίς να είναι σε καθεστώς μνημονίου, αλλά έχοντας τον θώρακα των εταίρων. Διότι είναι διαφορετικό να εξέλθει στις αγορές μόνη της η Ελλάδα με εθνικό ρίσκο και διαφορετικό να εξέλθει στις αγορές η Ελλάδα έχοντας την εγγύηση και τον θώρακα του ESM που ενισχύει την πιστοληπτική της ικανότητα.
15 Μαΐου 2018
Ευάγγελος Βενιζέλος
Η εθνική νομοθεσία εφαρμογής των μνημονίων συνιστά δίκαιο της ανάγκης ;*
Ο καθηγητής Α-Ι.Δ. Μεταξάς το 1970 ήταν ένας νέος επιστήμονας που νομίζω ότι αμφιταλαντευόταν πολύ δημιουργικά ανάμεσα στο Δημόσιο Δίκαιο, το Συνταγματικό Δίκαιο ειδικότερα, και την πολιτική επιστήμη. Υπέβαλε τότε μια διδακτορική διατριβή, υπό καθεστώς δικτατορίας, για το δίκαιο της ανάγκης και τη διάσταση της νομολογίας μεταξύ Συμβουλίου της Επικρατείας και Αρείου Πάγου. Ένα κείμενο που στην πραγματικότητα υμνεί την έννομη τάξη, τη λειτουργία του Συντάγματος, τη Δημοκρατική Αρχή και τις δικαιοκρατικές εγγυήσεις.
Στο πρόσωπο του αείμνηστου Γεωργίου Δασκαλάκη βρήκε έναν πρόθυμο μέντορα προκειμένου αυτή η διδακτορική διατριβή να γίνει δεκτή όχι από τη Νομική Σχολή Αθηνών αλλά από το σημερινό Πάντειο Πανεπιστήμιο, και ίσως αυτό να οδήγησε τον νέο τότε Γιάννη Μεταξά στην επιλογή να ασχοληθεί με την πολιτική επιστήμη, στερώντας έτσι το δημόσιο δίκαιο από το διεισδυτικό και δημιουργικό μυαλό του και την εισφορά του, που πιστεύω ότι θα ήταν πάρα πολύ καινοτόμα.
Θεσσαλονίκη, 7 Μαΐου 2018
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην προσυνεδριακή εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών στη Θεσσαλονίκη «Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ: Ελπίδες και κίνδυνοι. Προετοιμάζοντας την περίοδο 2019 -2022»*.
Ο Κύκλος Ιδεών είναι μια δεξαμενή σκέψης που έχει συγκροτηθεί και λειτουργεί τα δυόμισι τελευταία χρόνια. Θα έχετε ίσως παρακολουθήσει κάποιες εκδηλώσεις που έχουμε κάνει στη Θεσσαλονίκη, η τελευταία ήταν αφιερωμένη στα ζητήματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Πέρσι τον Σεπτέμβριο, το Σεπτέμβριο δηλαδή του 2016, είχαμε ξεκινήσει από τη Θεσσαλονίκη, έναν προβληματισμό ο οποίος κορυφώθηκε τον Ιούνιο του 2017 με το 1ο Συνέδριο του Κύκλου, το οποίο είχε τον συμβολικό τίτλο «Ελλάδα Μετά». Εννοούμε η Ελλάδα μετά την κρίση, η Ελλάδα μετά την εμπειρία των Μνημονίων, η Ελλάδα μετά τη σωρευτική ύφεση, η Ελλάδα μετά τα μεγάλα διλήμματα των τελευταίων δέκα ετών γιατί ούτε λίγο ούτε πολύ έχουμε περάσει δέκα ολόκληρα χρόνια μέσα σε αυτή την περιδίνηση της κρίσης, ή για να είμαι ακριβέστερος της ενσυνείδητης προσπάθειας για την αντιμετώπιση της κρίσης, γιατί η κρίση δεν αρχίζει το 2010.
Το 2010 αρχίζει η δύσκολη και επώδυνη προσπάθεια για την αντιμετώπιση και την ανακοπή της κρίσης και για την υπέρβασή της με τις μικρότερες δυνατές απώλειες, δηλαδή το δίλημμα από το 2010 και μετά είναι εάν θα αντιμετωπίσουμε την κρίση και τις επιπτώσεις της συντεταγμένα με το μικρότερο δυνατό κόστος –μεγάλο, αλλά το μικρότερο δυνατό- ή αν θα αφεθούμε σε μια ασύντακτη κατάρρευση χωρίς να δώσουμε τη μάχη που απαιτείται για το μέλλον του τόπου.
Θεσσαλονίκη, 5 Μαΐου 2018
Ευάγγελος Βενιζέλος
Η σύγκρουση εθνικής, θεσμικής και οικονομικής ολοκλήρωσης ως νήμα της σύγχρονης ελληνικής πολιτικής ιστορίας *
Καταρχάς καλησπέρα. Χαίρομαι πολύ που βρίσκομαι εδώ υπό την παρούσα σύνθεση. Δεν πρόκειται να αναλύσουμε όλη την ελληνική πολιτική Ιστορία, την Ιστορία του νέου ελληνικού κράτους μέσα σε λίγα λεπτά, υπό τις συνθήκες της έκθεσης βιβλίου.
Θα μιλήσω για τον Θανάση Διαμαντόπουλο, τον συγγραφέα που τιμάμε όλοι με την παρουσία μας, θέλω όμως να ξεκινήσω με μία παρατήρηση για τον Γιάννη Στεφανίδη, μαθητή μου στη νομική σχολή Θεσσαλονίκης ο οποίος ήταν από το πρώτο έτος των σπουδών του έτσι. Δηλαδή, μπορούσε να αποδομήσει τα πάντα προκειμένου να σε βάλει να σκεφτείς με πιο απαιτητικό τρόπο. Δεν είναι εύκολο να έχεις στο ακροατήριο σου τον Γιάννη Στεφανίδη ως φοιτητή, πολύ περισσότερο δεν είναι εύκολο να τον έχεις δίπλα σου ως συνομιλητή, γιατί αυτό που αξιώνει στην πραγματικότητα από τον συγγραφέα, αναγνωρίζοντας τις ικανότητές του, είναι να προσθέσει ένα τελικό τεύχος στο οποίο να κάνει αυτή τη συνολική αξιολόγηση της καμπύλης της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας.
Θεσσαλονίκη, 5 Μαΐου 2018
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του Σωτήρη Ντάλη «Η ευρωπαϊκή ενοποίηση, η Ελλάδα και ο κόσμος» (εκδόσεις Παπαζήση) στη 15η Διεθνή Έκθεση βιβλίου Θεσσαλονίκης, με τον Αντώνη Μανιτάκη και τον Κώστα Μποτόπουλο
Χαίρομαι πολύ που είμαστε εδώ για το βιβλίο που εξέδωσε ο Σωτήρης Ντάλης, ο οποίος είναι ένας από τους συνεπέστερους επιμελητές σημαντικών εκδοτικών παρεμβάσεων όχι μόνο στον χώρο της ευρωπαϊκής πολιτικής αλλά και στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής. Ένας βαθύς γνώστης των θεμάτων αυτών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Έχω τη χαρά μιας μακροχρόνιας συνεργασίας μαζί του σε διάφορες εκδοτικές και άλλες επιστημονικές πρωτοβουλίες. Την περίοδο δε που ήμουν Υπουργός Εξωτερικών είχα τη χαρά να συνεργάζομαι μαζί του καθώς είχε την επιστημονική ευθύνη για το Κέντρο Μελετών του Υπουργείου Εξωτερικών.