- Άρθρο στην Ελευθεροτυπία | Ευρωπαϊκό συνταγματικό δημοψήφισμα
-
11 Μαρτίου 2005
Η υπογραφή της Συνθήκης για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα μπορεί να ανοίξει μια νέα εποχή για την Ευρωπαϊκή Ενωση, εφόσον προηγουμένως επιτευχθεί κάτι που δεν είναι καθόλου απλό και αυτονόητο: Η κύρωση και η επικύρωση της Συνθήκης από τα 25 κράτη-μέλη σύμφωνα με τις συνταγματικές διαδικασίες που προβλέπονται στο καθένα από αυτά, είτε μέσω δημοψηφίσματος, είτε μέσω του Κοινοβουλίου, είτε μέσω του συνδυασμού αυτών των δύο τρόπων.
Οπως συμβαίνει πάντοτε έως τώρα με τα μεγάλα βήματα στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (από την Ενιαία Πράξη στο Μάαστριχτ, από εκεί στο Αμστερνταμ και στη συνέχεια στη Νίκαια), η υπογραφή της νέας Συνθήκης και η έναρξη των διαδικασιών κύρωσής της σηματοδοτεί ουσιαστικά την έναρξη μιας νέας διαπραγμάτευσης.
- Άρθρο στην ΚΕ | Η ευκαιρία του όρκου του προέδρου
-
27 Φεβρουαρίου 2005
Το ζήτημα των σχέσεων κράτους και Εκκλησίας δεν πρέπει να τίθεται συγκυριακά, ούτε εξαρτάται από τη διακύμανση του κύρους και της κοινωνικής απήχησης της εκκλησιαστικής ιεραρχίας.
Δεν πρέπει, άλλωστε, να ξεχνάμε: Πρώτον, ότι αυτό που θεωρείται ως ισχύον καθεστώς είναι αποτέλεσμα πρακτικών, παραδόσεων και νομοθετικών αδρανειών και όχι συνταγματική ρύθμιση. Και δεύτερον, ότι το ισχύον καθεστώς ιστορικά επιβλήθηκε αμέσως μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους (σε συνδυασμό με την αυτοκεφαλία της Ελλαδικής Εκκλησίας) ως πρωτοβουλία όχι της Εκκλησίας, αλλά της κρατικής εξουσίας που ήθελε να έχει υπό έλεγχο την Εκκλησία.
- Άρθρο στο ΒΗΜΑ | Ο χωρισμός δεν προσκρούει στο Σύνταγμα
-
13 Φεβρουαρίου 2005
Τις τελευταίες ημέρες παρακολουθούμε να διαμορφώνεται μια εικόνα βαθιάς και γενικευμένης κρίσης στην Εκκλησία της Ελλάδος μετά τις πρωτοφανείς καταγγελίες και αποκαλύψεις για τον βίο και την πολιτεία κληρικών όλων των βαθμίδων. H αποσταθεροποίηση της Εκκλησίας και το κλίμα απαξίωσης θέτουν, για μία ακόμη φορά, το μείζον ζήτημα του «ιερού διαζυγίου»· του χωρισμού της Εκκλησίας από το Κράτος.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Γ. Παπανδρέου έθεσε ανοικτά το θέμα. Το ίδιο έπραξαν και κορυφαία στελέχη του κυβερνώντος κόμματος. Ο ευρωβουλευτής και εκ των ιστορικών στελεχών της ΝΔ κ. I. Βαρβιτσιώτης επισημαίνει ότι η Ελληνική Πολιτεία οφείλει σε όσα βήματα θελήσει να προβεί, αυτά να γίνουν ύστερα από πλήρη συμφωνία με την Εκκλησία. H κυβέρνηση, από την πλευρά της, δήλωσε πως δεν τίθεται θέμα χωρισμού. Πάγια είναι η θέση υπέρ του χωρισμού των δύο άλλων κομμάτων του Κοινοβουλίου, του KKE και του Συνασπισμού. Ούτως ή άλλως πρόκειται για ένα ζήτημα «καυτό» με παρελθόν πολλών χρόνων και ιστορικό μεγάλων πολιτικών αντιπαραθέσεων, ήδη από τον 19ο αιώνα. «Το Βήμα» ανοίγει σήμερα έναν ουσιαστικό διάλογο για το θέμα του χωρισμού Κράτους και Εκκλησίας που απασχόλησε και θα απασχολεί την ελληνική κοινωνία, η οποία βαδίζει ήδη στον 21ο αιώνα «κουβαλώντας» ένα άλυτο ιστορικά ζήτημα που απαιτεί, είτε το θέλουμε είτε όχι, λύση.
- Άρθρο στην Αυριανή | Ο πολίτης ως εγγυητής της διαφάνειας
-
31 Ιανουαρίου 2005
Η συζήτηση για τη διαφάνεια που διεξάγεται με ένταση διεθνώς τα τελευταία χρόνια είναι ουσιαστικά μια συζήτηση για τον πυρήνα και την ποιότητα της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Το αίτημα για διαφάνεια είναι ταυτόσημο με το αίτημα για νομιμότητα και ίση μεταχείριση.
Το αίτημα αυτό εμφανίζεται υπό διάφορες εκδοχές: Ως ανάγκη για προστασία του δημοσίου χρήματος, ως δέσμη μέτρων για τον ελεύθερο (και άρα όχι αθέμιτο) ανταγωνισμό στην αγορά συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής δραστηριότητας του κράτους κυρίως μέσω των δημοσίων συμβάσεων έργων και προμηθειών, ως πρόταση για επέκταση του ελέγχου του «πόθεν έσχες», ως μέριμνα για την αχειραγώγητη λειτουργία του χρηματιστηρίου, ως θεσμική εγγύηση της ίσης και με αξιοκρατικά κριτήρια πρόσβασης στις θέσεις του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ως ανάγκη προστασίας της πολυφωνικής και με ίσους όρους ενημέρωσης και άρα ως ανάγκη οριοθέτησης της επικοινωνιακής δύναμης κ.ο.κ.
- Άρθρο στο ΒΗΜΑ | Μια «βασικά αμέτοχη» κυβέρνηση
-
9 Ιανουαρίου 2005
Μια «βασικά αμέτοχη» κυβέρνηση
του Ευ. Βενιζέλου
H αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίον επιχειρείται να ερμηνευθεί και εφαρμοσθεί το άρθρο 14 παρ. 9 του Ελληνικού Συντάγματος μέσω των διατάξεων του νομοσχεδίου για τον λεγόμενο «βασικό μέτοχο», θέτει δύο μεγάλα ζητήματα: πρώτον, το κλασικό και παλιό ζήτημα της σχέσης εθνικού συντάγματος και κοινοτικού δικαίου (πρωτογενούς και παραγώγου)· και δεύτερον, το τρέχον πολιτικό ζήτημα των επιδιώξεων και των χειρισμών της σημερινής ελληνικής κυβέρνησης.
Από τότε που ιδρύθηκαν οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες, πριν από μισό αιώνα, ως την πρόσφατη υπογραφή της Συνθήκης για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, το ζήτημα των σχέσεων ανάμεσα στα εθνικά συντάγματα των κρατών-μελών και το πρωτογενές, αλλά και το παράγωγο κοινοτικό δίκαιο, απασχόλησε κατ' επανάληψη τόσο το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων όσο και τα συνταγματικά ή τα ανώτατα δικαστήρια των κρατών-μελών.
- Άρθρο στο ΒΗΜΑ | H πρόκληση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος
-
20 Ιουνίου 2004
Από την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη του 1986 ως τη Συνθήκη της Νίκαιας το 2001, η πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έκανε αλλεπάλληλα και σχετικά γρήγορα βήματα. Τι είναι, λοιπόν, σε σχέση με όλα αυτά, το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα ή μάλλον η Συνθήκη για ένα Ευρωπαϊκό Σύνταγμα; Ενα ακόμη συμβατικό βήμα ή μια αλλαγή του πλαισίου αναφοράς της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης;
Υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι η χρήση του όρου «Σύνταγμα» είναι καταχρηστική καθώς δεν νοείται Σύνταγμα χωρίς κρατική κυριαρχία, δηλαδή χωρίς μια Ευρωπαϊκή Ενωση που να διαθέτει τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά ενός ομοσπονδιακού κράτους, πράγμα που προφανώς δεν συμβαίνει. Οι οπαδοί της αντίληψης αυτής θα αποδέχονταν την ύπαρξη ενός Ευρωπαϊκού Συντάγματος μόνο αν αυτό ήταν προϊόν μιας πρωτογενούς συντακτικής διαδικασίας, αν δηλαδή απέρρεε από τον λεγόμενο Ευρωπαϊκό Δήμο που θα έπρεπε να εκφραστεί μέσα από ένα πανευρωπαϊκό συντακτικό δημοψήφισμα.
- Η νομικοπολιτική σημασία της αναθεώρησης του Συντάγματος
-
6 Απριλίου 2004
1. Ολοκληρώνεται σήμερα μια μακρά και πολύπλοκη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος. Μια διαδικασία που άρχισε ουσιαστικά τον Ιανουάριο του 1995, απασχόλησε διαδοχικά τρεις βουλές, αυτές του 1993, του 1996 και του 2000 και ετέθη – έστω έμμεσα – δύο φορές υπό την κρίση του εκλογικού σώματος, στις εκλογές του 1996 και του 2000.
- Χρειαζόμαστε ένα Σύνταγμα ασυμβίβαστο
-
21 Ιανουαρίου 2003
1. Το επαγγελματικό ασυμβίβαστο των βουλευτών συζητήθηκε εκτενώς και σ' όλες του τις πτυχές κατά τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος που ολοκληρώθηκε με την υπερψήφιση της σχετικής διάταξης με ευρεία πλειοψηφία 166 ψήφων.
- Άρθρο στην Ελευθεροτυπία | Χρειαζόμαστε ένα Σύνταγμα ασυμβίβαστο
-
21 Ιανουαρίου 2003
1. Το επαγγελματικό ασυμβίβαστο των βουλευτών συζητήθηκε εκτενώς και σ' όλες του τις πτυχές κατά τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος που ολοκληρώθηκε με την υπερψήφιση της σχετικής διάταξης με ευρεία πλειοψηφία 166 ψήφων.
Η επανάληψη της σχετικής συζήτησης τώρα που άρχισε (από 31.12.2002) να ισχύει η συνταγματική διάταξη και με αφορμή την ψήφιση του εκτελεστικού νόμου που καλείται να ρυθμίσει τις λεπτομέρειες της εφαρμογής, συναντά ένα προφανές όριο: τον συνταγματικό κανόνα που ισχύει απευθείας, δεσμεύει τους πάντες και τελεί υπό δικαστικό έλεγχο καθώς το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (άρθρο 100 Συντ.) είναι το μόνο αρμόδιο για την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων.
- Οι ανεξάρτητες αρχές μετά την αναθεώρηση του Ελληνικού Συντάγματος του 1975/1986/2001
-
29 Οκτωβρίου 2002
Ευάγγελος Βενιζέλος
Οι ανεξάρτητες αρχές μετά την αναθεώρηση του Ελληνικού Συντάγματος του 1975/1986/2001
Ι. Η πρόσφατη αναθεώρηση του ελληνικού Συντάγματος του 2001 είχε πλήρη αίσθηση του τρόπου με τον οποίο δημιουργήθηκαν οι ανεξάρτητες αρχές και στην αμερικανική και στις ευρωπαϊκές έννομες τάξεις1. Το παράδοξο μάλιστα είναι ότι η Ελλάδα, παρότι έχει πολύ μικρότερη εμπειρία ανεξαρτήτων αρχών σε σχέση με την πάρα πολύ μεγάλη αμερικανική εμπειρία και τη λίγο μικρότερη αλλά επίσης αρκετά μακρά πια ευρωπαϊκή εμπειρία2, είναι μια από τις λίγες χώρες στις οποίες είναι πλέον συνταγματικά κατοχυρωμένο το φαινόμενο των ανεξαρτήτων αρχών3.