Παρασκευή, 30 Μαΐου 2014

Χαιρετισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Εξωτερικών Ευάγγελου Βενιζέλου στο Άτυπο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στην Αθήνα

Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί συνάδελφοι. 

Κατ’ αρχάς, καλώς ήρθατε στην Αθήνα. Είναι μεγάλη χαρά να σας βλέπω όλους εδώ σήμερα, ιδίως εν όψει των εκτενών πολιτικών συζητήσεων που γίνονται αυτή την περίοδο στις πρωτεύουςές μας, μετά τα αποτελέσματα των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Αλλά ακριβώς αυτό το χρονικό πλαίσιο είναι πρόσφορο για να υπάρξει συνάφεια των θεματικών που συζητούνται, εδώ, σήμερα. 

Οι ευρωπαϊκές εκλογές επιβεβαίωσαν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, το κοινό μας σπίτι, βρίσκεται σε μία κρίσιμη συγκυρία και το Συμβούλιο Υπουργών σε ένα σταυροδρόμι. 

Τα πολιτικά προβλήματα που ανακύπτουν από τις εκλογές για το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι: 

• Η άνοδος της άκρας δεξιάς, ή ακόμα και ανοιχτά νεοναζιστικών κομμάτων σε κάποια κράτη–μέλη. Η γραμμική σκέψη που λέει ότι αυτό αποτελεί συνέπεια της οικονομικής κρίσης είναι λανθασμένη. Επειδή υπάρχουν κράτη-μέλη, τα οποία, παρά το ότι βιώνουν μία σοβαρή κρίση, δεν εμφανίζουν παρόμοια φαινόμενα. Και επίσης, υπάρχουν κράτη-μέλη, τα οποία δεν έχουν πληγεί έντονα από την κρίση, αλλά, ωστόσο, γίνονται μάρτυρες αυτού του φαινομένου. Κατά συνέπεια, πρέπει να ερευνήσουμε εις βάθος τις μετακινήσεις στη διαστρωμάτωση των ευρωπαϊκών κοινωνιών και τα όρια της πολιτικής συμπεριφοράς των Ευρωπαίων πολιτών. Μία απρόσωπη, γραφειοκρατική Ευρωπαϊκή Ένωση γίνεται εύκολος στόχος, στο όνομα της δημοκρατίας, της εθνικής κυριαρχίας και της κοινωνικής συνοχής. Παρατηρούμε, συνεπώς, το αντιφατικό φαινόμενο του να μετατρέπονται οι θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ από εργαλεία για την προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, σε υποκριτικά επιχειρήματα της άκρας δεξιάς. 

• Δεύτερον, η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού κάθε κατηγορίας. Εκτός από τον παραδοσιακό πολιτικό εθνικιστικό ευρωσκεπτικισμό, έχουμε, επίσης, τον οικονομικό ευρωσκεπτικισμό, ο οποίος γεννάται από τις επιπτώσεις των ευρωπαϊκών πολιτικών. 

• Τρίτον, η έκδηλη αγωνία πολλών ευρωπαϊκών κοινωνιών για την ουσία της οικονομικής πολιτικής. Το θεμελιώδες αίτημα για ανάπτυξη και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, πρέπει να υπηρετηθεί μέσα από όλες τις ειδικότερες επιμέρους πολιτικές της Ένωσης και από τους ίδιους τους θεσμούς οικονομικής διακυβέρνησης, τόσο της Ένωσης των 28, όσο και της Ευρωζώνης. Οι Ευρωπαίοι πολίτες θέλουν ο συνδυασμός της εθνικής και της ευρωπαϊκής πολιτικής να αποδίδει, πρακτικά, για αυτούς τους ίδιους τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. 

Συνεπώς, η διαδικασία επιλογής του νέου Προέδρου της Επιτροπής και η στελέχωση όλων των άλλων κρίσιμων θέσεων στο θεσμικό οικοδόμημα της ένωσης όπως ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Ύπατος Εκπρόσωπος κ.ο.κ. αφορά, βεβαίως, πρωτίστως, την αναγνώριση του ενισχυμένου ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τις σχέσεις Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αφορά, όμως, κατά βάθος, την ερμηνεία των αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών και την αντίληψη μας για την πραγματική, κοινωνική και πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη.

Αυτό αφορά τον ευρωπαϊκό συσχετισμό δυνάμεων, όπως αποτυπώνεται στην σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αλλά και διακυβερνητικούς συσχετισμούς που, με την σειρά τους, αφορούν πάγιες εθνικές στρατηγικές των κρατών-μελών αλλά και εσωτερικούς συγκυριακούς πολιτικούς συσχετισμούς στα κράτη-μέλη. 

Άρα, στην πραγματικότητα, τώρα, πρέπει να διατυπωθεί μια ολοκληρωμένη αφήγηση για την Ευρώπη που απαιτεί συμφωνίες, μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτικών κομμάτων, αλλά και μεταξύ των κρατών-μελών. Είναι δε λογικό αυτό να συνδέεται και με τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις σε όλα τα κράτη–μέλη. 

Συνεπώς, η διαδικασία επιλογής του νέου Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και όλες οι άλλες επιλογές είναι μια κρίσιμη διαδικασία που αφορά την ερμηνεία της Συνθήκης και την σχέση μεταξύ των οργάνων. 

Το πιο κρίσιμο, όμως, είναι να έχει προηγηθεί μια διορατική και ολοκληρωμένη ερμηνεία της κατάστασης στην Ευρώπη και να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις, επί της ουσίας, που να δίνουν απάντηση στις αγωνίες και στις προτεραιότητες των Ευρωπαίων πολιτών.

Τα θέματα της σημερινής ημερήσιας διάταξης δεν έχουν στόχο να λειτουργήσουν ως εφαλτήριο για τη διεξαγωγή συζητήσεων σχετικά με πιθανές τροποποιήσεις της Συνθήκης.

Οι ισχύουσες Συνθήκες οι οποίες συνήφθησαν μετά από μακρά περίοδο περισυλλογής, είναι οι  ενδεδειγμένες για την αποτελεσματική λειτουργία των διοργανικών σχέσεων και παρέχουν ευκαιρίες που όμως δεν έχουν ακόμη πλήρως αξιοποιηθεί.

Η Ελληνική Προεδρία επιλέγει να συζητήσει ζητήματα σχετικά με την ενίσχυση του ΣΓΥ και την προοπτική διοργανικών διακανονισμών που αφορούν όχι μόνο τη θεσμική τους διάσταση αλλά κυρίως την εξέταση επιλογών πολιτικής.

Η ΕΕ χρειάζεται το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων ως φόρουμ ουσιαστικού πολιτικού διαλόγου και τις διοργανικές συμφωνίες ως θεματοφύλακες της θεσμικής ισορροπίας και της αποτελεσματικής λειτουργίας της ΕΕ. 

Σας έχουμε ήδη διαβιβάσει δύο έγγραφα διαβούλευσης στα οποία παρουσιάζουμε τις σκέψεις μας σχετικά με τα δύο θέματα στην ημερήσια διάταξη. 

Σήμερα, αναμένουμε τα σχόλιά σας ώστε να μπορέσουμε να καταρτίσουμε ένα αποτελεσματικό σχέδιο που θα μπορέσει να παράγει αποτελέσματα κατά τη διάρκεια των δύο επόμενων Προεδριών.

• Προηγούμενο
• Επόμενο