Θεσσαλονίκη, 16 Ιουνίου 2016

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου κατά την παρουσίαση* του βιβλίου του «Μετασχηματισμοί του κράτους και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Διδάγματα της οικονομικής κρίσης: Η ελληνική περίπτωση», εκδόσεις «ΠΟΛΙΣ»
στη Θεσσαλονίκη.

Αγαπητές μου φίλες και αγαπητοί μου φίλοι, σας ευχαριστώ πάρα πολύ που ανταποκριθήκατε στην πρόσκληση και είστε εδώ στη φιλόξενη αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου.  Ευχαριστώ θερμά το Δήμαρχο, τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου τον Παναγιώτη τον Αβραμόπουλο και όλο το Δήμο για τη φιλοξενία.  Ευχαριστώ θερμά την καθεμία και τον καθένα σας που είχατε την καλοσύνη να ανταποκριθείτε και να είστε σήμερα εδώ, παλιοί και νέοι φίλοι. 

Θεώρησα υποχρέωσή μου να οργανώσουμε την παρουσίαση του βιβλίου αυτού και στη Θεσσαλονίκη μετά την παρουσίαση στην Αθήνα στην οποία είχαμε τη χαρά να ακούσουμε τις απόψεις του Βασίλη Σκουρή του πρώην Προέδρου του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Παναγιώτη Ιωακειμίδη που είναι ο Πρύτανης των Ελλήνων καθηγητών της ευρωπαϊκής θεωρίας και του Γιώργου Προκοπάκη που είναι πολύ γνωστός ακτιβιστής στην κοινωνία των πολιτών.  Θέλω πραγματικά από καρδιάς να ευχαριστήσω τον Σάκη Μουμτζή με τον οποίο μας συνδέει πολύ παλιά φιλία από το πανεπιστήμιο που υπερβαίνει τα 40χρόνια, μπαίνει στα 45, και τον παρακολουθώ με πολλή χαρά και αγάπη στη νέα του δραστηριότητα ,ως συγγραφέα και ως διανοούμενο με πολύ εύστοχες παρεμβάσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.  Θέλω να ευχαριστήσω θερμά το φίλο μου τον Ανδρέα που είχε την καλοσύνη να ανταποκριθεί στην πρόσκληση, τον Ανδρέα Πανταζόπουλο, αναπληρωτή καθηγητή της πολιτικής επιστήμης στο τμήμα πολιτικής επιστήμης του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, έναν άνθρωπο που γνωρίζει βαθιά τους προβληματισμούς της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.  Βεβαίως  να ευχαριστήσω από καρδιάς τους δύο συναδέλφους μου στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μαθητές μου, τη Λίνα Παπαδοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια του συνταγματικού δικαίου με ιδιαίτερη τριβή με το ευρωπαϊκό συνταγματικό δίκαιο και τον Παναγιώτη Γκλαβίνη αναπληρωτή καθηγητή του διεθνούς οικονομικού δικαίου που έγραψε ήδη από το 2010-2011 την πρώτη μονογραφία για το ελληνικό Μνημόνιο.

Περισσότερα...

Αθήνα 15 Ιουνίου 2016

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στο 9ο Συνέδριο του Διεθνούς Κέντρου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Libertas,
με θέμα «Διάλογος Δικαστών. Αλληλεπιδράσεις εθνικών και διεθνών δικαστηρίων» (14/6/2016) 

Συγχαίρω το Διεθνές Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τους Γάλλους συνδιοργανωτές, προσωπικά δε τον χαλκέντερο, αγαπητό φίλο και συνάδελφο, Πέτρο Παραρά, για τη διοργάνωση του συνεδρίου αυτού, για την πρόσκληση αλλά και για τη διαχρονική παρουσία του Διεθνούς Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, παρουσία που παρακολουθώ από την αρχή της στηρίζοντας με όλες μου τις δυνάμεις τα εκάστοτε συνέδρια.  Ο κ. Παραράς είχε την καλοσύνη να με καλέσει να απευθύνω κάποιες σκέψεις συνδυάζοντας, προφανώς, με τη μέγιστη δυνατή συντομία, τις πολιτικές μου εμπειρίες και την επιστημονική θεώρηση του ζητήματος.

Θα μου επιτρέψετε λοιπόν, κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας, να παρατηρήσω ότι ο διάλογος μεταξύ των εθνικών, των ευρωπαϊκών και των διεθνών δικαστηρίων δεν είναι μόνο μία επιστημονική συζήτηση, ούτε μόνο ένας νομολογιακός συγκριτισμός, ούτε μόνο μία διεργασία εκατέρωθεν επιρροής, δεν είναι κάτι ήπιο.  Είναι κάτι πολύ σκληρό. Είναι ζήτημα κυριαρχίας, αρμοδιότητας και δικαιοδοσίας, ζήτημα οριοθέτησης και περιορισμού της κυριαρχίας των εθνικών κρατών, ζήτημα θεμελίωσης και διεύρυνσης της αρμοδιότητας διεθνών οργανισμών, συμπεριλαμβανομένης με τις ιδιορρυθμίες της της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ζήτημα οριοθέτησης της δικαιοδοσίας μεταξύ δικαστηρίων που εντάσσονται σε διαφορετικές αλλά διασυνδεδεμένες πλέον έννομες τάξεις, την εθνική, την ευρωπαϊκή, αυτή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τη διεθνή.

Περισσότερα...

Αθήνα 14 Ιουνίου 2016 

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην εκδήλωση του Foreign Affairs, με θέμα «Εθνικά θέματα και Οικονομικές πιέσεις»

Ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση τους οργανωτές, το Foreign Affairs στην ελληνική έκδοση.  Λυπάμαι που δεν κατέστη εφικτό για οργανωτικούς λόγους να συνυπάρξουμε με τον κύριο Ξυδάκη, για να υπάρχει μία πολιτική ισορροπία μεταξύ των συζητητών.  Είμαι έτοιμος να σας πω συνοπτικά τις απόψεις μου.  Θα με διευκόλυνε πάρα πολύ εάν μου θέτατε πιο συγκεκριμένα ερωτήματα, γιατί το πλαίσιο είναι πάρα πολύ γενικό, όπως το έχω εγώ προσλάβει καλούμενος στη σημερινή συνάντηση με τίτλο «Εθνικά θέματα και Οικονομικές πιέσεις».

Εν πάση περιπτώσει, για να μείνω πιστός στον τίτλο, μπορώ να σας πω την εμπειρία μου την κρίσιμη περίοδο από το 2010 έως την αλλαγή της κυβέρνησης τον Ιανουάριο του 2015, σε σχέση με τη διαχείριση αφενός μεν των εθνικών θεμάτων, αφετέρου δε της οικονομικής διαπραγμάτευσης, λόγω της κρίσης. Γιατί συνέπεσε αυτήν την πολύ δύσκολη και βαριά πενταετία να έχω ασκήσει διαδοχικά τα καθήκοντα του Υπουργού Εθνικής Αμύνης, του Υπουργού Οικονομικών, του Υπουργού Εξωτερικών, του Αντιπροέδρου της κυβέρνησης και του κυβερνητικού εταίρου από το 2012 έως το 2015. 

Περισσότερα...

Αθήνα 9 Ιουνίου 2016

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στη δημόσια εναρκτήρια εκδήλωση της Ελληνικής Ομάδας Προβληματισμού στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέο Σύμφωνο για την Ευρώπη» (New Pact for Europe) που πραγματοποίησε το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) με θέμα: «Το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Ελλάδα: Προκλήσεις και Προοπτικές» (9/6/2016)

* Πρώτη παρέμβαση

Ευχαριστώ πολύ το ΕΛΙΑΜΕΠ και το πρόγραμμα που συντονίζει ο κ. Παγουλάτος.  Ευχαριστώ τον κ. Τσούκαλη επίσης και όλους τους εμπλεκόμενους στην οργάνωση για την ευκαιρία αυτή να μετέχω σε μία συζήτηση υψηλού επιπέδου.

Για να απαντήσω στο ερώτημα του κ. Παλαιολόγου, είναι προφανές ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έχει στομώσει.  Έχει διαψευστεί πολλαπλώς η ευρωπαϊκή κανονικότητα και έχουμε πια περάσει από την Ευρώπη των κρίσεων στην κρίση της Ευρώπης ή για να είμαι ακριβέστερος στην κρίση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, της ευρωπαϊκής στρατηγικής.  Αυτό έχει συμβεί σε πολύ μεγάλο βαθμό γιατί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα ως ένα οικοδόμημα μεταπολεμικό είχε έντονα Καντιανά χαρακτηριστικά, βασισμένο στην παραδοχή ότι μετά την εμπειρία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και υπό συνθήκες ψυχρού πολέμου, η ευρωπαϊκή ήπειρος και πιο συγκεκριμένα η δυτική Ευρώπη έχει πια την πολυτέλεια μιας αιώνιας ειρήνης.

Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα από τη δεκαετία του ‘50 έως και τη Συνθήκη της Λισαβόνα οικοδομήθηκε για να λειτουργεί υπό φυσιολογικές συνθήκες θερμοκρασίας και πιέσεως.  Δεν περιείχε σοβαρούς μηχανισμούς πρόβλεψης, ανάσχεσης και αντιμετώπισης κρίσεων.  Βέβαια αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία όταν έχεις ένα οικοδόμημα το οποίο είναι αποτέλεσμα ενός πολιτικού βολονταρισμού, δηλαδή υπερβαίνει σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό τη δεκτικότητα και των εθνικών κρατών και των εθνικών κοινωνιών αλλά και των ίδιων των ευρωπαϊκών μηχανισμών, οι οποίοι παρά τον διακηρυγμένο νομικά κοινοτικό τους χαρακτήρα επηρεάζονται σε όλα τα κρίσιμα θέματα από διαδικασίες που έχουν εντονότατα διακυβερνητικά, δηλαδή διακρατικά χαρακτηριστικά, καθώς όλες οι μεγάλες αποφάσεις και ελήφθησαν και λαμβάνονται μέσα από μία διακυβερνητική διαδικασία, από μία συνεχή διαπραγμάτευση.

Περισσότερα...

Αθήνα, 6 Ιουνίου 2016 

Παρέμβαση Ευ. Βενιζέλου στην εκδήλωση-συζήτηση που διοργάνωσε η Επιτροπή Διαλόγου και Θέσεων για τις Προοδευτικές Μεταρρυθμίσεις με θέμα «Οι μεγάλες θεσμικές αλλαγές που είναι αναγκαίες για μια νέα αρχή στη χώρα»

Αυτό που διαφοροποιεί το Σύνταγμα από τη συνήθη πολιτική και νομοθετική διαδικασία είναι η αίσθηση του ιστορικού χρόνου.  Το Σύνταγμα αποτυπώνει τον μακρύ ιστορικό χρόνο, δε θέτει ορισμένα πράγματα εκτός πολιτικής αντιπαράθεσης, τα ανυψώνει στο υπέρτατο στάδιο πολιτικής και ιδεολογικής αντιπαράθεσης που είναι η σχέση με την ιστορία.  Υπό την έννοια αυτή οποιαδήποτε συντακτική διαδικασία, πρωτογενής ή αναθεωρητική, θέτει τους διαχειριστές της, δηλαδή το πολιτικό σύστημα αντιμέτωπο με ζητήματα ιστορικής μνήμης και ιστορικής συνείδησης.  Για να ανοίξουμε τώρα στην Ελλάδα του 2016, όπως έχει και ευρίσκεται, μία σοβαρή συζήτηση για τους θεσμούς και πιο συγκεκριμένα για την αναθεώρηση του Συντάγματος προϋποθέτει ότι θα έχουμε πολύ βαθιά αίσθηση της ιστορικότητας του ισχύοντος Συντάγματος της χώρας.

Επειδή, με ευγενικό τρόπο, άκουσα κάποιους να αμφισβητούν αυτό που είναι το ισχύον Σύνταγμα της χώρας, θεωρώ αναγκαία μια υπογράμμιση. Το ισχύον Σύνταγμα της χώρας είναι η μεγαλύτερη εγγύηση του δημοκρατικού και δικαιοκρακτικού χαρακτήρα του πολιτεύματός μας.  Το ισχύον Σύνταγμα της χώρας είναι η χάρτα των θεμελιωδών δικαιωμάτων, είναι η αποτύπωση του συστήματος συγκρότησης και λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών.

Ο πατριωτισμός μας, ο συνταγματικός, έχει σχέση με την υπεράσπιση της συνταγματικής νομιμότητας, δηλαδή με την υπεράσπιση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου σε μία φάση που τα δύο αυτά θεμελιώδη ιστορικά κεκτημένα υπονομεύονται, κινδυνεύουν από μία θεσμική υπεξαίρεση, γιατί αυτοί που έχουν ταχθεί στην άσκηση της συντεταγμένης  εξουσίας ενεργούν έτσι ώστε πολύ συχνά να αλλοιώνεται το πνεύμα και άρα η κανονιστική ουσία, αυτού  που λέγεται Σύνταγμα της χώρας.

Περισσότερα...

Αθήνα 2 Ιουνίου 2016

Εισαγωγική ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου των συγγραφέων Αντώνη Ζαΐρη και Γιώργου Σταμάτη, «Ποια Ανάπτυξη;» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ι.ΣΙΔΕΡΗ

«Το μοντέλο ανάπτυξης δεν είναι απλώς μία κρατική πολιτική, είναι ένα εθνικό υπόδειγμα, ένα μοντέλο εθνικό»

Ζήτησα να προηγηθεί ο κ. Προβόπουλος γιατί ήθελα να αναδείξω τον ρόλο που έπαιξε ως Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, σε μία πολύ δύσκολη περίοδο και με τον τρόπο αυτό να αναφερθώ στη στενή και πιστεύω αποτελεσματική συνεργασία που είχαμε στην πιο κρίσιμη,ίςως  φάση, της διαχείρισης της κρίσης και θέλω και δημόσια να τον ευχαριστήσω. 

Αφού κι εγώ συγχαρώ τον εκδοτικό οίκο Σιδέρη με τον οποίο γνωρίζομαι παλαιόθεν, θέλω να πω ότι βρίσκω το βιβλίο των Α. Ζαίρη και Γ. Σταμάτη  εξαιρετικά οικείο, γιατί διαβάζοντάς το νιώθω το διάλογο των συγγραφέων, οι οποίοι σίγουρα πέρασαν καλά γράφοντάς το.  Νομίζω ότι το απόλαυσαν και το διασκέδασαν.  Δεν είναι το πρώτο βιβλίο που γράφουν από κοινού, άρα είναι εξοικειωμένοι σε αυτόν τον κατ’ ιδίαν διάλογο που τον δημοσιοποιούν και η προσέγγισή τους είναι σαφέστατα πρακτική.  Θέλουν να μεταφέρουν και να θεωρητικοποιήσουν τις αγωνίες της αγοράς, της πιάτσας, θέλουν να δώσουν απαντήσεις οι οποίες είναι απαντήσεις πρακτικές και ει δυνατόν εφαρμόσιμες. 

Περισσότερα...

Αθήνα, 26 Μαΐου 2016

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στο συνέδριο «Δίκαιο και Θρησκεία στη Μεσόγειο», που διοργάνωσε το Ινστιτούτο για τη Μεσόγειο (EPLO) σε συνεργασία με το Μεσογειακό Εργαστήριο Δημοσίου Δικαίου ( LMDP), με θέμα «Δίκαιο και Θρησκεία στην Ελλάδα: Η Πολιτική Διάσταση» (26/5/2016)*

Ευχαριστώ  το Ινστιτούτο για τη Μεσόγειο και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Δημοσίου Δικαίου, τον καθηγητή και φίλο μου κ. Σπύρο Φλογαΐτη και τον Πρέσβυ κ. Βαρουξάκη για την πρόσκληση και χαίρομαι γιατί συνομιλώ με την κ. Μπακογιάννη, με την οποία πάντοτε έχουμε ενδιαφέρουσες και παραγωγικές συζητήσεις και με την οποία συνυπάρχουμε τώρα στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης στην οποία εκείνη έχει μακρά θητεία. Τώρα μετέχω κι εγώ στην Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.  Σας το λέω αυτό γιατί θα δούμε μήπως έχει κάποιο πρακτικό ενδιαφέρον για τα ζητήματα που απασχολούν το συνέδριο, την ημερίδα. 

Χαίρομαι γιατί μας δίνεται η ευκαιρία να κλείσουμε τις συζητήσεις μίας συνάντησης για το Δίκαιο και τη Θρησκεία στη Μεσόγειο, αναφερόμενοι ειδικότερα στα ελληνικά δεδομένα, στο Δίκαιο και τη Θρησκεία στην Ελλάδα.  Έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η ενασχόληση με τη Μεσόγειο  γιατί τώρα ζούμε τη χειρότερη κατάληξη της Αραβικής Άνοιξης, με τον πόλεμο στη Συρία, με τον πόλεμο στη Λιβύη, με την κατάσταση που υπάρχει στο Ιράκ, με όλο αυτό που εμείς αντιμετωπίζουμε συμπτωματολογικά μέσα από την προσφυγική κρίση, αλλά στην πραγματικότητα είναι μία βαθιά κρίση της διεθνούς κοινωνίας, μία βαθιά κρίση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, μία κρίση της διεθνούς νομιμότητας. Θέλω απλώς να θυμηθούμε ότι στην αφετηρία της Αραβικής Άνοιξης, η κατάληξη της οποίας είναι δραματική, βρίσκεται ένας βαθύτατος πολιτικός και θεσμικός οριενταλισμός. 

Περισσότερα...

25 Μαΐου 2016

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Μετασχηματισμοί του κράτους και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Διδάγματα της οικονομικής κρίσης: Η ελληνική περίπτωση», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «ΠΟΛΙΣ»

Ευχαριστώ για την παρουσία σας η οποία είναι πολύ θερμή. Θα ήθελα να ευχαριστήσω ονομαστικά μόνο τους ευρισκόμενους επί σκηνής, τον Τάκη Θεοδωρόπουλο, γιατί είναι ένας γνήσιος Ευρωπαίος διανοούμενος και γιατί υπό την ιδιότητά του αυτή έχει μια βαθιά γνώση της ελληνικότητας.  Τον Γιώργο Προκοπάκη γιατί είναι ο μάχιμος εκπρόσωπος της κοινωνίας των πολιτών και είναι ένας θεωρητικός της πράξης.  Τον Παναγιώτη Ιωακειμίδη που είναι ο Πρύτανης των θεωρητικών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στη χώρα μας.  Και, βεβαίως, τον Βασίλη Σκουρή που μας τίμησε όσο ελάχιστοι Έλληνες εκλεγόμενος προσωπικά, από τους συναδέλφους του δικαστές, πολλές φορές Πρόεδρος του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό κάτι σημαίνει, στο πιο πολύπλοκο, το πιο εύθραυστο και το πιο χρήσιμο όργανο του οικοδομήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ευχαριστώ για την ελληνική έκδοση του βιβλίου τις εκδόσεις «ΠΟΛΙΣ» και προσωπικά το Νίκο Γκιώνη.  Ευχαριστώ όσους μνημονεύω στον πρόλογο του βιβλίου και θα μου επιτρέψετε να αναφέρω ονομαστικά  το νεότερο όλων, τον Παναγιώτη Δουδωνή, υποψήφιο Διδάκτορα του Συνταγματικού Δικαίου στην Οξφόρδη που με βοήθησε στην τελική επεξεργασία της αγγλικής εκδοχής  της μελέτης.

Στο βιβλίο  περιλαμβάνεται η βασική μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από μερικούς μήνες στο CEPS στις Βρυξέλλες, στο Center for European Policy Studies, και ως επίμετρο μία μικρότερη μελέτη που δημοσιεύεται σε ένα νέο περιοδικό που εκδίδεται στην Ελλάδα, ξενόγλωσσο, το European Politeia.  Η ελληνική εκδοχή της μελέτης αυτής προδημοσιεύεται από τον τόμο που θα εκδοθεί προς τιμήν του Π. Ιωακειμίδη.

Περισσότερα...