31 Ιουλίου 2008

Αγόρευση Ευ. Βενιζέλου κατά τη συζήτηση επί της αρχής του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: «Ίδρυση και λειτουργία Κολλεγίων και άλλες διατάξεις».


 

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ας αναρωτηθούμε πώς θα φαινόταν στην ελληνική κοινωνία αν το Πανεπιστήμιο Αθηνών, στην Ιατρική Σχολή του οποίου ο τελευταίος εισαγόμενος απαιτείται να συγκεντρώσει βαθμό περίπου 19,2, συνήπτε σύμβαση με ιδιωτικές επιχειρήσεις, στις οποίες ανέθετε το προνόμιο να δέχονται φοιτητές με πολύ μικρότερο βαθμό, ώστε αυτοί να εκπαιδεύονται για ορισμένα εξάμηνα, και στη συνέχεια αναλάμβανε να ολοκληρώσουν την ιατρική τους εκπαίδευση και να τους χορηγήσει πτυχία ιατρικής.

Θα ήταν αυτό ένα κοινωνικό σκάνδαλο; Αυτή η σκανδαλώδης κατάσταση επισημοποιείται και νομιμοποιείται με το νομοσχέδιο που εισηγείται η Κυβέρνηση. Προσπαθεί η Κυβέρνηση του κ. Καραμανλή να νομιμοποιήσει εκ του πλαγίου την πιο ακραία και προκλητική μορφή ιδιωτικού, επιχειρηματικού κερδοσκοπικού πανεπιστημίου, χαμηλής εκπαιδευτικής ποιότητας, διότι περί αυτού πρόκειται.

Πρέπει να άρουμε κατ’ αρχάς δυο πολύ μεγάλες παρεξηγήσεις, δύο παραπλανητικούς ισχυρισμούς. Ο πρώτος ισχυρισμός αφορά το Σύνταγμα. Επεχείρησε εμμέσως να τον επαναφέρει προηγουμένως ο κύριος Υπουργός. Μήπως, εάν είχε αναθεωρηθεί το περιβόητο άρθρο 16 του Συντάγματος και είχε εισαχθεί ο θεσμός του μη κρατικού, μη κερδοσκοπικού πανεπιστημίου, που θα ήταν εντεταγμένο σε ένα ενιαίο σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τα δημόσια πανεπιστήμια, με ίδιο τρόπο εισαγωγής φοιτητών μέσω εξετάσεων με κριτήριο το βαθμό και με ίδιες διαδικασίες εκλογής καθηγητών, θα είχαμε τώρα κάποιο νομικό, εθνικό, συνταγματικό επιχείρημα για να μην επιτρέψουμε αυτό που πάει να νομιμοποιήσει το νομοσχέδιο, δηλαδή την πλήρη εμπορευματοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης; Όχι βεβαίως. Διότι όσοι θέλουν να εμπορευματοποιήσουν στο χαμηλότερο επίπεδο την ανώτατη εκπαίδευση, δεν επικαλούνται συνταγματικού χαρακτήρα επιχειρήματα, αλλά επιχειρήματα κοινοτικού δικαίου. Θα δούμε εάν αυτά ευσταθούν.

Δεύτερος παραπλανητικός ισχυρισμός. Μήπως αυτό που κάνει η Κυβέρνηση έχει σχέση με τα επαγγελματικά δικαιώματα και τις σχετικές κοινοτικές οδηγίες; Καθόλου. Διότι πράγματι η χώρα μας και όλες οι χώρες έχουν υποχρέωση να σέβονται και να αναγνωρίζουν επαγγελματικά δικαιώματα, -επαγγελματικά και όχι ακαδημαϊκά, γιατί επί των ακαδημαϊκών θεμάτων δεν έχει αρμοδιότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση- γιατί η Ευρώπη είναι μια ενιαία αγορά, υπάρχει ελεύθερη κίνηση εργαζομένων και ο εργαζόμενος κινείται ενδοευρωπαϊκά με τα επαγγελματικά του προσόντα. Και εφόσον σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανεξαρτήτως ακαδημαϊκών τίτλων, κάποιος έχει και ασκεί επαγγελματικά δικαιώματα, τα κουβαλάει μαζί του όταν πηγαίνει να εγκατασταθεί και να εργαστεί σε μια άλλη χώρα. Δεν πρόκειται περί αυτού. Άλλωστε η πρώτη προτεραιότητα είναι να δοθούν και να κατοχυρωθούν νομοθετικά τα επαγγελματικά δικαιώματα σε πολλούς αποφοίτους τμημάτων ελληνικών πανεπιστημίων και ελληνικών Τ.Ε.Ι., που δεν έχουν ακόμη τέτοια κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα. Όλοι πρέπει να έχουν αναγνωρισμένα και αλώβητα τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Δεν έχει να κάνει, όμως, αυτό με την οργάνωση της εκπαίδευσης, που συνιστά αρμοδιότητα κάθε κράτους-μέλους.

Τι συμβαίνει στην Ευρώπη, για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους; Μια κυρίως χώρα, το Ηνωμένο Βασίλειο, οργανώνει μέσω ορισμένων δημοσίων πανεπιστημίων βρετανικών ένα γιγαντιαίο εκπαιδευτικό «ντάμπινγκ» εις βάρος του ίδιου του θεσμού του ευρωπαϊκού πανεπιστημίου.

Υπάρχουν χώρες που έχουν μεγάλη εκπαιδευτική αυτοπεποίθηση, που δεν φοβούνται ότι αυτό το βρετανικό «ντάμπινγκ» μπορεί να θίξει το εκπαιδευτικό τους σύστημα, χώρες όπως η Φιλανδία, η Σουηδία, η Γερμανία, όπου το φαινόμενο του μη κρατικού πανεπιστημίου υπάρχει, ρυθμίζεται, πρόκειται σε αρκετές περιπτώσεις για μη κερδοσκοπικές δραστηριότητες, αλλά είναι περιθωριακό σε σχέση με τον όγκο των καλών δημοσίων πανεπιστημίων.

Από το 1982-1983 επί Θατσερισμού τα βρετανικά δημόσια πανεπιστήμια μέσα από το άγχος της χρηματοδότησης, γιατί είχε κλείσει η κ. Θάτσερ τη στρόφιγγα, άρχισαν να οργανώνουν αυτή την επίθεση εις βάρος της έννοιας του ελληνικού πανεπιστημίου. Και επειδή ποτέ δεν γίνεται σοβαρή συζήτηση δυστυχώς, στο Συμβούλιο Υπουργών, όχι παιδείας, αλλά κυρίως εσωτερικής αγοράς και επειδή δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή η δυνατότητα να τεθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με τον τρόπο που πρέπει το ζήτημα αυτό, καθόμαστε και παρακολουθούμε την υπονόμευση της έννοιας του ευρωπαϊκού πανεπιστημίου, επειδή τα δημόσια πανεπιστήμια μιας συγκεκριμένης χώρας θέλουν να εμφανίζονται με τη μορφή ιδιωτικών κερδοσκοπικών επιχειρήσεων, σε άλλες χώρες όπως είναι η Ελλάδα.

Αυτό δεν μπορεί να γίνεται ανεκτό. Και δεν μπορεί αδιαμαρτύρητα να αποδεχθούμε αυτή την κατάσταση. Αυτό δεν είναι συμβατό με τις μεγάλες πολιτικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη στρατηγική της Λισαβόνας, με την κοινωνία της γνώσης, με την ανταγωνιστικότητα.

Είμαστε και είμαι προσωπικά υπέρ της απόλυτης εξωστρέφειας των ελληνικών πανεπιστημίων, υπέρ της συνεργασίας μεταξύ ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων. Είμαι αναφανδόν υπέρ της συνεργασίας των ελληνικών Τ.Ε.Ι. με βρετανικά, γαλλικά ή άλλα ξένα πανεπιστήμια και σε προπτυχιακό και σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Πρέπει να οργανώνουμε εδώ αγγλόφωνα τμήματα για ξένους φοιτητές στα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια, όχι μόνο στο Διεθνές Πανεπιστήμιο. Πρέπει να οργανώνουμε κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα. Και υπάρχουν τέτοια κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα. Πρέπει τα ελληνικά πανεπιστήμια να είναι παρόντα στο εξωτερικό. Και ήταν ορθή η πρόβλεψη του προηγουμένου νόμου της Κυβέρνησης για τη δυνατότητα να οργανώνονται μεταπτυχιακά προγράμματα, ελληνικών πανεπιστημίων στο εξωτερικό.

Αλλά εδώ ξέρετε τι συμβαίνει; Με το αντισυνταγματικό και προκλητικό άρθρο 10 του νομοσχεδίου νομιμοποιούνται οι εμπορικού χαρακτήρα συμβάσεις ανάμεσα σε ανεξέλεγκτες ιδιωτικές επιχειρήσεις από τη μία μεριά και πανεπιστήμια κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την άλλη, έτσι ώστε να οργανώνονται στην Ελλάδα, χωρίς κανέναν ακαδημαϊκό έλεγχο, όχι τα μαθήματα των πρώτων τεσσάρων εξαμήνων ή έστω του πρώτου πτυχίου τριετούς φοιτήσεως του λεγόμενου Bachelor, αλλά και του πτυχίου τετραετούς φοιτήσεως και του πτυχίου πενταετούς φοιτήσεως και η απονομή τίτλου μεταπτυχιακών σπουδών και η απονομή διδακτορικού διπλώματος. Που διαφοροποιεί το άρθρο 10 τα επίπεδα τίτλων; Πουθενά. Μπορεί εδώ να οργανώνονται τώρα με αυτόν τον ανεξέλεγκτο εμπορευματικό, προκλητικό τρόπο που καταλύει κάθε έννοια αξιοκρατίας, ποιότητας και ισότητας, όλα τα επίπεδα σπουδών. Είναι δυνατόν αυτό να το δεχθούμε αδιαμαρτύρητα;

Εδώ, κύριε Υπουργέ, αναλαμβάνετε την ευθύνη της υπονόμευσης του μέλλοντος όλου του συστήματος της δημόσιας εκπαίδευσης της χώρας. Διότι, για σκεφθείτε, τι λέμε στα παιδιά που αγωνίζονται να πετύχουν στις εισαγωγικές εξετάσεις; Τι λέμε στα παιδιά που είναι στο λύκειο και ψάχνουν να δουν το μέλλον τους μετά την αποφοίτησή τους; Ότι μπορείς μέσα από την ήσσονα προσπάθεια να λύσεις το πρόβλημά σου. Μα, αυτό είναι το μήνυμα μιας κοινωνίας που βασίστηκε από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους στη γνώση και έτσι έγινε η Ελλάδα ό,τι έγινε και ως κοινωνία, και ως οικονομία, και ως κράτος;

Το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι ο φορέας ο οποίος έφτιαξε τη σύγχρονη Ελλάδα όπως έγινε, με όλα τα προβλήματά της. Αλλά για σκεφθείτε, που ήταν και που έφθασε ιστορικά η χώρα αυτή; Μπορούμε να ανακόψουμε την πρόοδο, την επικοινωνία; Θα θέσουμε φραγμούς στην παγκοσμιοποίηση; Όχι βεβαίως. Ας έρθουν τα ξένα πανεπιστήμια εδώ να οργανώσουν την υποδομή τους, με το ακαδημαϊκό τους προσωπικό, με τα δικά τους κριτήρια, τα ακαδημαϊκά, στο πλαίσιο αυτών που είναι αποδεκτά ως «στάνταρς» διεθνώς και ας δραστηριοποιηθούν.

Καλωσορίζουμε το παράρτημα του Χάρβαρντ στο Ναύπλιο. Πολύ θα θέλαμε να υπάρχουν εδώ σημαντικά βρετανικά, γαλλικά, αμερικανικά πανεπιστήμια, ως πανεπιστήμια, όχι μέσω διαμεσολαβητών και πρακτόρων εμπορικών.

Ας έλθουν εδώ τα ξένα πανεπιστήμια να συνεργαστούν με τα ελληνικά πανεπιστήμια, με τα ελληνικά Τ.Ε.Ι., με τα ελληνικά ερευνητικά κέντρα, με σημαντικούς φορείς, που μπορούν να εγγυηθούν τον μη κερδοσκοπικό, δηλαδή τον κοινωφελή, δηλαδή το δημόσιο χαρακτήρα αυτών των δραστηριοτήτων, για να μην παίζουμε με τις έννοιες.

Επίσης μην παίζουμε με την αγωνία των παιδιών. Πρέπει να δώσουμε μια καθαρή, ειλικρινή, σοβαρή απάντηση στις οικογένειες. Τι τους λέμε; Η πρώτη μας επιλογή είναι να σας βρούμε μία θέση στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστημιακό σύστημα, στα ελληνικά πανεπιστήμια και στα ελληνικά Τ.Ε.Ι.. Έρχεται όμως η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και αφήνει κάθε χρόνο περίπου 20.000 παιδιά απ’ έξω με την αστάθμητη, τεχνητή βάση του «10» που είναι τυχαία, ανάλογα με την αυστηρότητα των θεμάτων, χωρίς να υπάρχει καμμία εκπαιδευτική λογική. Του δίνεις απολυτήριο λυκείου με τους σχολικούς βαθμούς και μπορεί να εγγραφεί στο εξωτερικό σε πανεπιστήμιο, αλλά δεν του επιτρέπεις να εγγραφεί σε οποιοδήποτε τμήμα Τ.Ε.Ι.. Και δημιουργείς την «πελατεία» των λεγομένων κολεγίων.

Να δώσουμε απάντηση στα παιδιά που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν ως φοιτητές στο εξωτερικό -όχι ως επιλογή λόγω κοινωνικού κύρους ή εισοδηματικής δυνατότητας- ότι τους προσφέρουμε τον αναγκαίο αριθμό θέσεων. Άλλωστε, πιστεύω ότι για τα 9/10 των σχολών και των τμημάτων θα μπορούσε να είναι αυτόματη η εγγραφή μέσα από νέο λύκειο, τύπου διεθνούς απολυτηρίου, που να έχει ακαδημαϊκό χαρακτήρα, έτσι ώστε να νιώθει ο απόφοιτος ότι κάτι έχει ως δεξιότητα. Διότι το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας και της απασχόλησης είναι οι γυναίκες, κυρίως απόφοιτες Λυκείου, χωρίς άλλη δεξιότητα. Αυτές είναι η μεγάλη δεξαμενή της ανεργίας και είναι η κοινωνική κατηγορία που βρίσκεται σε απόγνωση.

Ας πούμε, λοιπόν, ότι σας επιτρέπουμε αυτή την πρόσβαση, δημιουργούμε και άλλες θέσεις, αν υπάρχει τέτοια ανάγκη. Αν χρειαζόμαστε παραπάνω είκοσι χιλιάδες θέσεις, να τις φτιάξουμε. Ας πούμε όμως επίσης ότι θα υπάρχουν πάντα ορισμένες σχολές υψηλής ζήτησης και υψηλής βαθμολογίας, όπου θα υπάρχει πάντα περιορισμός, στην ιατρική, στη νομική, σε ορισμένα πολυτεχνικά τμήματα, στις παιδαγωγικές σχολές και ας δώσουμε δεύτερη ευκαιρία εκεί, μια ευκαιρία μετά από ένα, δύο χρόνια σπουδών σε άλλη σχολή, μετά από ένα πρώτο πτυχίο, όπως γίνεται σε όλον τον κόσμο. Πάντως, σε όλον τον κόσμο που δεν έχει μία γραφειοκρατική ξεπερασμένη αντίληψη για τη δημόσια εκπαίδευση.

Άρα, κύριοι συνάδελφοι, καλώ πραγματικά την Κυβέρνηση, τον Πρωθυπουργό προσωπικά να αναλογιστεί την ευθύνη που αναλαμβάνει με αυτήν τη θρυαλλίδα στα θεμέλια του ελληνικού δημοσίου πανεπιστημίου και όλου του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Καλώ τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Παιδείας να αποσύρουν το νομοσχέδιο αυτό και να κάνουν απλά πράγματα:

Να κατοχυρώσουν όλα τα επαγγελματικά δικαιώματα, αρχίζοντας από τους αποφοίτους των ελληνικών πανεπιστημίων και των ελληνικών Τ.Ε.Ι.

Να ρυθμίσουμε στο επίπεδο όμως των εργαστηρίων ελευθέρων σπουδών, και όχι στο επίπεδο δήθεν πανεπιστημίων, τον ανεξέλεγκτο χώρο της μεταλυκειακής εκπαίδευσης και αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης. Ως τέτοιο όμως και όχι ως «δήθεν», πανεπιστήμιο.

Να προβλέψουμε τις προϋποθέσεις που θα ελέγχουν και θα διευκολύνουν τα ξένα πανεπιστήμια αυτά καθ’ εαυτά, χωρίς εμπορική διαμεσολάβηση, να προσφέρουν υπηρεσίες στην Ελλάδα, όπως και τα ελληνικά να προσφέρουν υπηρεσίες στο εξωτερικό.

Και, αν θέλετε –προσθέτω προσωπικά- να ακολουθήσουμε την έως τώρα νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων: Να απαγορεύσουμε ρητά την εμπορευματοποίηση και κάθε κερδοσκοπικό στοιχείο στην ανώτατη εκπαίδευση. Να απαγορεύσουμε τις συμβάσεις δικαιόχρησης μεταξύ ελληνικών πανεπιστημίων και εμπορικών επιχειρήσεων και να επεκτείνουμε στο πλαίσιο του Κοινοτικού Δικαίου -γιατί δεν θα υπάρχει έτσι δυσμενής διάκριση- την απαγόρευση αυτή και στα πανεπιστήμια άλλων χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακριβώς για να ανοίξει μία σοβαρή συζήτηση στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το μέλλον του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου.

Κλείνω, κύριε Πρόεδρε, καταθέτοντας στα Πρακτικά δύο κείμενα:

Το πρώτο κείμενο είναι η τελευταία σχετική απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στην υπόθεση Valentina Neri κατά European School of Economics, που καλό είναι να μελετηθεί από όλους, ώστε να ξέρουμε ποιος είναι ο κοινοτικός προβληματισμός πράγματι και όχι όπως μετασχηματίζεται δημαγωγικά στη χώρα μας.

Δεύτερον, επειδή ο κύριος Υπουργός επικαλέστηκε προηγουμένως μια παράγραφο από το βιβλίο μου, «Συνταγματική αυτοσυνειδησία ή αναθεωρητικός οίστρος», καταθέτω όλο το σχετικό κεφάλαιο, τις σελίδες 83-88, ώστε ο κάθε συνάδελφος να έχει μία αντίληψη για το ποιο είναι το πραγματικό μου επιχείρημα και πώς το αντελήφθη ο κύριος Υπουργός.
Σας ευχαριστώ πολύ. 

12-14 Μαΐου 2024: Η καμπύλη της Μεταπολίτευσης (1974-2024)



Σχετικό link https://ekyklos.gr/ev/849-12-14-maiou-2024-i-kampyli-tis-metapolitefsis-1974-2024.html 

5-7 Νοεμβρίου 2023. Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ VΙΙ: Ασυμμετρίες και εθνική ατζέντα

Περισσότερα …

2.5.2023, Ch. Dallara - Ευ. Βενιζέλος: "Ελληνική κρίση: Μαθήματα για το μέλλον"

https://ekyklos.gr/ev/839-ch-dallara-ev-venizelos.html 

Περισσότερα …

Ευ. Βενιζέλος, Μικρή εισαγωγή στο Σύνταγμα και στο Συνταγματικό Δίκαιο, ebook

Περισσότερα …

Πρακτικά του συνεδρίου "Δικαιοσύνη: Η μεταρρύθμιση μιας εξουσίας και η αφύπνιση μιας ιδέας", ebook, 2022

Περισσότερα …

Εκδοχές Πολέμου 2009 - 2022, εκδ. Πατάκη

Περισσότερα …

23.9.2020 Ο Παύλος Τσίμας συζητά με τον Ευάγγελο Βενιζέλο | Η Ελλάδα Μετά IV: Μετά (; ) την πανδημία 

https://vimeo.com/461294009

6.6.2019 Αποχαιρετιστήρια ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Ολομέλεια της Βουλής

https://vimeo.com/340635035

13.2.2019, Ευ. Βενιζέλος Βουλή: Οδηγούμε τη χώρα σε θεσμική εκκρεμότητα, κολοσσιαίων διαστάσεων

https://vimeo.com/316987085

20.12.2018, Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» 

https://vimeo.com/307841169

8.3.2018, Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στη Βουλή κατά τη συζήτηση επί της πρότασης της ΝΔ για τη σύσταση Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης 

https://vimeo.com/259154972 

21.2.2018, Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου για την υπόθεση Novartis | "Πάρτε το σχετικό"

https://vimeo.com/256864375