Αθήνα, 5 Ιουλίου 2017
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του καθηγητή της Ιστορίας και της Λογιστικής στο University of Southern California, Jacob Soll «Λογιστική, Πολιτική και Λογοδοσία. Αναζητώντας τα αίτια της ανόδου και της πτώσης των εθνών» (εκδόσεις ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ)*
Θέλω να καλωσορίσω και εγώ τον Jacob Soll στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στην Αθήνα για δεύτερη φορά μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, να ευχαριστήσω τον κ. Πρύτανη για την τόσο θερμή φιλοξενία, να εκδηλώσω και εγώ τη χαρά μου γιατί ο καθηγητής κ. Νικίας, Πρόεδρος του πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας είναι εδώ σήμερα μαζί μας και μετέχει σε μια συζήτηση με επίκεντρο το βιβλίο ενός πολύ σημαντικού καθηγητή του πανεπιστημίου του.
Θα πω δυο λόγια μόνο για το τι συνεισφέρει ο Jacob Soll στη συζήτηση για την ορθή απεικόνιση των εθνικών λογαριασμών, για την ορθή απεικόνιση των στατιστικών στοιχείων ξεκινώντας, όμως, από την αντίληψη που έχει για την λογιστική.
Ίσως τον άκουγε έκπληκτος κάποιος που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην σπουδή και στην πρακτική της λογιστικής αντιλαμβανόμενος ότι αυτό που κάνει ως λογιστής έχει ένα τόσο μεγάλο ιστορικό, θεωρητικό, ιδεολογικό και αισθητικό βάθος.
Δευτέρα 12 Ιουνίου 2017
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στο συνέδριο του Κύκλου ιδεών για την Εθνική Ανασυγκρότηση
«Η Ελλάδα Μετά»
Επίγνωση
Μετά από δεκαοκτώ μήνες έντονων συζητήσεων και προβληματισμών, μετά από είκοσι και πλέον εκδηλώσεις για επιμέρους θέματα που οργανώθηκαν στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και αρκετές άλλες πόλεις, μετά την ανάρτηση διακοσίων περίπου συμβολών στο διαδικτυακό του τόπο, ο Κύκλος Ιδεών ανέλαβε την πρωτοβουλία να οργανώσει - σε συνεργασία με την Συμεών Γ. Τσομώκος Α.Ε. - το διήμερο συνέδριο με τον τίτλο «Η Ελλάδα Μετά». Χωρίς ερωτηματικό, αλλά με προϋποθέσεις που είναι πρωτίστως ενδογενείς. Εξαρτώνται από τις επιλογές των Ελληνίδων και των Ελλήνων. Ευχαριστώ θερμά τους εισηγητές, τους παρεμβαίνοντες και τους συντονιστές για την αποδοχή της πρόσκλησής μας, για την προθυμία και τον κόπο τους και για την πολύτιμη συμβολή τους στην προσπάθεια μας. Ευχαριστώ την οργανωτική ομάδα του Κύκλου Ιδεών που έκανε εντυπωσιακή δουλειά, τον Συμεών Τσομώκο για την συνεργασία. Όλες και όλους εσάς που μετέχετε ενεργά στο Συνέδριο και το συνδιαμορφώνετε.
Ο Κύκλος Ιδεών δεν είναι ούτε ερευνητικό Ινστιτούτο ούτε πολιτικό κόμμα. Είναι μια δεξαμενή σκέψης. Ένας χώρος ιδεών, μια ομάδα προσώπων που τους ενώνει η ανάγκη να θέτουν τα προβλήματα στις πραγματικές τους διαστάσεις, στα ιστορικά και διεθνή τους συμφραζόμενα και στην προοπτική τους. Αυτός είναι κατά τη γνώμη μου ο πιο λειτουργικός ορισμός του προοδευτικού στις ημέρες μας.
Αθήνα 30 Μαΐου 2017
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Λυμπουρή «Επιβάτες φορτηγών» (εκδόσεις Πάπυρος), στο Σπίτι της Κύπρου
Αποδέχθηκα με πολύ μεγάλη χαρά την πρόσκληση, φιλική και επίμονη του Κώστα Λυμπουρή να μετέχω και εγώ στην παρουσίαση του μυθιστορήματός του. Είναι πάντα πολύ μεγάλη μου χαρά αλλά και καθήκον να μετέχω σε δραστηριότητες που έχουν σχέση με τον κυπριακό ελληνισμό. Κάθε είδους δραστηριότητες. Και χαίρομαι πραγματικά γιατί βρίσκομαι σήμερα μαζί σας. Ευχαριστώ από καρδιάς τον κ. πρέσβη για την τόσο φιλική και γενναιόδωρη προσφώνησή του και τον κ. πρώην πρέσβη για τα τόσα κολακευτικά λόγια που είπε από την εμπειρία της μακράς θητείας του στην Αθήνα.
Μετά από αυτή την laudatio, όπως λέμε στο πανεπιστήμιο, μετά από αυτό το οργανωμένο επιστημονικό εγκώμιο που παρουσίασε ο Γιώργος Γιωργής για τον Κώστα Λυμπουρή, τις σπουδές και το έργο του, σε μένα απομένουν πάρα πολύ λίγα. Άλλωστε, ο συντονιστής μας ο Χρήστος Μιχαηλίδης που βιώνει την κυπριακή πραγματικότητα διάλεξε πολύ έντονες σκηνές μέσα από το βιβλίο για να μας φέρει σε επαφή με την ατμόσφαιρά του.
Αθήνα 29 Μαΐου 2017
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του συλλογικού τόμου «Foreign policy under austerity : Greece's return to normality ?» (Pallgrave/ Macmillan, 2017) των Spyridon Litsas / Aristotelis Tziambiris, με τον Πρέσβη των ΗΠΑ, Geoffrey R. Pyatt, τον Επιτετραμμένο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Marc Bogdahn, τον Αντιπρόεδρο της ΝΔ, Κωστή Χατζηδάκη. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Αριστοτελία Πελώνη
Σήμερα, αποχαιρετούμε με σεβασμό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, που πέρασε πλέον στην ιστορία του τόπου.
Κύριε πρέσβη, κυρίες και κύριοι, θέλω να ευχαριστήσω τους εκδότες του τόμου καθηγητές Σπ. Λίτσα και Αρ. Τζιαμπίρη για την πρόσκληση να μετάσχω σε αυτό το υψηλού επιπέδου πάνελ και να παρουσιάσω ένα πολύ ενδιαφέροντα συλλογικό τόμο με ευρηματικό τίτλο.
Οφείλω να εκφράσω τα πολιτικά και ακαδημαϊκά μου συγχαρητήρια στους επιμελητές, τους συγγραφείς και τον εκδότη. Χαίρομαι γιατί στο βιβλίο περιλαμβάνονται πρωτότυπες συμβολές Ελλήνων επιστημόνων στο πεδίο των διεθνών σχέσεων που εργάζονται σε Ελληνικά κυρίως αλλά και ξένα πανεπιστήμια.
Οι συμβολές υπερβαίνουν τα όρια του τίτλου του βιβλίου καθώς πέραν από την περίοδο της οικονομικής κρίσης και της λιτότητας, αναφέρονται στο ιστορικό βάθος των επιμέρους θεμάτων και στη δυνατότητα να συγκροτηθεί μια ελληνική στρατηγική στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, στο πεδίο της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και στο πεδίο της διεθνούς οικονομικής πολιτικής και της ενεργειακής πολιτικής.
Αθήνα 26 Μαΐου 2017
Ευάγγελος Βενιζέλος
Ο λαϊκισμός ως αμφισβήτηση του κεκτημένου της νεωτερικότητας*
Η αναζήτηση των διαφόρων εκδοχών του λαϊκισμού και η προσπάθεια για τη συγκρότηση ενός ορισμού καθολικής εφαρμογής μας δείχνει τη μεγάλη σημασία, αλλά και τα όρια της συγκριτικής πολιτικής. Όταν κάνει κανείς συγκριτική πολιτική παγκοσμίων διαστάσεων, όταν θέλει να εξετάσει ένα φαινόμενο σε όλες τις περιοχές του κόσμου, και μάλιστα όχι μόνο συγχρονικά αλλά και διαχρονικά, συγκεντρώνει έναν πολύ σημαντικό όγκο πληροφοριών, και οδηγείται σε πολύ ενδιαφέρουσες γενικεύσεις. Αλλά αυτό εκ των πραγμάτων μειώνει την αναλυτική οξύτητα των εννοιών και των συμπερασμάτων. Διότι δεν είναι εύκολο να τα χωρέσεις όλα αυτά, σε ένα σύστημα εννοιών το οποίο αναγκαστικά είναι πειθαρχημένο και περιορισμένο.
Αξίζει συνεπώς να δούμε εάν πράγματι αυτό που λέγεται «λαϊκισμός» είναι μια ιδεολογία χαλαρού πυρήνα, η οποία ακριβώς επειδή έχει χαλαρό πυρήνα ψάχνει να φιλοξενηθεί σε μια σκληρή ιδεολογία, την οποία χρησιμοποιεί ως όχημα ( ξενιστή ).
Αθήνα 23 Μαΐου 2017
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του βιβλίου του «Μύθοι και Αλήθειες για το Δημόσιο Χρέος. 2012-2017» (εκδ. Επίκεντρο) και ομιλητές τον Γιώργο Προβόπουλο, πρώην Διοικητή της ΤτΕ, τον Γκίκα Χαρδούβελη, πρώην Υπουργό Οικονομικών και τον συγγραφέα. Την συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Παντελής Καψής (Μέγαρο «Θ. Καρατζάς» της ΕΤΕ)
Κυρίες και κύριοι, σας ευχαριστώ θερμότατα για την παρουσία σας, ευχαριστώ όλους σας ,την καθεμία και τον καθένα χωριστά, από τον πρώην Πρωθυπουργό και επίτιμο Πρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας, τον κ. Π. Πικραμμένο, τον πρώην Πρόεδρο της Βουλής, τον κ. Δ. Σιούφα, παλαιούς σεβαστούς φίλους και συναδέλφους στη Βουλή, μέχρι τους νεότερους φίλους που είναι εδώ από την πανεπιστημιακή κοινότητα. Δεν αναφέρω άλλα ονόματα για να μην εκτεθώ. Σας ευχαριστώ θερμά γιατί υποβληθήκατε στον κόπο, πολλοί από εσάς, να στέκεστε όρθιοι προκειμένου να παρακολουθήσετε αυτή την εκδήλωση. Ευχαριστώ θερμά τη Διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος που μας παραχώρησε την αίθουσα. Ευχαριστώ τις εκδόσεις Επίκεντρο, τον εκδότη και φίλο μου στενό, Πέτρο Παπασαραντόπουλο για την επιμελημένη έκδοση. Ευχαριστώ θερμά τον Παντελή Καψή για τον συντονισμό της συζήτησης, δεύτερη φορά στην ίδια αίθουσα, το ίδιο θέμα, τον πρώην Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και αγαπητό φίλο, τον Γιώργο Προβόπουλο, τον φίλο και συνάδελφο Γκίκα Χαρδούβελη. Ο Γιώργος Προβόπουλος έχει παρακολουθήσει από πολύ κοντά, λόγω της θεσμικής του ιδιότητας, την μεγάλη διαπραγμάτευση του 2011-2012, μαζί σηκώσαμε το βάρος κρίσιμων κεφαλαίων της διαπραγμάτευσης αυτής, όπως αυτό που αφορούσε τους όρους της πρώτης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Ο δε Γκίκας Χαρδούβελης με τον Παντελή Καψή, ως σύμβουλοι του Πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου, έχουν ζήσει από πολύ κοντά κρίσιμες όψεις της διαπραγμάτευσης στην τελευταία της φάση.
Αθήνα 22 Μαΐου 2017
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην 4η ετήσια Οικονομική Διάσκεψη της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ)
«Η έξοδος από τα μνημόνια και η θεμελίωση της οικονομικής ανάκαμψης»
Ευχαριστώ την Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών για την πρόσκληση. Νομίζω ότι έχω μετάσχει σχεδόν σε όλες τις αντίστοιχες διασκέψεις και συγχαίρω τους οργανωτές.
Κλήθηκα να μιλήσω με ένα φαινομενικά συγκεκριμένο θέμα, την έξοδο από τα Μνημόνια και τη θεμελίωση της οικονομικής ανάκαμψης, μία σημαδιακή ημέρα, γιατί τώρα συνεδριάζει το EuroWorking Group και επίκειται στις 4 η ώρα το απόγευμα η συνεδρίαση του Eurogroup στην οποία έχει αποδοθεί ιδιαίτερη σημασία, με την προσδοκία που καλλιεργεί η κυβέρνηση να διευθετηθεί το ζήτημα του δημοσίου χρέους αφού η ελληνική πλευρά εξεπλήρωσε, υποτίθεται, τις υποχρεώσεις ψηφίζοντας το Μνημόνιο 3+. Δηλαδή πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα για την περίοδο 2017 και 2018, οπότε και λήγει το τρέχον τρίτο πρόγραμμα. Ψηφίζοντας το Μνημόνιο 4 με πολύ σκληρά δημοσιονομικά μέτρα για την περίοδο 2019, 2020, 2021 μέχρι το 2022, έχει στην πραγματικότητα αποδεχθεί και ένα διηνεκές Μνημόνιο, μετά το τέταρτο Μνημόνιο, που συνδέεται με το χρέος, γιατί είναι προφανές ότι δεν πρόκειται να δοθούν εφάπαξ και άνευ προσθέτων όρων μέτρα για το χρέος, όπως έγινε το 2012. Το 2012 η δραστική παρέμβαση στο χρέος με ονομαστικό κούρεμα και ριζική αναδιάρθρωση, το γνωστό ως PSI αλλά και ως OSI, το Official Sector Involvement, δόθηκε εξαρχής με μία εφάπαξ χρηματοδότηση για τη στήριξή του, που ξεπερνούσε τα 75 δισεκατομμύρια Ευρώ. Η μεγαλύτερη δόση στα δάνεια στήριξης της ελληνικής οικονομίας που έχει δοθεί ποτέ, δόθηκε τον Μάρτιο-Απρίλιο του 2012.
Θεσσαλονίκη 9 Μαΐου 2017
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών στη Θεσσαλονίκη «Η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις - Η Ελλάδα μέσα σε μια Ευρώπη που αλλάζει»*
Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας στην εκδήλωση που οργανώνει ο Κύκλος Ιδεών για την εθνική ανασυγκρότηση στη Θεσσαλονίκη, σήμερα 9 Μαΐου, ημέρα της Ευρώπης στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που οργανώνονται σε όλες τις χώρες – μέλη, λόγω της επετείου των 60 ετών από τη Συνθήκη της Ρώμης. Ο Κύκλος είχε οργανώσει ημερίδα στις 27 Μαρτίου, στην Αθήνα, δυο μέρες μετά τη Σύνοδο Κορυφής και τη διακήρυξη της Ρώμης, καθώς στη Ρώμη, όπου είχε υπογραφεί η Συνθήκη πριν από 60 χρόνια, οργανώθηκε η κεντρική εκδήλωση για την επέτειο με τη μορφή της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που κατέληξε στο κείμενο της διακήρυξης. Σήμερα λοιπόν, που είναι η ημέρα της Ευρώπης και πηγαίνουμε πιο πίσω από το 1957, στο 1950, στις μεταπολεμικές αφετηρίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, πήραμε την πρωτοβουλία να οργανώσουμε αυτή την εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη και ευχαριστώ θερμά την κα Ταχιάου που συντονίζει και τους αγαπητούς φίλους και συναδέλφους μου, παλιούς και νεώτερους, που είχαν την καλοσύνη να μετάσχουν στη συζήτησή μας τροφοδοτώντας την με εξαιρετικές εισηγήσεις.
Αθήνα, 3 Απριλίου 2017
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Τσιόδρα, «Ευρωπατριωτισμός ή Εθνοκεντρισμοί, Οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί, οι εξωτερικές απειλές και τα όρια της συνεργασίας στην ΕΕ», εκδ. ΜΙΝΩΑΣ
Ο Δημήτρης Τσιόδρας με το νέο του βιβλίο κάνει μία συστηματική και γλαφυρή καταγραφή των βαθύτερων λόγων, δηλαδή στην πραγματικότητα των πολιτικών συσχετισμών, που οδήγησαν σε όλα τα μεγάλα βήματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Από την αρχή, από την ίδρυση της ΕΚΑΧ, κάτω από το βάρος της μνήμης όχι μόνο του Δευτέρου αλλά και του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι το τελευταίο μεγάλο θεσμικό βήμα που είναι η συγκρότηση της Οικονομικής και Νομισματική Ένωσης, για την ακρίβεια της Ζώνης του Ευρώ, που είναι η απάντηση στην ενοποίηση της Γερμανίας, μια απάντηση οικονομική και πολιτική ταυτόχρονα που την επεδίωξε με πάρα πολύ μεγάλη πίεση ο Φρανσουά Μιτεράν.
Βέβαια το θέμα του, όπως το προσδιορίζει, ευρωπατριωτισμός ή ευρωκεντρισμοί, είναι εξαιρετικά φιλόδοξο γιατί θέτει επί τάπητος το μεγαλύτερο και διαρκέστερο πρόβλημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η σύγκρουση μεταξύ ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και εθνικής κυριαρχίας είναι ένα γενετικό πρόβλημα του ευρωπαϊκού φαινομένου. Και ως τέτοιο εξελίσσεται για παραπάνω από 60 χρόνια, μόνον που τα μεγάλα διαστήματα είναι φυσιολογικά και ήρεμα. Ως εκ τούτου δεν δημιουργούν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά και ως εκ τούτου το ευρωπαϊκό οικοδόμημα έχει συγκροτηθεί για να λειτουργεί υπό φυσιολογικές συνθήκες θερμοκρασίας και πιέσεως.
Θεσσαλονίκη, 1 Απριλίου 2017
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του Γιάννη Βλαστάρη, «Λεξικό χωρίς γραβάτα», στη Θεσσαλονίκη
Στην παρουσίαση του βιβλίου του Γιάννη Βλαστάρη στην Αθήνα, πριν από περίπου έναν μήνα, στην παρέμβασή μου είπα δύο πράγματα: πρώτον, ότι λείπει ένα θεμελιώδες λήμμα από το βιβλίο αυτό, που είναι ένα λεξικό, ένα λήμμα το οποίο είναι σκληρό μεν αλλά ακριβές, λείπει η λέξη «εκτσογλανισμός». Διατύπωσα το όρο αυτό αρκετούς μήνες πριν την άνοδο των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ στην εξουσία, το 2014, όταν προσπαθούσα να εξηγήσω την προσπάθεια που κάναμε να ολοκληρώσουμε μια επώδυνη διαδικασία εξόδου σταδιακής από το Μνημόνιο και μετάβασης σε ένα άλλο καθεστώς. Τότε, το λέγαμε προληπτική πιστωτική γραμμή, σύμφωνα με την ορολογία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που θα μας επέτρεπε το 2015, το 2016, να έχουμε επιστρέψει σε έναν θετικό ρυθμό ανάπτυξης, να έχουμε μια διασφαλισμένη επάνοδο στις αγορές και γενικώς να βλέπουμε σιγά σιγά τη χώρα να επανακάμπτει στην ευρωπαϊκή κανονικότητα ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης. Δεν αναφέρομαι στις συμπεριφορές και στα ηθικά χαρακτηριστικά προσώπων συγκεκριμένων. Αλλά, σε μια ατμόσφαιρα που κυριαρχεί, δυστυχώς, στο δημόσιο λόγο και στο δημόσιο βίο.