Πέμπτη 6 Ιουνίου 2019
Αποχαιρετιστήρια ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Ολομέλεια της Βουλής
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η σημερινή συνεδρίαση είναι η τελευταία στην οποία μετέχω του Σώματος της Βουλής των Ελλήνων, καθώς είναι βέβαιον ότι δεν θα είμαι μέλος της Βουλής της επομένης περιόδου. Ζήτησα λοιπόν να λάβω το λόγο, παρότι η κοινοβουλευτική ομάδα στην οποία εξακολουθώ να ανήκω έχει ήδη δηλώσει ότι αποχωρεί, γιατί θεωρώ ότι είναι υποχρέωσή μου να απευθυνθώ στην αίθουσα και το Σώμα για να πω μερικά λόγια αποχαιρετισμού.
Συμβαίνει όμως, σήμερα, η Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων να συζητά και να καλείται να ψηφίσει δύο θεμελιώδη νομοθετήματα, τα σχέδια νόμου για την κύρωση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα της Ποινικής Δικονομίας. Έχω λοιπόν υποχρέωση, όχι τόσο κοινοβουλευτική όσο επιστημονική, ως δάσκαλος Συνταγματικού Δικαίου και ως μαθητής του Ιωάννη Μανωλεδάκη που μας δίδαξε, μαζί με πολλούς άλλους και κυρίως μαζί με το Νίκο Παρασκευόπουλο, τη σημασία του ποινικού φιλελευθερισμού, να τοποθετηθώ παρεμπιπτόντως, έστω και σύντομα, γύρω από τα θέματα αυτά.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα νομοθετήματα αυτά, του 1950, που φέρουν συμπτωματικώς μία άλλη πολύ σημαντική, για εμένα, υπογραφή, αυτή του τότε Υπουργού Δικαιοσύνης Θεμιστοκλή Τσάτσου, λειτούργησαν επί δεκαετίες ως υποδειγματικά νομοθετήματα, αλλά σταδιακά, ιδίως ως προς τον Ποινικό Κώδικα, διασπάσθηκε η δογματική συνοχή του νομοθετήματος. Προέκυψε το φαινόμενο του πληθωρισμού των απειλούμενων και επιβαλλόμενων ποινών. Έγιναν, για διάφορους λόγους, από όλες τις Βουλές όλων των περιόδων, νομοθετικές παρεμβάσεις σε σχέση με την έκτιση των ποινών και την υπό όρους απόλυση, για λόγους πρακτικούς, και τελικά φθάσαμε σε ένα φαινόμενο το οποίο είναι εξαιρετικά ανησυχητικό και προσβάλει ευθέως το Κράτος Δικαίου και το Σύνταγμα της χώρας. Φθάσαμε στη βάναυση προσβολή της αρχής της αναλογικότητας στην ίδια την αξιολόγηση των προστατευόμενων έννομων αγαθών. Υπάρχουν έννομα αγαθά που προστατεύονται με πολύ αυστηρές ποινές, οι οποίες απειλούνται, ενώ αυτά είναι ήσσονος σημασίας σε σχέση με άλλα έννομα αγαθά που προστατεύονται μέσα από διαφορετική ποινική μεταχείριση.
Παρασκευή 10 Μαΐου 2019
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Ολομέλεια επί της προτάσεως του Πρωθυπουργού για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Οφείλουμε να τοποθετήσουμε τη συζήτηση, όχι μόνο την κοινοβουλευτική συζήτηση αλλά τη γενικότερη δημόσια συζήτηση που διεξάγεται στη χώρα μας, εντός θέματος. Το θέμα είναι η πραγματική κατάσταση του τόπου, οι κίνδυνοι, οι οποίοι είναι πάρα πολλοί, τα εμπόδια, οι δυνατότητες και, επιτέλους, οι προοπτικές. Πρέπει να ξεκινήσουμε από την κατάσταση της ίδιας της κοινωνίας, από τους φόβους της, τη βαθιά κούρασή της, τις μεγάλες αντιστάσεις της και τη δυσπιστία της. Η κοινωνία είναι, δυστυχώς, απογοητευμένη και ανέτοιμη να αποδεχθεί την ανάγκη για ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης βασισμένο σε συστηματικές μεταρρυθμίσεις που αποκαθιστούν και την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η εικόνα της χώρας είναι, δυστυχώς, η εικόνα ενός συνολικού εκτροχιασμού. Ποτέ άλλοτε ο εθνικός εκτροχιασμός δεν ήταν τόσο καθολικός και τόσο εμφανής.
Αυτή η συζήτηση περί κοινοβουλευτικής εμπιστοσύνης, ανεξαρτήτως του συνταγματικού ζητήματος εάν μπορεί μία πρόταση δυσπιστίας κατά Υπουργού να τραπεί σε πρόταση εμπιστοσύνης της ίδιας της κυβέρνησης, δεν τελειώνει σήμερα το βράδυ με μία πειθαρχημένη κομματικά και συμβολική ψηφοφορία στη Βουλή. Συνεχίζεται, γιατί μόλις σε 15 ημέρες ο ελληνικός λαός θα εκφράσει, ο ίδιος απευθείας, αυθεντικά τη δυσπιστία του προς την κυβέρνηση.
Παρασκευή 19 Απριλίου 2019
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στη Βουλή κατά τη συζήτηση επί της αιτήσεως άρσης ασυλίας του Ανδρέα Λοβέρδου
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ο Ανδρέας Λοβέρδος ζήτησε, για λόγους πολιτικούς και πρωτίστως ηθικούς, την άρση της ασυλίας του. Θα ψηφίσω, όπως ζήτησε ο Ανδρέας Λοβέρδος, αποδεχόμενος την ηθική και πολιτική βάση της στάσης του. Οφείλω, όμως, να ενημερώσω τη Βουλή των Ελλήνων, για πολλοστή φορά, ως προς το νομικό πλαίσιο εντός του οποίου κινείται η παρούσα υπόθεση.
Θα ξεκινούσα με δικονομικού χαρακτήρα επιχειρήματα, εάν στην ίδια αυτή διαδικασία της άρσης ασυλίας δεν είχαμε, κατ’ επανάληψη, το φαινόμενο υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν ζητήσει να μεταφερθούν αιτήσεις της Εισαγγελικής Αρχής, κατά το άρθρο 62 του Συντάγματος, για άρση της ασυλίας στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 86 του Συντάγματος και του νόμου περί ευθύνης Υπουργών. Του «κατάπτυστου» νόμου που δήθεν εισήγαγα εγώ και τώρα ζητούν συνεχώς, τα τελευταία πέντε χρόνια, την εφαρμογή του, προκειμένου να κρυφτούν πίσω από αυτόν, για θέματα που δεν έχουν καμία σχέση με τη δική τους λογική για το τι σημαίνει πράξη «κατά την άσκηση» των καθηκόντων. Καταθέτω στα πρακτικά πρόσφατη δημοσιογραφική έρευνα με δέκα τουλάχιστον περιπτώσεις τέτοιας συμπεριφοράς υπουργών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Τετάρτη 17 Απριλίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Ολομέλεια της Βουλής επί της προτάσεως του Προέδρου της Βουλής «για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών», σύμφωνα με το άρθρο 51 παρ. 4 του Κανονισμού της Βουλής.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η σημερινή συζήτηση, όπως και οι άλλες παρόμοιες που διεξήχθησαν το Μάρτιο του 2015 και τον Απρίλιο του 2013, είναι μία διακήρυξη της εθνικής ενότητας, μία αναζωπύρωση της ιστορικής μνήμης και μία εκδήλωση σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και πιο συγκεκριμένα σεβασμού της Αρχής του απαραγράπτου των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. Αρχή από την οποία απορρέει και η νομική θεμελίωση των ελληνικών αξιώσεων για τις λεγόμενες πολεμικές αποζημιώσεις, τις πολεμικές επανορθώσεις, το κατοχικό δάνειο. Η θεμελίωση για την επιστροφή των αρχαιολογικών θησαυρών είναι και νεότερη και πληρέστερη, ενώ είναι γνωστή η συζήτηση για τη νομική θεμελίωση των αξιώσεων που έχουν άτομα, ιδιώτες. Όμως, εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς και εάν θέλουμε να εκτελέσουμε το εθνικό μας καθήκον εις το ακέραιο, τότε πρέπει άξονας της συζήτησής μας να είναι η αλήθεια και όχι η αναπαραγωγή στερεοτύπων, όχι η επανάληψη μύθων.
Πέμπτη 14 Μαρτίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Ολομέλεια κατά τη συζήτηση και λήψη απόφασης επί των προτάσεων για αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγματος (δεύτερη ψηφοφορία)
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ολοκληρώνεται σήμερα η πρώτη φάση της αναθεωρητικής διαδικασίας και είμαι πραγματικά ικανοποιημένος επειδή επιβλήθηκε εν τέλει ο σεβασμός του αυστηρού χαρακτήρα του Συντάγματος και της αναθεωρητικής διαδικασίας, όπως αυτή οργανώνεται αποκλειστικά από το άρθρο 110 του Συντάγματος. Θυμίζω ότι το 2016 ξεκίνησε η συζήτηση αυτή εξωκοινοβουλευτικά, με κυβερνητική πρωτοβουλία, παρότι η αρμοδιότητα αναθεώρησης ανήκει αποκλειστικά στη Βουλή, ενώ στην πρώτη φάση αυτής της συζήτησης, την πρώιμη, κυριάρχησε το ζήτημα του συνταγματικού δημοψηφίσματος, το οποίο θα ήταν βάναυση προσβολή του άρθρου 110 του Συντάγματος. Χαίρομαι, λοιπόν, γιατί τελικά όλα οδήγησαν στο πλαίσιο του άρθρου 110 και στον σεβασμό του.
Το Σύνταγμα έδειξε ότι μπορεί να αναπτύσσει μηχανισμούς αυτοπροστασίας απέναντι σε διάφορες προσπάθειες καταστρατήγησής του.
Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στη Βουλή κατά τη συζήτηση επί του ν/σ του υπουργείου Δικαιοσύνης
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, θα αρχίσω από τα θετικά, από την κύρωση του Πρωτοκόλλου υπ’ αριθμό 16, που προστίθεται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το πρωτόκολλο έχει τεθεί σε ισχύ και ήδη έχουν αρχίσει Ανώτατα Δικαστήρια κρατών-μερών της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με πρώτο το Γαλλικό Ακυρωτικό, τον Γαλλικό Άρειο Πάγο, την Cour de Cassation, να απευθύνουν παρόμοια ερωτήματα, προκειμένου να γνωμοδοτήσει η Ολομέλεια, το μεγάλο τμήμα του Δικαστηρίου του Στρασβούργου, επάνω σε θέματα που έχουν τεράστιο ενδιαφέρον. Η πρώτη υπόθεση αφορά ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ζήτημα βιοηθικής και την εναρμόνιση της γαλλικής νομοθεσίας και του Γαλλικού Συντάγματος με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι η Ελλάδα, με καθυστέρηση, κυρώνει το 16ο Πρωτόκολλο και είναι πολύ σημαντικό ότι τα Ανώτατα Δικαστήριά μας, τα τρία Ανώτατα Δικαστήριά μας και το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, μπορούν πλέον να απευθύνουν παρόμοια ερωτήματα προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ζητώντας να γνωμοδοτήσει επί θεμάτων αρχών. Δηλαδή επάνω στην ερμηνεία συγκεκριμένων διατάξεων της Σύμβασης και των προσθέτων Πρωτοκόλλων, προκειμένου να αποφεύγονται μετά οι ατομικές προσφυγές, οι οποίες, εφόσον ευδοκιμήσουν και οδηγήσουν σε μία απόφαση του Δικαστηρίου καταδικαστική για τη χώρα, δημιουργούν τεράστια προβλήματα άρσης του δεδικασμένου και εφαρμογής εκτάκτων ενδίκων μέσων που προβλέπονται πλέον σε όλους τους κλάδους και που πρέπει να γίνονται σεβαστά από τα Ελληνικά Ανώτατα Δικαστήρια, τα οποία, δυστυχώς, αδιαφορούν ή αποφεύγουν να σεβασθούν την υποχρέωσή τους αυτή, ιδίως ο Άρειος Πάγος, όπως έχει φανεί σε ορισμένες πολύ κρίσιμες υποθέσεις μέχρι τώρα.
Τετάρτη, 13 Φεβρουαρίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Ολομέλεια επί της συζήτησης του παρεμπίπτοντος ζητήματος για την κατεύθυνση, στο πλαίσιο της συζήτηση για την αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγματος
Το άρθρο 110 του Συντάγματος στην παράγραφο 2 ορίζει ρητά ότι η πρώτη Βουλή αποφασίζει για την ανάγκη της αναθεώρησης. Με την απόφαση καθορίζονται ειδικά οι διατάξεις που πρέπει να αναθεωρηθούν. Δεν γίνεται καμία αναφορά στο περιεχόμενο ή στην κατεύθυνση.
Αυτή η ρύθμιση του άρθρου 110 του Συντάγματος, παρόμοια με τις ρυθμίσεις αντίστοιχων διατάξεων των προγενέστερων ελληνικών Συνταγμάτων, δεν έχει προκύψει τυχαία, υπάρχει ένα τεράστιο ιστορικό βάθος. Το 1910, πριν από 110 χρόνια, μετά το Κίνημα στο Γουδί, η παλαιά Βουλή, η απερχόμενη, με Πρωθυπουργό τον Στέφανο Δραγούμη, απεφάσισε, υπό την πίεση των καταστάσεων, να κινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος του 1864. Προκειμένου όμως να δεσμεύσει τη νέα Βουλή, του νέου συστήματος, του νέου συσχετισμού, με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο, καθόρισε τις κατευθύνσεις της αναθεώρησης, επιδιώκοντας, αυτή η απερχόμενη Βουλή του παλαιού συσχετισμού, να δεσμεύσει εκ προοιμίου τη νέα Βουλή, του νέου συσχετισμού.
Τρίτη, 12 Φεβρουαρίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Ολομέλεια κατά τη συζήτηση για την Αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγματος
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, όπως είχα την ευκαιρία να τονίσω και στην έναρξη της διαδικασίας αυτής, στη συζήτηση που διεξήχθη στην Ολομέλεια όταν αποφασίστηκε η συγκρότηση της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος, η παρούσα διαδικασία είναι μία σπάνια και κορυφαία διαδικασία που ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Βουλής. Ατομικά της καθεμίας και του καθένα Βουλευτή που μετέχει στη διαδικασία αυτή έχοντας, όπως πρέπει, συνείδηση της Ιστορίας και του ιδιαίτερου βάρους της ψήφου του, γιατί η αναθεώρηση του Συντάγματος δεν είναι τροποποίηση ενός κοινού νόμου, είναι η μεταβολή του κανονιστικού χάρτη της χώρας που ρυθμίζει την κρίσιμη σχέση ανάμεσα στη συγκυρία και την Ιστορία. Γιατί, όπως λέμε πολύ συχνά, η Δημοκρατία είναι περιοδική, είναι συγκυριακή, βασίζεται στη συνεχή έκφραση της λαϊκής βούλησης, αλλά υπάρχουν περιορισμοί στην έκφραση της βούλησης αυτής, στις επιλογές της πλειοψηφίας. Οι περιορισμοί αυτοί αφορούν τα δικαιώματα της μειοψηφίας, των μειονοτήτων, των ατόμων, των κοινωνικών ομάδων. Υπάρχει, λοιπόν, ένα νομικό κείμενο που είναι κατάκτηση της νεωτερικότητας, το Σύνταγμα –το αυστηρό και γραπτό Σύνταγμα– προϊόν των δύο μεγάλων επαναστάσεων του 18ου αιώνα, της Γαλλικής και της Αμερικανικής Επανάστασης, που προσφέρει αυτήν την ευεργετική εγγύηση στη λειτουργία ενός δημοκρατικού συστήματος διακυβέρνησης, ρυθμίζει τη σχέση της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου με την Ιστορία, με τον μακρύ χρόνο.
Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2019
Παρέμβαση Ευ. Βενιζέλου επί του Κανονισμού στη συζήτηση στην Ολομέλεια για την Αναθεώρηση του Συντάγματος
Κύριε Πρόεδρε,
Ζήτησα το λόγο επί του Κανονισμού, γιατί το άρθρο 119 του Κανονισμού οργανώνει την κορυφαία υποτίθεται κοινοβουλευτική διαδικασία της αναθεώρησης του Συντάγματος. Μια διαδικασία σπάνια, βαρύνουσα. Η Βουλή ασκεί εν προκειμένω αποκλειστική αρμοδιότητα. Η κυβέρνηση ως τέτοια, ως όργανο δηλαδή, δεν μετέχει στη διαδικασία αυτή, άλλο αν κατά παραχώρηση ακούγεται ο υπουργός Δικαιοσύνης, - ο κ. Κατρούγκαλος μετέχει ως βουλευτής στη διαδικασία αυτή, ως γενικός εισηγητής και όχι ως υπουργός. Και το άρθρο 119 ακριβώς επειδή θέλει να προστατεύσει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά της διαδικασίας παραπέμπει στα άρθρα 95- 104 του Κανονισμού της Βουλής, δηλαδή απαιτεί να γίνει η συζήτηση κατ΄ αρχήν και κατ΄ άρθρον, άρα τουλάχιστον σε ενότητες. Και έτσι στη μεγάλη αναθεώρηση τη συναινετική του 2001, στην πρώτη φάση που διεξήχθη το 1998 διεξήχθησαν πέντε συνεδριάσεις.
Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση του σ/ν «Κύρωση του Πρωτοκόλλου στη Συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού για την Προσχώρηση της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας»
Πριν από λίγη ώρα οι Ανεξάρτητοι Έλληνες προέβαλαν ένσταση αντισυνταγματικότητας. Στην πραγματικότητα, κατ’ ακριβολογία, προέβαλαν αντιρρήσεις επί του Κανονισμού για τη διαδικασία ψήφισης του νομοσχεδίου αυτού, ζητώντας να ψηφισθεί κατά το άρθρο 28 παράγραφος 2 με αυξημένη πλειοψηφία 3/5, με το επιχείρημα ότι η γειτονική μας χώρα εντάσσεται στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο, στη Συμμαχία, και ως εκ τούτου δεν θα μπορούμε να επικαλεσθούμε εναντίον της το άρθρο 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού, τη ρήτρα αλληλεγγύης δηλαδή, σε περίπτωση επίθεσης των ενόπλων δυνάμεων της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας κατά της Ελλάδος.
Πέρα από το πραγματολογικό μέρος, το οποίο είναι αστείο, υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα από την ερμηνευτική συνεπαγωγή που προκαλεί αυτή η θέση του μέχρι πρότινος Υπουργού Εθνικής Άμυνας της χώρας. Είναι σαν να ισχυρίζεται, ο μέχρι πριν λίγες ημέρες διαχειριστής των θεμάτων αμυντικής πολιτικής από κοινού με τον Πρωθυπουργό, ότι το επιχείρημά μας πως σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης κατά της Ελλάδος, η Ελλάδα μπορεί να επικαλεσθεί έναντι συμμάχου στο ΝΑΤΟ την ρήτρα αλληλεγγύης του άρθρου 5 του Βορείου Ατλαντικού, δεν ισχύει. Για να κάνουν οι ΑΝΕΛ και ο κ. Καμμένος το κομμάτι τους εδώ, προσπαθώντας να απολογηθούν γιατί κράτησαν το στυλό του κ. Τσίπρα και του κ. Κοτζιά όταν υπεγράφη στις Πρέσπες η Συμφωνία, έρχονται και απεμπολούν ένα θεμελιώδες επιχείρημα της αμυντικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας του ΝΑΤΟ.
