23.1.2023
Ανάρτηση Ευάγγελου Βενιζέλου
Μένουμε Ευρώπη
Την Πέμπτη 26/1 στο αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Γκαίτε διοργανώνεται από τη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πάντειου Πανεπιστημίου και άλλους φορείς, δημόσια συζήτηση με τη συμμετοχή καθηγητών του Συνταγματικού Δικαίου, μεταξύ των οποίων και ο υπογράφων.
Οι οργανωτές έθεσαν ως τίτλο της εκδήλωσης το ερώτημα «Μένουμε Ευρώπη»; Και ως υπότιτλο: Υποκλοπές, Δικαιώματα και Κράτος Δικαίου.
Δεν ρωτήθηκα για τον τίτλο, αλλά δεν με ενοχλεί. Το αντίθετο. Προφανώς ο τίτλος παραπέμπει στο κίνημα αντίδρασης στην προκήρυξη του δημοψηφίσματος του Ιουλίου 2015 το πανηγυρικό αποτέλεσμα του οποίου ανατράπηκε εξίσου πανηγυρικά σε λίγες ημέρες. Προφανώς το υπονοούμενο ερώτημα είναι αν το αξιακό και θεσμικό ζητούμενο της αντίδρασής μας του Ιουλίου του 2015, διατηρείται σε ισχύ και σήμερα.
Η απάντησή μου είναι ότι προφανώς διατηρείται σε ισχύ. Η αντίδρασή μας, πάντως η δική μου, δεν ήταν ούτε συγκυριακή, ούτε φευγαλέα, ούτε μικροκομματική.
Εκλαμβάνω συνεπώς τη χρήση του ερωτήματος «Μένουμε Ευρώπη;» στον τίτλο της εκδήλωσης αυτής ως ένδειξη ευρύτατης εκ των υστέρων και εκ του αποτελέσματος, αποδοχής της σημασίας που έχει να «Μένουμε Ευρώπη», να είμαστε ως κράτος, ως κοινωνία και ως έννομη τάξη αναπόσπαστο τμήμα του ευρωπαϊκού νομικού και πολιτικού πολιτισμού και κεκτημένου.
Αυτό προσωπικά δεν το χαρίζω σε κανένα και σε καμία είτε ασκεί εξουσία θεσμική είτε νομίζει ότι ασκεί εξουσία ιδεολογική.
Η αρνητική εμπειρία του παρελθόντος δεν λειτουργεί ως λόγος έκπτωσης των απαιτήσεων μας από την εμπειρία του παρόντος και κυρίως ως λόγος να γινόμαστε επικίνδυνα ολιγαρκείς «για να μην έρθουν οι άλλοι», με αποτέλεσμα οι «άλλοι» να θεωρούν ότι εξαλείφεται η σημασία του Συντάγματος και των εγγυήσεων του κράτους δικαίου.
Απάντηση στην Άννα Διαμαντοπούλου
Άννα μου, δεν καταλαβαίνω τι εννοείς. Εγώ επιγράφω το σχόλιο μου Μένουμε Ευρώπη. Χωρίς προφανώς ερωτηματικό. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι παύει να ασκείται και για την Ελλάδα, όπως για κάθε κράτος μέλος της ΕΕ, συνεχής και αυστηρός έλεγχος συμμόρφωσης στις αξίες της ΕΕ και πρωτίστως στις εγγυήσεις του κράτους δικαίου. Ο έλεγχος αυτός ασκείται από τις κοινωνίες των πολιτών, απο τις εθνικές ανεξάρτητες αρχές, από τα εθνικά δικαστήρια, από την εθνική νομική κοινότητα. Ο έλεγχος αυτός ασκείται ακόμη πιο αυστηρά από το ΕΔΔΑ και το ΔΕΕ. Μένουμε Ευρώπη αλλά δεν ανεχόμαστε προσβολές των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των εγγυήσεων του κράτους δικαίου για να μη επωφεληθούν πολιτικά οι αντίπαλοι του «Μένουμε Ευρώπη» την περίοδο 2015-2019.
Προσωπικά δικαιούμαι νομίζω να «ελέγχω τα διαπιστευτήρια» άλλων για τη στάση τους την περίοδο 2015-2019. Σίγουρα δεν έχω καμία πολιτική υποχρέωση να δίνω διαπιστευτήρια συνέπειας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας και σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Όποιος έχει πιο πλούσιο «πολεμικό μητρώο» ας σηκώσει το χέρι του.
Ως καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου δεν συζητώ όμως μόνο με όσους συμφωνούν πολιτικά μαζί μου ούτε μετέχω μόνο σε εκδηλώσεις οι οργανωτές των οποίων συμφωνούν πολιτικά μαζί μου. Έχω άλλη αντίληψη για τους όρους διεξαγωγής του επιστημονικού διαλόγου.
