4 Μαΐου 2023

Χαιρετισμός Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του Τιμητικού Τόμου του Κ. Χατζηκωνσταντίνου, «Πόλεμος και Ειρήνη» στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι, ζητώ καταρχάς συγγνώμη και κατανόηση από τον Κώστα Χατζηκωνσταντίνου και από εσάς, γιατί απουσιάζω σήμερα από τη Θεσσαλονίκη, καθώς οι υποχρεώσεις μου έναντι του Συμβουλίου της Ευρώπης μου επιβάλλουν να βρίσκομαι στο Στρασβούργο.

Ο αρχικός προσδιορισμός της σημερινής ωραίας εκδήλωσης, θα μ’ έφερνε με πολλή μεγάλη χαρά και προθυμία στη Θεσσαλονίκη μαζί σας, για να τιμήσουμε τον Κώστα. Η αναβολή που ήταν αναγκαστική λόγω του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών, δημιουργεί αυτό το οργανωτικό πρόβλημα για το οποίο πραγματικά λυπάμαι, αλλά χαίρομαι, γιατί σήμερα τιμάται στην πόλη του, στο πανεπιστήμιό του εκεί που έδρασε και εκεί που προσέφερε όλον τον εαυτό του ο Κώστας Χατζηκωνσταντίνου.

Ο Κώστας δεν είναι ένας από τους πολλούς Ομοτίμους Καθηγητές της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είναι εντοιχισμένος σ’ αυτήν. Αφιέρωσε πολλές δεκαετίες της ζωής του, τις πιο ζωτικές, τις πιο αποδοτικές, αν και συνεχίζει να είναι εξαιρετικά ενεργός σε αυτήν την αποστολή, γιατί ήταν πραγματικά πάντα αποστολική η σχέση του με τη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης και με το Διεθνές Δημόσιο Δίκαιο.

Ήταν και είναι ο Κώστα Χατζηκωνσταντίνου ένας αφοσιωμένος δάσκαλος, ένας φίλος και μέντορας όλων των φοιτητών, προπτυχιακών και μεταπτυχιακών. Βρισκόταν στον χώρο της Σχολής από το πρωί μέχρι το βράδυ, στη διάθεση όλων των φοιτητών βεβαίως και των συναδέλφων του και ταυτόχρονα ήταν ένας χαλκέντερος και ανθεκτικός ερευνητής που ασχολήθηκε με όλες τις μεγάλες προκλήσεις του Διεθνούς Δικαίου, με το δίκαιο του πολέμου, με το ανθρωπιστικό δίκαιο, με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, με τα ζητήματα που αφορούν τον πυρηνικό αφοπλισμό, νομίζω ότι η Ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία και ο πόλεμος, ο οποίος βρίσκεται δυστυχώς ακόμη σε πλήρη εξέλιξη, δικαιολογούν ως γεγονότα αναδρομικά πολλές από τις ενασχολήσεις του Κώστα Χατζηκωνσταντίνου. Γιατί όλα αυτά έχουν αποκτήσει μια τραγική κρισιμότητα. Άλλωστε, αυτή τη στιγμή αναψηλαφούμε αναγκαστικά τη διεθνή έννομη τάξη, τον τρόπο οργάνωσης της διεθνούς κοινότητας, την αποτελεσματικότητα και τη λειτουργικότητα του ίδιου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και του βασικού του οργάνου που είναι το Συμβούλιο Ασφαλείας. Οι ασυμμετρίες που έχουν δημιουργηθεί, νομίζω ότι είναι μια πάρα πολύ μεγάλη ερευνητική, θεωρητική, αξιακή βεβαίως και ιδεολογική πρόκληση, για την οποία είναι απολύτως προετοιμασμένος ο Κώστας Χατζηκωνσταντίνου.

Ο Κώστας όμως πάνω από όλα ήταν και είναι ένας φίλος, ένας συνάδελφος με ευγένεια, με καλοσύνη, με προθυμία, με δοτικότητα. Αυτό αφορά βεβαίως και την καλή του Μάγδα και όλη την οικογένεια. Με τον Κώστα έχουμε περάσει, κυρίως τη δεκαετία του ’80, τις χρυσές μέρες της Θεσσαλονίκης και πρέπει να μνημονεύσω έναν απόντα εδώ και πάρα πολλά χρόνια, κοινό φίλο τον Παύλο Πετρίδη, καθηγητή της Πολιτικής Ιστορίας, που έφυγε από κοντά μας πολύ νέος, πολύ νωρίς ήδη από το 2000. Δεν μνημονεύω άλλους πολλούς γιατί ο κατάλογος είναι δυστυχώς μακρύς.

Με τον Κώστα Χατζηκωνσταντίνου συνυπήρξαμε πριν από τον νόμο πλαίσιο και  πριν από την συγκρότηση των τομέων της Νομικής Σχολής, την εποχή της έδρας στο Ενιαίο Σπουδαστήριο Δημοσίου Δικαίου, που περιλάμβανε στην ύλη του και το εσωτερικό και το Διεθνές Δημόσιο Δίκαιο και τότε σε σπαργανώδη μορφή και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και βεβαίως πολλούς συναφείς και γειτονικούς κλάδους, οι οποίοι ξεκινούσαν από την πολιτειολογία και έφταναν στην πολιτική και τη διπλωματική Ιστορία, που στην αρχή αποτελούσε μια ενιαία έδρα.

Με τον Κώστα συνυπήρξαμε την εποχή των διεθνών μαθημάτων του Σεπτεμβρίου, που οργάνωνε ο Δημήτρης Κωνσταντόπουλος, γιατί τότε ήταν η εποχή των μεγάλων τεράτων, των μεγάλων προσωπικοτήτων, ο Αριστόβουλος Μάνεσης, ο Δημήτρης Τσάτσος στο εσωτερικό Δημόσιο Δίκαιο, στο Συνταγματικό Δίκαιο και από την άλλη πλευρά στη διπλανή πόρτα, γιατί είμασταν στις διπλανές πόρτες, ο Δημήτριος Κωνσταντόπουλος και δίπλα η Καλλιόπη Κούφα, ο Κώστας Χατζηκωνσταντίνου και όλο το επιτελείο αυτής της πλευράς του Δημοσίου Δικαίου, που μετά τον νόμο πλαίσιο το αποχαιρετίσαμε, γιατί πήγε να βρει τους νέους γείτονες και εταίρους του μαζί με το Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, αλλά ξέρω ότι η καρδιά τους, η καρδιά των διεθνολόγων της σχολής μας, και τέτοιος είναι ο Κώστας Χατζηκωνσταντίνου, βρίσκεται κοντά στον δικό μας τομέα, τον τομέα του Δημοσίου Δικαίου.

Θα μπορούσα να αφηγηθώ πολλές ιστορίες και θα μπορούσα να αναφερθώ σε πολλές από τις εργασίες, από τα έργα, από τα διδακτικά βοηθήματα του Κώστα Χατζηκωνσταντίνου. Έχει όμως ο ίδιος ένα τεράστιο πλεονέκτημα, καθώς αφιέρωσε τη ζωή του στο πανεπιστήμιο, ανέδειξε πολλούς μαθητές και οι μαθητές του είναι ήδη, εδώ και καιρό, οι ίδιοι καταξιωμένοι καθηγητές του Διεθνούς Δικαίου, των Διεθνών Σχέσεων και βεβαίως έχει πάντα αγαθές, στενές αδελφικές σχέσεις με μεγάλες προσωπικότητες του Διεθνούς Δικαίου στη χώρα μας, που σήμερα όλοι είναι παρόντες και παρούσες και θα μιλήσουν για τον Κώστα Χατζηκωνσταντίνου. Περισσεύει ο δικός μου λόγος για το έργο του από την πλευρά του κλάδου του. Θα ήταν άλλωστε και πρόκληση να το κάνω, καθώς εγώ εφάπτομαι με τα θέματα αυτά λόγω των πολιτικών μου δραστηριοτήτων πρωτίστως, αλλά βέβαια και του διαρκούς επιστημονικού ενδιαφέροντος μου, το οποίο όμως είναι δευτερογενές και συμπληρωματικό.

Είναι σήμερα μια καλή ευκαιρία να τιμήσουμε έναν φίλο, έναν συνάδελφο, έναν αφοσιωμένο δάσκαλο κι ερευνητή, έναν πολίτη της Θεσσαλονίκης, μια προσωπικότητα του πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, έναν άνθρωπο που πραγματικά έδειξε με την παρουσία του και με το ύφος του, το μειλίχιο πάντα και παιγνιώδες, τι σημαίνει να είναι κανείς αφοσιωμένος σ’ αυτήν την γοητευτική και αναντικατάστατη αποστολή που είναι μια αποστολή του πανεπιστημιακού δασκάλου.

Θέλω να απευθυνθώ στον Κώστα Χατζηκωνσταντίνου και να του ευχηθώ να είναι γερός, δυνατός, ενεργός, να είναι πάντα στην πρώτη γραμμή όπως και είναι της έρευνας, του διαλόγου, της διδασκαλίας της μεταπτυχιακής, της σεμιναριακής γιατί αυτό είναι ένα, αν θέλετε, ιδίωμα από το οποίο δεν γλυτώνει κανείς.

Αγαπητέ μου Κώστα ο τόμος ο οποίος έχει εκδοθεί και στον οποίο έχω κι εγώ την τιμή να συμβάλω με ένα μικρό κείμενο για τις συμφωνίες που συνήψε η Ελλάδα για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Αίγυπτο και την Ιταλία, είναι ένα corpus όχι επιστημονικό μόνον, αλλά και ένα corpus συναισθηματικό, ένα corpus αγάπης και τιμής, το οποίο χαίρομαι γιατί σου επιδίδεται και  πάλι στον γενέθλιο τόπο, σ’ αυτόν τον χώρο, ο οποίος συνδέεται με τη σύγχρονη τέχνη και με το πανεπιστήμιό μας. Να είσαι γερός, δυνατός και ακμαίος.

4.5.2023, Ο Ευ. Βενιζέλος για την εκδήλωση προς τιμή του Κ. Χατζηκωνσταντίνου from Evangelos Venizelos on Vimeo.

• Προηγούμενο
• Επόμενο