Βρυξέλλες, 10 Φεβρουαρίου 2014
Συνέντευξη Τύπου του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Εξωτερικών, Ευ. Βενιζέλου μετά το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων
Σήμερα, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, αρχικά συζητήσαμε για τη σύνοδο κορυφής Ε.Ε.–Ρωσίας και για τις τρέχουσες εξελίξεις στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Ακολούθως, αφιερώσαμε πάρα πολύ ώρα κατά τη διάρκεια ενός πολύ μακρού γεύματος εργασίας, στην κατάσταση στην Ουκρανία και γενικότερα στα θέματα ανατολικής γειτονίας. Και αυτά τελικά μετασχηματίστηκαν σε ένα κείμενο συμπερασμάτων για την Ουκρανία που αποτυπώνει τη θέση του Συμβουλίου.
Στην παρέμβασή μου, σε σχέση με την Ουκρανία, επεσήμανα πέντε βασικά σημεία:
· Ότι εφόσον η θέση μας είναι θέση αρχής πρέπει τα μηνύματά μας να είναι πολύ καθαρά και σαφή, όχι μόνο σε σχέση με τη Δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και σε σχέση με την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
· Δεύτερον, εφόσον η στάση μας απορρέει από την αλληλεγγύη και το σεβασμό προς τον ουκρανικό λαό δεν μπορούμε να κάνουμε συζήτηση για κυρώσεις ή να εκτοξεύουμε απειλή κυρώσεων. Πρέπει να ενισχύσουμε την διπλωματική αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα της Ε.Ε. ώστε να ξεπεράσουμε την κρίση και να βοηθήσουμε πραγματικά τους πολίτες και την κοινωνία.
· Τρίτον, πρέπει σε κάθε περίπτωση να επεξεργαστούμε και να προφέρουμε ένα ολοκληρωμένο πακέτο οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Δεν μπορούμε να λέμε ότι η βοήθειά μας είναι περιορισμένη και ότι η λύση είναι η προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο γιατί αυτό συνοδεύεται από μέτρα, από μια αιρεσιμότητα, από επιπτώσεις προς την Ουκρανική κοινωνία. Το ερώτημα είναι: «αφού είμαστε σε μια περίοδο κρίσης ποιος θα πάρει την απόφαση και ποιος νομιμοποιείται να πάρει την απόφαση για μια τέτοια σχέση».
· Το τέταρτο σημείο αφορά την ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας, την οποία πολύ τονίζουν. Κι εμείς την τονίζουμε αλλά η ευρωπαϊκή προοπτική είναι μια γεωπολιτική προσέγγιση. Είναι μια ολόκληρη στρατηγική. Η Ουκρανία όπως και οι άλλες χώρες της ανατολικής γειτονίας ανήκουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Κάποτε θα θέλαμε πραγματικά όλες αυτές οι χώρες να βρεθούν μέσα σε μια μεγάλη κοινότητα. Αλλά δεν είναι κάτι συγκυριακό, δεν μπορούμε να μετατρέπουμε αυτή την στρατηγική της ανατολικής γειτονίας σε ένα συγκυριακό εργαλείο.
· Πέμπτο και τελευταίο δεν πρέπει να αφήσουμε με τίποτα η Ουκρανία να γίνει το πεδίο ενός περίεργου νέου τύπου ψυχρού πολέμου ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση. Αυτό θα ήταν ανιστόρητο και χωρίς καμία στρατηγική προοπτική.
Πιστεύω ότι αυτά λίγο πολύ κωδικοποιούν και το κεντρικό ρεύμα των απόψεων. Δεν είμαι βέβαια αρμόδιος να εκφράσω αυτό το ρεύμα γιατί αυτά ανήκουν στην αρμοδιότητα της κας Άστον, αλλά η εντύπωση μου από τη συζήτηση είναι ότι αυτά είναι μια ισορροπημένη και ολοκληρωμένη προσέγγιση γύρω από τα θέμα της Ουκρανίας.
Στη συνέχεια κάναμε μια αναλυτική συζήτηση για όλα τα θέματα της νότιας γειτονίας. Δηλαδή, για θέματα που αφορούν την Αίγυπτο, τη Συρία, το Ιράκ, τη Λιβύη, την Τυνησία και την Υεμένη. Επειδή αυτά είναι θέματα σε εξέλιξη, τελικά διατυπώθηκαν συμπεράσματα τα οποία λίγο-πολύ ακολουθούν το ρεύμα που έχει χαράξει έως τώρα η Ε.Ε. Τα κορυφαία σημεία τα γνωρίζετε. Είναι αυτά που έχουμε πει ως τώρα για την Αίγυπτο. Αυτά τα οποία έχουμε πει στο Μοντρέ σε σχέση με τη Συρία. Επαινούμε ιδιαίτερα τις εξελίξεις στην Τυνησία. Εκφράζουμε την αγωνία για την κατάσταση στο Ιράκ και την απειλή που υπάρχει για τη σταθερότητα στη χώρα.
Τώρα ολοκληρώνεται η συζήτηση με την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία όπου υπάρχει η γνωστή αποστολή ΚΕΠΑ με επιτελείο εγκατεστημένο στη Λάρισα, σύμφωνα με το διακανονισμό που έχουμε κάνει με τη γαλλική κυβέρνηση.
Αυτή είναι η περιγραφή των έως τώρα γεγονότων σε σχέση με το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων για να έχετε το πλήρες ρεπορτάζ. Αυτά δεν υπάρχει λόγος να τα πω on camera, είναι για δική σας ενημέρωση.
Στις εφτά η ώρα έχουμε το γεύμα μεταξύ των 28 υπουργών και των υπουργών των κρατών που έχουν την ιδιότητα του υποψηφίου κράτους-μέλους. Μεταξύ αυτών θα είναι και ο κ. Νταβούτογλου στο γεύμα, και άρα θα έχω την ευκαιρία στο περιθώριο του γεύματος να κάνω μια επαφή μαζί του, εν όψει και των τελευταίων εξελίξεων στο Κυπριακό για τις οποίες μπορείτε να με ρωτήσετε και να απαντήσω.
Το πρωί, πριν από την έναρξη του Συμβουλίου κάναμε τρεις σημαντικές διμερείς συναντήσεις:
· Με την προηγούμενη Λιθουανική Προεδρία με την οποία έχουμε πολύ στενή επαφή για αν συνεχίσουμε τα όσα θέματα είχε αυτή δρομολογήσει.
· Με την Ολλανδία η οποία εκφράζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για θέματα αρχής επικουρικότητας και θα το χειριστούμε το ζήτημα αυτό. Στο πλαίσιο της προεδρίας είχαμε μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον ομόλογο μου κ. Τίμμερμανς .
· Επίσης, όπως θα είδατε από τη γραπτή ανακοίνωση που εξεδόθη, μετά από αίτημά του συνάντησα τον Υπουργό Εξωτερικών του Κοσόβου για να προετοιμάσουμε την επίσκεψή μου στην περιοχή, η οποία θα πραγματοποιηθεί, καλώς εχόντων των πραγμάτων, την επόμενη εβδομάδα στις πέντε πρωτεύουσες της περιοχής. Αρχικά στις πέντε πρωτεύουσες και θα δούμε πώς θα είναι η κατάσταση στο Σαράγεβο για να αποφασίσουμε αν τελικώς έχει νόημα εν μέσω κρίσης να πάω εκεί ή να το αφήσουμε αυτό για λίγο αργότερα και να πάω μόνο στις πρωτεύουσες εκείνες στις οποίες υπάρχει πολιτικό περιβάλλον που επιτρέπει να κάνουμε μία ουσιώδη συζήτηση με τις κυβερνήσεις, εκ μέρους της προεδρίας του Συμβουλίου.
Αύριο που έχουμε το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, έχουμε μία πλειάδα θεμάτων για τα οποία θα μιλήσουμε:
· Ένα από τα θέματα όμως είναι η επίπτωση του ελβετικού δημοψηφίσματος. Ενόψει της συζήτησης αυτής, παρακάλεσα τον προϊστάμενο της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου να ετοιμάσει μία εισήγηση για το νομικό πλαίσιο, όπως διαμορφώνεται με το δημοψήφισμα, το οποίο είναι συνταγματικού χαρακτήρα αλλά εσωτερικού ελβετικού δικαίου. Πρέπει να δούμε τώρα σε επίπεδο διεθνούς δικαίου και σε επίπεδο ευρωπαϊκού κοινοτικού δικαίου πώς ακριβώς τίθεται το θέμα αλλά βεβαίως σημασία πάντα έχει τον πολιτικό ζήτημα που αναμφίβολα τίθεται και το οποίο εμείς σχολιάσαμε χθες με την ανακοίνωση που βγάλαμε.
Απαντήσεις σε ερωτήσεις δημοσιογράφων
Σχετικά με τις εξελίξεις στην Κύπρο
Δημοσιογράφος: Κύριε Πρόεδρε, μήπως μπορείτε να μας κάνετε ένα γενικότερο σχόλιο για τις εξελίξεις στην Κύπρο με την ευκαιρία της αυριανής συνάντησης του κ. Αναστασιάδη με τον κ. Έρογλου;
Ευ. Βενιζέλος: Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εδώ και μήνες έχει παρουσιάσει μία ολοκληρωμένη πρόταση για το Κυπριακό. Η κεντρική ιδέα της πρότασης αυτής είναι να εφαρμοστούν προωθημένα και ουσιαστικά Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που αλλάζουν το κλίμα όχι με λόγια αλλά με πράξεις. Τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης αφορούν στην πραγματικότητα την εφαρμογή του Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Άγκυρας, στην πραγματικότητα την επιστροφή της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, το άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου, τη δυνατότητα των κυπριακών πλοίων και αεροσκαφών να προσεγγίζουν τουρκικά λιμένες και αεροδρόμια. Αυτή είναι μία πρόταση πολύ σημαντική και ουσιαστική.
Επίσης, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μία ουσιώδης αλλαγή στις συζητήσεις για το Κυπριακό. Η διεθνής κοινότητα, ο ΟΗΕ αποδέχεται ότι μόνο μέσω δημοψηφίσματος μπορεί να ληφθεί τελική απόφαση για το μέλλον της Κύπρου και για τη συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο μιας ομοσπονδιακής, διζωνικής, δικοινοτικής λύσης, που είναι βιώσιμη, που είναι δίκαιη, που είναι λειτουργική, που βασίζεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, το ευρωπαϊκό κεκτημένο και στη μία και μόνη διεθνή νομική προσωπικότητα, τη μία και μόνη ιθαγένεια, τη μία και μόνη κυριαρχία.
Το κοινό ανακοινωθέν που συμφωνήθηκε πρέπει πάντα να το ερμηνεύουμε από αυτή την οπτική γωνία. Και βεβαίως πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπόψη την ιστορική εμπειρία σε σχέση με το Κυπριακό. Τόσο την απώτερη, αυτή δηλαδή του 1960, όσο και την εγγύτερη, αυτή δηλαδή του 2003-2004.
Το θεμελιώδες είναι να υπάρξουν οι προϋποθέσεις πραγματικής και διαρκούς εθνικής ενότητας και συναίνεσης στο ευρύτατο επίπεδο. Γιατί εάν δεν υπάρχει αυτή η συναίνεση, εάν δεν υπάρχει αυτή η συστράτευση, εάν δεν υπάρχει αυτή η καθολική αποδοχή, αντιλαμβάνεστε ότι δεν θα εκπληρωθεί η θεμελιώδης προϋπόθεση, που είναι η έγκριση μέσω δημοψηφίσματος. Άρα, η όποια έκβαση στο Κυπριακό ανήκει στα χέρια και την τελική απόφαση του κυπριακού λαού. Και προκειμένου για την ελληνοκυπριακή πλευρά ανήκει στα χέρια των Ελληνοκυπρίων πολιτών, στα χέρια της ελληνοκυπριακής κοινότητας.
Αυτή είναι μία διαδικασία, μία δυνατότητα, που είμαι βέβαιος ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, η κυπριακή κυβέρνηση, η ελληνοκυπριακή κοινότητα θα την αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο αλλά μέσα στο περιβάλλον και με τα κριτήρια που είπα προηγουμένως.
Σχετικά με τις ευρωεκλογές
Δημοσιογράφος: Σχετικά με την απόφαση που λάβατε χθες για το ευρωψηφοδέλτιο, να υπάρχει σταυρός προτίμησης. Πώς φτάσατε σε αυτή την απόφαση;
Ευ. Βενιζέλος: Έχουν διατυπωθεί πολλές ιδέες για θεσμικές αλλαγές που αφορούν τον τρόπο διεξαγωγής των ευρωεκλογών προκειμένου να υπάρξει ουσιαστική πολιτική συμμετοχή των πολιτών, να αναβαθμιστεί το ενδιαφέρον της ελληνικής κοινωνίας, να καλυφθούν κενά που υπάρχουν στη δημοκρατική λειτουργία των ελληνικών πολιτικών κομμάτων, να σταματήσουν οι δίκαιες και εύλογες κριτικές σε σχέση με το λεγόμενο διορισμό των ευρωβουλευτών από τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων.
Άρα χρειαζόμαστε ένα κίνητρο συμμετοχής και ένα στοιχείο αυξημένης αξιοπιστίας της όλης διαδικασίας. Πιστεύω λοιπόν ότι αυτό που συζητήσαμε με τον Πρωθυπουργό -να διπλασιαστεί ο αριθμός των υποψηφίων και να υπάρξει σταυρός προτίμησης- δίνει πραγματικά κίνητρο στην ελληνική κοινωνία. Επιτρέπει να εκπροσωπηθούν στα ψηφοδέλτια οι πάντες, όλες οι περιφέρειες, όλες οι ηλικίες, όλες οι γενιές, όλες οι κοινωνικές δυνάμεις, οι απόδημοι Έλληνες, επιστήμονες, άνεργοι, ο επιχειρηματικός κόσμος, ο κόσμος της εργασίας, η διανόηση, τα πανεπιστήμια. Ο καθένας θα απευθυνθεί στην περιοχή του και στην κοινωνική ομάδα με την οποία συνδέεται.
Και βεβαίως ο σταυρός προτίμησης είναι ένα αναγκαστικό μέσο που ο πολίτης το θέλει όσο ακόμα δεν έχουν εμπεδωθεί εσωκομματικές διαδικασίες αναμφισβήτητες και κοινές για όλα τα κόμματα. Γιατί αλλιώς θα είχαμε πολύ μεγάλες εσωτερικές ανισότητες λόγω των διαφορετικών πρακτικών που ακολουθούν τα κόμματα ενώ τελικά όλα θα πρέπει να κρίνονται με ίδια κριτήρια από τον ελληνικό λαό γιατί όλα απευθύνονται στον ελληνικό λαό.
Δημοσιογράφος: Συζητήσατε το ενδεχόμενο ορίων θητειών εκλογής;
Ευ. Βενιζέλος: Όχι, αλλά αυτό είναι κάτι το οποίο είναι πάντα στο τραπέζι και ειδικά για τους Ευρωβουλευτές που έχουν πενταετή θητεία, αυτό είναι κάτι το οποίο σίγουρα μπορεί να συζητηθεί.
Δημοσιογράφος: Μια εκλογική περιφέρεια θα υπάρχει;
Ευ. Βενιζέλος: Μια εκλογική περιφέρεια γιατί εάν αυξηθούν οι εκλογικές περιφέρειες, ακυρώνεται ο αναλογικός χαρακτήρας της εκλογής. Το σύστημα είναι αναλογικό στις ευρωεκλογές και πρέπει να είναι, γιατί δεν υπάρχει ζήτημα κυβερνητικής σταθερότητας και λόγω αριθμητικής αλλά και λόγω γεωμετρίας, επειδή υπάρχει μια περιφέρεια.
Δημοσιογράφος: Κύριε Αντιπρόεδρε, ακούγεται ότι το κάνατε για να περιορίσετε μια μεγάλη ήττα, τουλάχιστον αυτό λέει ο ΣΥΡΙΖΑ. Ποιο είναι το σχόλιό σας;
Ευ. Βενιζέλος: Ο ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι ό,τι και να κάνουμε η ήττα είναι δεδομένη. Αλλά το θέμα δεν είναι αυτό, αυτό θα το πει ο ελληνικός λαός. Το θέμα είναι αν ως θεσμική αλλαγή, αυτό είναι κάτι σωστό, θετικό. Έχω την εντύπωση ότι δεν υπήρξε καμία αντίρρηση από κανέναν κόμμα. Ακόμη και όσα κόμματα εξεπλάγησαν και ασκούν κριτική επειδή είναι έκπληκτοι, αποδέχονται επί τής ουσίας την αλλαγή. Πώς μπορεί ν’ αντικρούσει κανείς μια αλλαγή η οποία είναι τόσο λογική, τόσο απλή και τόσο δημοκρατική;
Δημοσιογράφος: Μια διευκρίνιση: Είπατε ότι μπορεί να υπάρξει ένα όριο στις θητείες.
Ευ. Βενιζέλος: Με ρώτησε ο συνάδελφός σας εάν θεωρητικά μπορεί να θεσπιστεί όριο στις θητείες των Ευρωβουλευτών. Αυτό είναι μια συζήτηση, για τα όρια θητειών, που γίνεται πάντα στην Ελλάδα. Τώρα το θέμα δεν είναι να θεσπιστεί όριο, το θέμα είναι να υπάρξει πραγματική ανανέωση. Δε χρειάζεται κανέναν θεσμικό όριο για να υπάρξει ριζική ανανέωση. Τα κόμματα και ο λαός μπορούν να κάνουν ριζική ανανέωση.
Σχετικά με τη ψήφο των μεταναστών
Δημοσιογράφος: Υπάρχει μέσα στον κυβερνητικό σχηματισμό μια διάσταση απόψεων σε σχέση με την ψήφο των νομίμως εγκατεστημένων στην Ελλάδα μεταναστών μη κοινοτικών. Αυτό το θέμα πιστεύετε ότι θα πρέπει να τελειώσει ή θα μπορούσε η Βουλή να ψηφίσει και ενδεχομένως να πάρει και μια απόφαση;
Ευ. Βενιζέλος: Σε σχέση με τη συμμετοχή των νομίμως εγκατεστημένων στην Ελλάδα μεταναστών στις δημοτικές εκλογές και περιφερειακές εκλογές, υπάρχει η απόλυτη σκόπιμη σύγχυση, η οποία ξεπερνά πια κάθε κανόνα κοινής λογικής.
Το ΠΑΣΟΚ, ήδη από το 2001, με δική μου εισήγηση στη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, τάχθηκε υπέρ της διεύρυνσης του εκλογικού σώματος στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές με τη συμμετοχή και πολιτών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και νομίμως εγκατεστημένων στην Ελλάδα μεταναστών. Αυτό είναι το νόημα της κεντρικής συνταγματικής διάταξης.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας, δυστυχώς, πριν από ενάμιση χρόνο, εξέδωσε απόφαση με την οποία εξέτασε το κύρος των εκλογών του 2010 και διετύπωσε αντίθετη άποψη. Διετύπωσε την άποψη ότι το εκλογικό σώμα είναι ένα και άρα μόνο συμμετέχουν στο εκλογικό σώμα των βουλευτικών εκλογών και άρα έχουν την ελληνική ιθαγένεια, μπορούν να μετέχουν και στο εκλογικό σώμα των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών.
Αυτό κατ' αρχάς δεν είναι σωστό γιατί στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετέχουν οι κοινοτικοί πολίτες, οι πολίτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης το ίδιο το Συμβούλιο της Επικρατείας φάνηκε ν’ αφήνει τη δυνατότητα συμμετοχής στους ομογενείς, που δεν έχουν μεν ελληνική ιθαγένεια αλλά έχουν ελληνικό γένος.
Αυτή η απόφαση, κατά την επιστημονική μου άποψη, είναι εσφαλμένη. Άλλωστε στην επιστημονική μου άποψη επικαλείται ρητά η μειοψηφία που διατυπώθηκε από δικαστές στην απόφαση αυτή. Άρα, εμείς δεν έχουμε κανέναν πολιτικό λόγο, ούτε καμία πολιτική βούληση ν’ αλλάξουμε κάτι που το θεωρούμε ορθό και κεκτημένο.
Υπάρχει όμως ένα ζήτημα ασφάλειας των εκλογών, γιατί μπορεί οι επόμενες δημοτικές και περιφερειακές αρχές να τελούν υπό την απειλή ακύρωσης της εκλογής τους από το Συμβούλιο της Επικρατείας αν το Συμβούλιο της Επικρατείας ακολουθήσει την ίδια νομολογία. Περιμένουμε λοιπόν από την ίδια την Κεντρική Ένωση Δήμων και από την ίδια την Ένωση Περιφερειών, να μας πουν τι θέλουν και ανάλογα με την τεκμηριωμένη τοποθέτησή τους, την υπεύθυνη, που εκφράζει τον κόσμο της Αυτοδιοίκησης, εμείς θα δώσουμε μια λύση, η οποία μπορεί να είναι είτε το να μη γίνει απολύτως τίποτα, γιατί πιστεύουμε ότι έχουμε κινηθεί στο πλαίσιο του Συντάγματος, είτε να γίνουν οι απολύτως αναγκαίες αλλαγές για να μην κινδυνεύσουν οι εκλογές από πλευράς νομιμότητας και για να μη διαταραχθεί η λειτουργία των νέων Δημάρχων και των νέων Περιφερειαρχών.
Όλα αυτά, όπως αντιλαμβάνεστε, δεν έχουν καμία σχέση με το λαϊκισμό, τον ερασιτεχνισμό και την προκλητικότητα με την οποία τοποθετούνται ορισμένοι και επιτίθενται στο ΠΑΣΟΚ ακόμη και για την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία στρέφεται κατά των απόψεων του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ ως Καθηγητού και εισηγητού της αναθεώρησης. Όλα έχουν ένα όριο. Πρέπει επιτέλους να σοβαρευτούμε και κυρίως πρέπει να σοβαρευτούν αυτοί οι οποίοι έχουν προσωπική συμμετοχή σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες χρειάζονται και προστασία αλλά και προσοχή.
Σχετικά με το πρωτογενές πλεόνασμα και τη βιωσιμότητα του χρέους
Δημοσιογράφος: Κύριε Αντιπρόεδρε είμαι βέβαιος ότι ξέρετε ποιο είναι το πρωτογενές πλεόνασμα. Θα μας το πείτε;
Ευ. Βενιζέλος: Κατ' αρχάς πρέπει να σας πω ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι εντυπωσιακό. Και θα είναι εντυπωσιακό χάρις στις θυσίες του ελληνικού λαού οι οποίες μας δίνουν τώρα ένα πολύ μεγάλο επιχείρημα να οριστικοποιήσουμε την έξοδο από την κρίση, το μνημόνιο και την επιτήρηση της τρόικας.
Η Ελλάδα ως χώρα-μέλος της Ευρωζώνης πάντα θα τελεί υπό έλεγχο, όπως ακριβώς και οι άλλες 17 χώρες της Ευρωζώνης. Αλλά θέλουμε να επανέλθουμε στην κανονικότητα του κράτους-μέλους της Ευρωζώνης. Και είμαστε πολύ κοντά στο στόχο αυτό.
Άλλοι κόπτονται και αγωνίζονται να διατηρηθεί το μνημόνιο και η τρόικα για να έχουν πολιτικό λόγο ύπαρξης. Γιατί δεν είναι κόμματα, παρατάξεις με ιστορικό βάθος. Είναι συγκυριακά φαινόμενα που συνδέονται με το μνημόνιο και την αντίδραση του κόσμου απέναντι στο μνημόνιο. Λες κι εμείς θέλαμε το μνημόνιο ή λες κι ότι το μνημόνιο έφερε την κρίση, ενώ δυστυχώς η κρίση έφερε το μνημόνιο κι εμείς έπρεπε να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις για να γλιτώσουμε τη μεγάλη και απόλυτη καταστροφή.
Αλλά βέβαια, ο κάθε πολίτης δύσκολα το καταλαβαίνει αυτό γιατί ξέρει αυτό που ζει. Δεν σκέφτεται αυτό που θα ζούσε και θα ήταν τραγικό εάν δεν παίρναμε τα δύσκολα μέτρα.
Αυτό το οποίο πρέπει να ξέρουμε είναι ότι όλα θα γίνουν με τη σειρά και όλα θα γίνουν αυτό το εξάμηνο. Αυτό το εξάμηνο είναι το εξάμηνο του πρωτογενούς πλεονάσματος, είναι το εξάμηνο της επιβεβαίωσης της βιωσιμότητας του χρέους και είναι το εξάμηνο της επισημοποίησης και της οριστικοποίησης, της αλλαγής της κατάστασης, της στροφής προς την οριστική έξοδο από την κρίση.
Άρα λοιπόν, αντί να διασπούμε την εθνική μας ενότητα και ν’ ασχολούμαστε με τα δευτερεύοντα και τα επουσιώδη, πρέπει ενωμένοι ν’ αγωνιστούμε για τους στόχους αυτούς.
Δυστυχώς κάποιοι δε θέλουν να έχουμε αποτέλεσμα, γιατί επενδύουν στην κακή έκβαση, στην κακή εκδοχή. Αλλά είναι κρίμα να επενδύει κανείς στην ταλαιπωρία του ελληνικού λαού. Πρέπει να σεβόμαστε τις θυσίες και να βλέπουμε μπροστά.
Δημοσιογράφος: Ποιοι είναι αυτοί;
Ευ. Βενιζέλος: Αυτοί είναι η αντιπολίτευση δυστυχώς. Είναι το αμάλγαμα της ετερόκλητης αντιμνημονιακής αντιπολίτευσης το οποίο ξεκινά από το ΣΥΡΙΖΑ, περνάει στον εταίρο τους που είναι ο κ. Καμένος -το ΚΚΕ έχει τη δική του απόσταση από τα πράγματα αυτά- και δυστυχώς φτάνουμε στο άκρο του φάσματος, που είναι η Χρυσή Αυγή.
Δημοσιογράφος: Λέγοντας ότι όλα θα γίνουν αυτό το εξάμηνο κ. Πρόεδρε, εννοείτε και λύση στο ζήτημα του χρέους, της βιωσιμότητας;
Ευ. Βενιζέλος: Κοιτάξτε, αυτό είναι μια κουραστική συζήτηση που αδικεί τη χώρα. Διότι έχω πει κατ’ επανάληψη σε πολλά ακροατήρια, προσφάτως και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα των Ευρωπαίων Δημοκρατών και Σοσιαλιστών και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στους ξένους συναδέλφους σας τους διαπιστευμένους στις Βρυξέλλες όταν ήρθαν στη Θεσσαλονίκη και σε μεγάλα ξένα μέσα ενημέρωσης, ότι όποιος δεν καταλαβαίνει την απόλυτη και μοναδική ιδιορρυθμία του ελληνικού δημοσίου χρέους, δεν μπορεί να μετάσχει σε μια σοβαρή συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους.
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωζώνη που έχει ένα δημόσιο χρέος, η συντριπτική πλειονότητα του οποίου βρίσκεται στα χέρια δημοσίων θεσμών και εταίρων. Πιστωτές της Ελλάδας είναι τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι Κεντρικές Τράπεζες των κρατών-μελών και πρωτίστως, το EFSF, το ESM τώρα, που είναι ο μεγάλος δανειστής.
Άρα, έχουμε ένα χρέος το οποίο:
- είναι δημόσιο και κατέχεται από διεθνείς δημόσιους θεσμούς και όχι από την αγορά
- έχει μεγάλη περίοδο χάριτος,
- έχει μεγάλη μέση διάρκεια,
- έχει πολύ μικρό μέσο επιτόκιο,
- έχει πάρα πολύ καλά κατανεμημένες λήξεις δόσεων ή ομολόγων.
- Ως εκ τούτου είναι ένα χρέος που έχει πάρα πολύ λογικό και περιορισμένο κόστος εξυπηρέτησης, το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης είναι λιγότερο από μισό σε σχέση με το 2010, είναι σα να έχουμε μειώσει το χρέος στο μισό σε ετήσια βάση κόστους εξυπηρέτησης.
Άρα, όλη η συζήτηση που γίνεται για το ελληνικό δημόσιο χρέος με απλή αναφορά σ’ ένα χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, είναι απολύτως αντιεπιστημονική και άδικη.
Δημοσιογράφος: Ενδεχομένως θέλετε να πείτε ότι πατά και σε πολιτικές αποφάσεις…
Ευ. Βενιζέλος: Όχι, δεν πατά σε πολιτικές αποφάσεις, δε χρειαζόμαστε πολιτικές αποφάσεις ή πολιτικές χάρες. Χρειαζόμαστε έγκυρους θεσμικούς συνομιλητές, με πολιτική εγκυρότητα, οι οποίοι να είναι σε θέση να καταλάβουν τεχνικά, οικονομικά δεδομένα. Αλλά πρέπει να καταλάβουν αυτά τα τεχνικά δεδομένα. Και κυρίως δεν πρέπει στην πλάτη της Ελλάδας και του ελληνικού λαού με πρόσχημα το χρέος, να διεξάγεται και πάλι ένας ανταγωνισμός μεταξύ διεθνών θεσμών. Για παράδειγμα, μεταξύ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και κυβερνήσεων της Ευρωζώνης.
Δημοσιογράφος: Κύριε Αντιπρόεδρε, ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός Οικονομικών, και οι δύο, έχουν πει ότι δε χρειαζόμαστε άλλο πρόγραμμα. Η ερώτησή μου είναι η εξής: Ούτε προληπτικό χρειαζόμαστε; Δηλαδή, λέμε ότι θα βγούμε στις αγορές το 2015, θα μπορούσαμε ν’ ακολουθήσουμε μια προληπτική πιστωτική γραμμή;
Ευ. Βενιζέλος: Η Ελλάδα κανονικά δε χρειάζεται τίποτε άλλο πέραν της ενεργοποίησης προβλέψεων και θεσμών που υπάρχουν ούτως ή άλλως για όλα τα κράτη-μέλη. Άρα, εάν λειτουργήσουν θεσμοί, διαδικασίες και προβλέψεις που ούτως ή άλλως ισχύουν για όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα μπορεί να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες.
Αλλά, αυτή είναι μια συζήτηση η οποία πρέπει να γίνει με τον τρόπο που περιέγραψα προηγουμένως. Δηλαδή με τη θεσμική σοβαρότητα και την τεχνική αξιοπιστία που σέβεται τις θυσίες και τα επιτεύγματα του ελληνικού λαού.
Γιατί δε μπορεί να συνεχίζεται αυτή η συζήτηση περί του χρέους και της βιωσιμότητας, περί του αν η Ελλάδα μπορεί ή δε μπορεί. Εδώ είμαστε τέσσερα χρόνια μετά με εντυπωσιακά επιτεύγματα κι αυτά πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως βάση για να κερδηθεί το στοίχημα όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά της Ευρωζώνης και της Ευρώπης. Γιατί στην Ελλάδα παίζεται το στοίχημα της Ευρωζώνης και της Ευρώπης.
Δημοσιογράφος: Θέλετε να πείτε ότι οι θεσμικοί συνομιλητές που έχετε σήμερα στερούνται της σοβαρότητας και της κατανόησης;
Ευ. Βενιζέλος: Όχι. Αλλά πρέπει να οργανωθεί η συζήτηση. Κάνω την αντιδιαστολή μεταξύ θεσμικών συνομιλητών και ενός διαλόγου που γίνεται ανεπίσημα, διάχυτα, ανοργάνωτα, στα μέσα ενημέρωσης. Αυτός ο διάλογος στα μέσα ενημέρωσης με σχόλια, δηλώσεις, παραπολιτικές εκτιμήσεις, ακριτομυθίες, ψιθύρους, είναι βλαπτικός για την Ευρώπη, για την Ευρωζώνη, για τη διεθνή οικονομία και για την Ελλάδα. Αυτό δεν θέλω. Δεν θέλω διάλογο που γίνεται στα μέσα ενημέρωσης ανοργάνωτα, ανεύθυνα, πολλές φορές ανώνυμα χωρίς αρχή, μέση και τέλος. Αυτό προσβάλλει τους Έλληνες και την προσπάθειά τους.
Δημοσιογράφος: Χρονικά η διεργασία θα έχει ολοκληρωθεί πριν ευρωεκλογές;
Ευ. Βενιζέλος: Είπα, το εξάμηνο αυτό. Σας ευχαριστώ, χάρηκα που σας είδα.
