Τρίτη 5 Ιουλίου 2022
Ευάγγελος Βενιζέλος
Για τον Τάσο Μπάνο στην τελετή ονοματοδοσίας της αίθουσας 711 στο κτίριο επί της οδού Νίκης 5, προς τιμήν του.
Τον Τάσο τον είχα εντοπίσει αρκετά νωρίς, ως συνεργάτη της Βάσως Παπανδρέου, στη δική της διαδρομή, και θυμάμαι πάντα, ότι με είχε εντυπωσιάσει την περίοδο της Αναθεώρησης του Συντάγματος το 2001, ότι είχε άποψη για τη νομοτεχνική κατάστρωση του Συντάγματος. Έλεγα πάντα στους συναδέλφους μου επιστήμονες και στους μαθητές μου ότι δεν μπορείς να βάλεις εύκολα «τα χεράκια σου» στο κείμενο του Συντάγματος, πρέπει να νιώθεις δέος. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να μεταβάλεις τη νομοτεχνική κατάστρωση. Και βρήκα έναν Τάσο Μπάνο με άποψη, έτοιμο να συζητήσει μαζί μου αλλαγές σε διάφορες κρίσιμες συνταγματικές διατάξεις και τον συγκράτησα και τον υπογράμμισα στη σκέψη μου, ως έναν νομικό με αυτοπεποίθηση, εύρος γνώσεων και ως έναν άνθρωπο με τον οποίο αξίζει κανείς να συζητά.
Πέρασαν τα χρόνια και τον βρήκα εδώ το 2011, όταν ανέλαβα στην πιο δύσκολη περίοδο, την πιο σκοτεινή περίοδο της κρίσης, τα καθήκοντα του Υπουργού Οικονομικών. Και βρίσκω έναν Τάσο, ο οποίος στην πραγματικότητα έπαιζε με τα νεύρα μας. Ήθελε να δοκιμάσει το σημείο θραύσης του καθενός, να ελέγξει μέχρι πού το πολιτικό προσωπικό της περιόδου εκείνης είναι ικανό να αναλάβει ευθύνες. Ο πραγματικός ορισμός του λαϊκισμού είναι μια πολιτική εξουσία που δεν είναι διατεθειμένη να λάβει καμία αντιδημοφιλή απόφαση. Άρα, το μέτρο του αντιλαϊκισμού είναι το πόσες αντιδημοφιλείς αποφάσεις είσαι έτοιμος να λάβεις. Αυτό λοιπόν το ήξερε πάρα πολύ καλά ο Τάσος.
Επίσης, είχε μια βαθιά γνώση της ιστορίας, αίσθηση, συνείδηση της Ιστορίας, δεν αναφέρομαι σε ιστορικές πληροφορίες. Θεωρούσε λοιπόν, ότι το Ελληνικό Κράτος είναι γενετικά προϊόν «μεταφραστικού σφάλματος», όπως έλεγε. Αναφερόταν στην περίοδο της Αντιβασιλείας, την περίοδο του Μάουρερ και του Άρμανσμπεργκ και ως εκ τούτου ήθελε να βρει τη συνέχεια, τη συνέχεια δηλαδή των καταβολών του εκσυγχρονισμού και θεώρησε ότι είναι μεγάλη ευκαιρία, παιδαγωγική ευκαιρία η περίοδος των μνημονίων.
Είχε το χιούμορ για το οποίο μίλησαν όλοι, τον αυτοσαρκασμό, τη μελαγχολία, τη μελαγχολία της σκέψης όπως λέει ο Steiner, και βεβαίως είχε αυτήν την ακατάβλητη αυτοπεποίθηση και την πίστη, την απόλυτη πίστη στο δημόσιο συμφέρον, στη σύγκρουση ως εκ τούτου με τα ιδιωτικά συμφέροντα, τα οποία δεν εναρμονίζονται με το δημόσιο συμφέρον.
Και όταν βρέθηκε αντιμέτωπος με την αρρώστια, λες και την περίμενε, ήταν κάπως πεισιθάνατος όπως λέμε ο Τάσος, έζησε όλη την καμπύλη της ψυχολογικής προετοιμασίας για τη συνάντηση με το θάνατο και εκεί με εντυπωσίασε ακόμη περισσότερο βέβαια, αλλά δυστυχώς αυτή ήταν και η τελευταία φορά που με εντυπωσίασε ζων.
Τώρα με εντυπωσιάζει έχοντας φύγει, γιατί ανακαλύπτω το μέγεθος της διείσδυσής του στη μνήμη και στην ψυχή πολλών ανθρώπων και πολλών και σημαντικών ανθρώπων, με κορυφαίο παράδειγμα την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που είναι σήμερα εδώ ως φίλη του βέβαια και έχοντας τη δυνατότητα να τον εκτιμήσει από την έδρα του Συμβουλίου της Επικρατείας ως δικαστικός λειτουργός, τον Τάσο, έναν λειτουργό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που το τίμησε όσο λίγοι. Έχω μια δεδηλωμένη και αποδεδειγμένη εκτίμηση για το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, γι’ αυτό εισηγήθηκα και το άρθρο 100 Α΄ στο Σύνταγμα και θέλω να πιστεύω πως είναι υπερήφανο το ΝΣΚ κυρία Πρόεδρε που τον είχε μεταξύ των στελεχών. Δυστυχώς τον έχασε πρόωρα.
Εύχομαι στην οικογένεια να κρατήσει ψηλά τη μνήμη και παρακαλώ να μεταφέρει στον γιό του τα αισθήματά μας, την αγάπη μας και τις ευχές μας. Εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου στον Άδωνι Γεωργιάδη και στον Άκη Σκέρτσο για την πρωτοβουλία τους αυτή.
