Λευκωσία, 30 Ιανουαρίου 2024
Συνέντευξη Ευάγγελου Βενιζέλου στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων στον ΑΝΤ1 Κύπρου και στον δημοσιογράφο Νικήτα Κυριάκου
Ν. Κυριάκου: Θα είστε ομιλητής στο συνέδριο που έχει τον τίτλο «Η Δημοκρατία σε Κρίση».
Ευ. Βενιζέλος: Ναι.
Ν. Κυριάκου: Παραμένει σε κρίση η δημοκρατία;
Ευ. Βενιζέλος: Η δημοκρατία πάντα είναι σε κρίση, γιατί καλείται να διαχειριστεί πολύ δύσκολα θέματα, διασταυρώνεται με την πραγματικότητα και εν πάση περιπτώσει σε ένα δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης οι δυσκολίες φαίνονται, δεν κρύβονται πίσω από το πρόσωπο του αυταρχισμού. Το μεγάλο μας θέμα είναι, όπως όλοι ξέρουν, οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, οι Ευρωεκλογές, οι εκλογές που έγιναν πριν από λίγους μήνες στην Ολλανδία, οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν την άνοδο της ακροδεξιάς σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Άρα έχουμε να αντιμετωπίσουμε μία δημοκρατία, αυτή που εμείς γνωρίζουμε ως δημοκρατία, τη δυτική δημοκρατία, την αντιπροσωπευτική, τη φιλελεύθερη, τη συνταγματική, η οποία μειοψηφεί στον κόσμο γιατί πλειοψηφούν τα αυταρχικά πολιτεύματα και επίσης είναι μία δημοκρατία η οποία τώρα γίνεται πάρα πολύ φοβική. Φοβάται πολύ συχνά το πιθανό αποτέλεσμα των εκλογών ή των δημοψηφισμάτων.
Ν. Κυριάκου: Ναι, γιατί ανεβαίνει η ακροδεξιά.
Ευ. Βενιζέλος: Ανεβαίνει η ακροδεξιά γιατί υπάρχουν κοινωνικές ανισότητες, γιατί υπάρχουν πολύ μεγάλα ταυτοτικά ζητήματα, όπως είναι το μεταναστευτικό και η σχέση με τον άλλο. Από την άλλη μεριά πρέπει να έχουμε μία δημοκρατία μαχόμενη, μία δημοκρατία η οποία υπερασπίζεται τις αξίες όπως κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση τώρα σε σχέση με χώρες όπως η Ουγγαρία ή η Πολωνία για παράδειγμα και όπως έκανε και η Ελλάδα αποκλείοντας συνδυασμούς κομμάτων, που δεν κινούνται εντός συνταγματικής νομιμότητας, από την εκλογική αναμέτρηση του προηγούμενου καλοκαιριού όπως θυμάστε.
Άρα το πρόβλημα της δημοκρατίας, όπως και το πρόβλημα του κράτους δικαίου, των συνταγματικών δικαιωμάτων, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, εξακολουθεί να είναι το προέχον ζήτημα για κάθε χώρα. Στην Κύπρο το βλέπουμε σε μία ελεγχόμενη, ας το πούμε, έκταση το πρόβλημα αυτό, αλλά σε άλλες χώρες, μεγάλες χώρες ευρωπαϊκές, ηγετικές, όπως είναι η Γερμανία με την AfD, με την εναλλακτική για τη Γερμανία, η οποία ανεβαίνει πολύ στις δημοσκοπήσεις ή όπως συμβαίνει με την κα. Λεπέν στη Γαλλία ή όπως υπήρχε ο προβληματισμός για την ίδια την πρωθυπουργό, την κα. Μελόνι στην Ιταλία, το ζήτημα αυτό είναι καθοριστικό. Υπάρχει λοιπόν ένα πρόβλημα δημοκρατίας, όπως υπάρχει και ένα πρόβλημα κράτους δικαίου και πρέπει αυτή τη δημοκρατία που τη θεωρούμε αυτονόητη να την υπερασπιζόμαστε γιατί τίποτα δεν είναι αυτονόητο.
Ν. Κυριάκου: Και δεν θεωρείται δεδομένο. Πριν πάμε στα Ελληνοτουρκικά, αύριο η ομιλία σας στις 5:00 η ώρα στο πανεπιστήμιο Κύπρου;
Ευ. Βενιζέλος: Μάλιστα.
Ν. Κυριάκου: Και αυτό το συνέδριο είναι από το Ινστιτούτο Μελετών Πολιτικής και Δημοκρατίας.
Ευ. Βενιζέλος: Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον διήμερο συνέδριο στο οποίο μου έκαναν την τιμή οι οργανωτές να με καλέσουν να κάνω την κεντρική ομιλία. Θα μιλήσω για την δημοκρατία σε κρίση, αλλά και για τη δημοκρατία ως μέθοδο επίλυσης κρίσεων. Γιατί η δημοκρατία μπορεί να αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις, την οικονομική κρίση, την υγειονομική, την ενεργειακή, την κρίση των αλυσίδων των εφοδιαστικών. Άλλωστε βρισκόμαστε σε μία εποχή μεγάλων κρίσεων και μονίμων κρίσεων. Κρίση είναι αυτό που δεν καταλαβαίνουμε στην πραγματικότητα, είναι κάτι που δεν είναι ρουτίνα, κάτι που μας εκπλήσσει, κάτι που δεν είναι ευθύγραμμο, κάτι που δεν το έχουμε προβλέψει και δεν το έχουμε σχεδιάσει, δεν το έχουμε συνηθίσει. Άρα πρέπει να έχουμε μία ετοιμότητα υπερασπιζόμενοι αξίες και κεκτημένα, τα οποία έχουν τεράστια σημασία για εμάς τους ανθρώπους της Δύσης, της Ευρώπης. Η Κύπρος που αγωνίστηκε να καταστεί μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και που έχει έναν θώρακα ευρωπαϊκό πρέπει να νιώθει ότι ο θώρακας αυτός περιλαμβάνει και τις ευρωπαϊκές αξίες τις δημοκρατικές και δικαιοκρατικές.
Ν. Κυριάκου: F-35 για την Ελλάδα, F-16 για την Τουρκία, το ισοζύγιο στο Αιγαίο και τα νέα δεδομένα.
Ευ. Βενιζέλος: Το στρατιωτικό ισοζύγιο στο Αιγαίο νομίζω ότι διατηρείται με υπεροχή της Ελλάδος, αλλά δεν θα λύσουμε τα προβλήματά μας μέσα από έναν ανταγωνισμό εξοπλισμών, ενώ πρέπει βεβαίως να είμαστε εξοπλισμένοι γιατί η αμυντική θωράκιση είναι προϋπόθεση για την άσκηση αποτελεσματικής εξωτερικής πολιτικής. Επειδή έχω το πλεονέκτημα να έχω αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά από κάθε δυνατή όψη και ως Υπουργός Εθνικής Άμυνας και ως Υπουργός Εξωτερικών και ως Υπουργός Οικονομικών, μπορώ να αντιληφθώ πάρα πολύ καλά πώς διασυνδέονται όλα αυτά τα προβλήματα. Το μεγάλο γεγονός δεν είναι αυτό που με επιτυχία έκανε η αμερικανική πολιτική, να λύσει το θέμα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και να λύσει και το θέμα των εξοπλιστικών προγραμμάτων και της Ελλάδος και της Τουρκίας με τα F-35 και τα F-16 και το υπόλοιπο πακέτο υπέρ της Ελλάδος. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία για την περιοχή και για την αμερικανική αμυντική βιομηχανία, γιατί το πακέτο συνολικά είναι περίπου 32 δισεκατομμύρια και για τις δυο χώρες, πίσω όμως από αυτό υπάρχει και ένα άλλο σημαντικό βήμα, που είναι το νέο κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το μορατόριουμ, το γεγονός ότι υπάρχει μία θετική ατζέντα, το γεγονός ότι γίνεται ένας πολιτικός διάλογος ο οποίος συμπεριλαμβάνει και τις διερευνητικές επαφές για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ .
Ν. Κυριάκου: Ναι, αλλά αυτή η ευθεία θετική ατζέντα βοηθά και το Κυπριακό και με ποιον τρόπο; Γιατί εδώ και δεκαετίες παλεύομε να λύσουμε το Κυπριακό και δεν υπάρχει λύση.
Ευ. Βενιζέλος: Προσέξτε, βεβαίως βιώνουμε το πρόβλημα αυτό 50 χρόνια, μισό αιώνα, το Κυπριακό είναι όμως ένα διεθνές πρόβλημα και θέλουμε να το διατηρήσουμε ως διεθνές πρόβλημα γιατί αναφερόμαστε στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, μας ενδιαφέρουν οι πρωτοβουλίες του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.
Ν. Κυριάκου: Είναι μία σε εξέλιξη σήμερα με την απεσταλμένη.
Ευ. Βενιζέλος: Υποδεχθήκαμε τη νέα απεσταλμένη, η οποία βεβαίως έχει δεύτερο όνομα Κουεγιάρ και όταν ήταν στην ίδια θέση ο Κουεγιάρ, λίγο πριν γίνει Γενικός Γραμματέας, είχαμε συζητήσει εδώ πριν από 38 χρόνια τους δείκτες Κουεγιάρ, το 1985-1986. Θυμάμαι άλλα αντίστοιχα συνέδρια την εποχή εκείνη. Τώρα, λοιπόν, χωρίς να παύει το Κυπριακό να είναι ένα διεθνές πρόβλημα, πιστεύω ότι αν οι χειρισμοί στις ελληνοτουρκικές επαφές είναι καλά οργανωμένοι, μπορούν να βοηθήσουν οι ελληνοτουρκικές επαφές βήματα στο Κυπριακό, παραγωγικά βήματα στο Κυπριακό.
Ν. Κυριάκου: Ναι αλλά είδαμε άλλη μία φορά άλλον ένα αδιάλλακτο Ερσίν Τατάρ, δηλαδή αυτό στην πράξη που λέτε δεν φαίνεται, κ. Πρόεδρε.
Ευ. Βενιζέλος: Μα έχει προηγηθεί σαφής ανακοίνωση - επιστολή του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών πριν τον διορισμό της κας Ολγκίν Κουεγιάρ ως προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα, ότι το δέχεται αυτό, αλλά το δέχεται μόνον υπό την προϋπόθεση ότι οι συζητήσεις θα γίνουν σε άλλη βάση, στη βάση της λεγόμενης πολιτικής ισότητας. Προφανώς έχουν στο μυαλό τους μία λύση δύο κρατών.
Ν. Κυριάκου: Ναι, αυτό που άκουσα και σήμερα και πήρα αυτή την ψυχρολουσία.
Ευ. Βενιζέλος: Όταν η άλλη πλευρά μιλά για δύο κράτη και εμείς μιλάμε για τα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, πρέπει να είμαστε πιστοί στη γραμμή μας, αλλά όπως λέω πάντα και όπως είχα την ευκαιρία να πω και στην τελευταία μου επίσημη συμμετοχή ως Υπουργός Εξωτερικών…
Ν. Κυριάκου: Ναι, αλλά πιστοί είμαστε τα τελευταία 50 χρόνια και δεν έχει αλλάξει κάτι.
Ευ. Βενιζέλος: Θα σας πω τη φράση αυτή, την τελευταία φορά που πήρα μέρος στο Εθνικό Συμβούλιο το Κυπριακό, ως Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών, είπα απευθυνόμενος στα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου, η λύση του Κυπριακού βρίσκεται στη Λευκωσία, στα χέρια του Ελληνοκυπριακού Εθνικού Συμβουλίου. Εάν εδώ οι ελληνοκυπριακές πολιτικές δυνάμεις, η κοινωνία, οι πολίτες διαμορφώσουν ένα σχήμα το οποίο πραγματικά πιστεύουν, το οποίο πραγματικά θέλουν, το οποίο θα ψηφίσουν σε δημοψήφισμα και το οργανώσουν στις λεπτομέρειες και το επιδιώξουμε διεθνώς, μπορεί να έχουμε πολύ μεγάλες πιθανότητες προόδου.
Ν. Κυριάκου: Δεν το έχουμε αυτό που λέτε, κ. Πρόεδρε;
Ευ. Βενιζέλος: Νομίζω ότι πρέπει να δουλέψουμε πολύ περισσότερο το εσωτερικό μας μέτωπο.
Ν. Κυριάκου: Στο τι θέλουμε; Τα είπατε και στον Πρόεδρο που τον είδατε το απόγευμα;
Ευ. Βενιζέλος: Είχα την ευκαιρία να συζητήσω εκτενώς με τον Πρόεδρο, είναι παλιός φίλος βέβαια και έχουμε μακρά συνεργασία, αλλά έχω συνεργαστεί με όλους τους Προέδρους της Κυπριακής Δημοκρατίας τα τελευταία 40 χρόνια. Ναι, είχαμε μία πολύ ωραία συζήτηση ουσίας με τον κ. Χριστοδουλίδη.
Ν. Κυριάκου: Έχετε εισπράξει αισιοδοξία για την επόμενη ημέρα στο Κυπριακό; Έρχεται κάτι συγκεκριμένο ή απολύτως τίποτα, κ. Πρόεδρε;
Ευ. Βενιζέλος: Δεν θα έλεγα αισιοδοξία...
Ν. Κυριάκου: Αλλά τι;
Ευ. Βενιζέλος: …θα έλεγα ότι χρειάζεται ρεαλισμός και επαγγελματισμός και κυρίως χρειάζεται πραγματική ενότητα και συναίνεση με συζητήσεις οι οποίες είναι εις βάθος, λεπτομερείς και οι οποίες έχουν και κάποια ευρηματικότητα, γιατί δεν μπορεί να επαναλαμβάνουμε διαρκώς κάποια στερεότυπα τα οποία δεν βλέπουμε να αποδίδουν αποτέλεσμα. Άρα πρέπει, πιστοί σε αυτό που θέλουμε, πιστοί στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, να καλλιεργήσουμε την πραγματική εθνική συναίνεση και σε Ελλάδα και σε Κύπρο.
Ν. Κυριάκου: Και να καμφθεί η αδιαλλαξία της Τουρκίας, κ. Πρόεδρε.
Ευ. Βενιζέλος: Η αδιαλλαξία της Τουρκίας κάμπτεται όταν υπάρχουν οι κατάλληλοι συσχετισμοί. Είδατε ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν, με αφορμή τα ελληνοτουρκικά, με αφορμή την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, με αφορμή τις πολύ μεγάλες παγκόσμιες κρίσεις όπως είναι η Ουκρανία όπου είχε προνομιακή σχέση με τον Πρόεδρο Πούτιν, η Μέση Ανατολή, δεν θέλει να φύγει έξω από το πλαίσιο της δυτικής συμμαχίας, της Ατλαντικής Συμμαχίας. Ναι, διεκδικεί έναν εξαιρετισμό ας πούμε, ως μία περιφερειακή δύναμη όπως θέλει να φαντάζεται τον εαυτό της η Τουρκία, αλλά την κρίσιμη στιγμή μένει εντός δυτικού πλαισίου και πρέπει εν πάση περιπτώσει να αξιολογήσουμε και τι έχει γίνει αυτά τα 22 χρόνια Ερντογάν και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στο Κυπριακό.
Ν. Κυριάκου: Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ πάρα πολύ για την εδώ παρουσία σας.
Ευ. Βενιζέλος: Εγώ ευχαριστώ.
Ν. Κυριάκου: Καλό βράδυ και καλή παραμονή στην Κύπρο.
Ευ. Βενιζέλος: Ευχαριστώ πολύ.
Ν. Κυριάκου: Ευχαριστώ, καλό βράδυ.
YouTube: https://youtu.be/IGYxFBawpp4?si=wQkNGdxCFYv3h2Wl
30.1.2024, Συνέντευξη Ευ. Βενιζέλου στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ANT1 Κύπρου from Evangelos Venizelos on Vimeo.
