Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2009
Θ. Λάλας: Ήσασταν από τους ανθρώπους που είχατε τα τελευταία χρόνια επικοινωνία με τον Χρήστο Λαμπράκη…
Ευ. Βενιζέλος: Είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ μαζί του σε παρά πολλά θέματα…
Θ. Λάλας: Και σαν Υπουργός Πολιτισμού… Ευ. Βενιζέλος: …και σαν Υπουργός Πολιτισμού στο Μέγαρο Μουσικής Αθήνας και στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, αλλά και γενικότερα ως σύμβουλος του Ανδρέα Παπανδρέου τα δύσκολα χρόνια του 1989-1993. Ως Υπουργός Τύπου στη συνέχεια, στο πλαίσιο της Ένωσης Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών ήταν καταλυτική η παρουσία του Χρήστου Λαμπράκη στο χώρο των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης.
Νομίζω ότι κλείνει μια εποχή ολόκληρη, αν σκεφτεί κανείς ότι ο Χρήστος Λαμπράκης κυριαρχεί στα δημόσια πράγματα με τον ένα η με τον άλλο τρόπο 53 χρόνια, από το 1957 δηλαδή, όσο χρονών είμαι εγώ, αντιλαμβάνεστε ότι αυτός ο μισός αιώνας, είναι ένας αιώνας που τον έχει διαπεράσει με την παρουσία του, ως ένας άνθρωπος με απόψεις, ένας ευπατρίδης, ένας αριστοκράτης, ένας άνθρωπος ο οποίος είχε πάθος και όραμα. Ανεξάρτητα από το εάν κάποιος συμφωνούσε η διαφωνούσε μαζί του πάντως σίγουρα είχε μια ζωτική δύναμη σπάνια, η οποία δυστυχώς δεν φάνηκε ικανή να τον κρατήσει στη ζωή και να υπερβεί τα προβλήματα υγείας.
Θ. Λάλας: Έζησε όμως καλά και γενναία γιατί ενώ θα μπορούσε οποιοσδήποτε άνθρωπος του είχε συμβεί αυτού του είδους το χτύπημα της υγείας του…. ενώ ο ίδιος όρθιος, το πάλεψε... Ευ. Βενιζέλος: Ναι και χωρίς να περιορίσει τις δραστηριότητες του, ή πάντως διατηρώντας το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων του… Θα έλεγα ότι και η απόφαση να υποστεί αυτή την τελευταία εγχείρηση ήταν μια πολύ θαρραλέα εγχείρηση, γιατί προφανώς είχε πλήρη γνώση των κινδύνων, στους οποίους και τελικά υπετάγη γιατί αυτή είναι η μοίρα του ανθρώπου.
Θ. Λάλας: Όταν λέτε -και θα ήθελα αυτό να το συζητήσουμε μαζί Υπουργέ γιατί ίσως να είσαστε ο καταλληλότερος άνθρωπος για να το συζητήσω- ότι κλείνει μια εποχή, ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της εποχής που κλείνει μαζί με τον θάνατο του Χρήστου Λαμπράκη. Ποια χαρακτηριστικά είχε αυτή η εποχή; Ευ. Βενιζέλος: Ο Λαμπράκης ήταν ο παραδοσιακός εκδότης, ο οποίος στην συνέχεια ανέπτυξε και δραστηριότητες νέου τύπου, αλλά πάντα παρέμεινε στον πυρήνα του και στην βάση της αντίληψής του ένας παραδοσιακός εκδότης ταυτισμένος με μια παράταξη που είχε άποψη για την χώρα, για την εξωτερική πολιτική, για το πολιτικό σύστημα, για το καλό του τόπου, όπως το αντιλαμβανόταν, για την αξιολόγηση των πολιτικών στελεχών. Ήταν παρά πολύ αυστηρός κριτής και του πολιτικού και του δημοσιογραφικού προσωπικού της χώρας. Ήταν επίσης παρά πολύ αυστηρός κριτής του καλλιτεχνικού δυναμικού της χώρας, ιδίως στο πεδίο της μουσικής της μεγάλης φόρμας, της όπερας… Είχε άποψη για όλα αυτά και άποψη μαχητική και ήταν ένας κοσμοπολίτης. Αυτή η φυσιογνωμία ενός ανθρώπου καλλιεργημένου, που είχε πολλαπλά ενδιαφέροντα, που προέτασε τα πολιτικά ζητήματα, που ενδιαφερόταν για το μέλλον των δημοσίων πραγμάτων, αυτό είναι ένα μοντέλο που δεν υπάρχει πια, γιατί υπάρχουν οι έμποροι τις δημοσιογραφίας και υπάρχουν και επιχειρηματίες, οι οποίοι ασχολούνται και με τις εκδόσεις. Αλλά αυτό το προφίλ που στην πραγματικότητα προσωποποιούσε και ενσάρκωνε ο Χρήστος Λαμπράκης είναι νομίζω το προφίλ μια άλλης εποχής που σβήνει δυστυχώς.
Θ. Λάλας: Όταν ήρθατε για πρώτη φορά σε επαφή με τον Χρήστο Λαμπράκη -φαντάζομαι ότι πριν την επαφή είχατε μέσα στο μυαλό σας ένα… Ευ. Βενιζέλος: Τον είχα γνωρίσει πριν από παρά πολλά χρόνια γιατί ως νέος επιστήμονας ήμουν αρθογράφος των Νέων, έχω δημοσιεύσει το πρώτο μου άρθρο στο Βήμα, νομίζω το 1976, όταν ήμουν ακόμα φοιτητής, για θέματα πανεπιστημιακού ασύλου και πανεπιστημιακής νομοθεσίας και ίσως από τότε να είναι και η επαφή μου με τον Χρήστο Λαμπράκη και βέβαια με τον άλλο μεγάλο γίγαντα της δημοσιογραφίας τον Λέοντα Καραπαναγιώτη.
Θ. Λάλας: Η ερώτηση μου ήθελε να εστιαστεί στο εξής: τι ήταν αυτό που άλλαζε σε έναν άνθρωπο όταν γνώριζε τον Χρήστο Λαμπράκη , δηλαδή υπήρχε ένας μύθος γύρω από το όνομα αυτό. Όταν τον συναντούσε κανείς, τι άλλαζε; Ευ. Βενιζέλος: Ο Χρήστος Λαμπράκης ήτανε παρά πολύ ευγενής και ευπροσήγορος άνθρωπος και ένας πάρα πολύ απλός και λιτός άνθρωπος στις συνθήκες της ζωής του. Είχε μια γκάμα ενδιαφερόντων και αν κάπου συμπίπτατε, νομίζω ότι αυτό δημιουργούσε μια εκλεκτική συγγένεια -νομίζω το έχετε ζήσει και εσείς κ. Λάλα γιατί έχετε διατελέσει στενός συνεργάτης του στον ΔΟΛ και άρα ξέρετε πολύ καλά πως φερότανε. Αλλά βεβαίως ήθελε τα πράγματα να εφαρμόζονται, αυτά που συμφωνούνται να εκτελούνται και σε αυτό νομίζω ότι απέδιδε πολύ μεγάλη σημασία.
Θ. Λάλας: Πιστέψατε ποτέ ότι είναι ένας από τους ανθρώπους οι οποίοι ανέβαζαν και κατέβαζαν κυβερνήσεις κατά την διάρκεια τουλάχιστον του 1960 και του 1970; Ευ. Βενιζέλος: Δεν ξέρω τι συνέβαινε το ‘60 και το ‘70 πάντως μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι το ’80, το ‘90 και το 2000, δεν ξέρω αν το επεδίωξε, πάντως σίγουρα δεν το κατάφερε, θέλω να πω ότι δεν ήταν αφελής ο Χρηστός Λαμπράκης. Ήξερε ότι τις μεγάλες αποφάσεις τις παίρνει τελικά το πολιτικό σύστημα, τις παίρνουν τελικά οι πολίτες
Θ. Λάλας: Αν γράφατε σήμερα ένα άρθρο για τον Χρήστο Λαμπράκη μέσα από την εμπειρία που είχατε εσείς θα θεωρούσατε περισσότερο ότι είναι μια πολιτιστική απώλεια η μια δημοσιογραφικο-πολιτική απώλεια για τον τόπο; Ευ. Βενιζέλος: Είναι και τα δύο… Πάντως η πολιτιστική απώλεια είναι δυσαναπλήρωτη γιατί ήταν εγγυητής ενός ολοκλήρου θεσμού, ας το πούμε έτσι. Τώρα νομίζω ότι και αυτό το ποιοτικό στοιχείο, το στοιχειό του στοχασμού και της οραματικής προσέγγισης που είχε, θα λείψει από την δημόσια συζήτηση. Άρα νομίζω ότι είναι διπλή απώλεια τελικά, αφού με ρωτάτε κάπως επιγραμματικά να τοποθετηθώ, νομίζω ότι είναι εξίσου μια μεγάλη απώλεια και πολιτικο-δημοσιογραφική και πολιτιστική.
Θ. Λάλας: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Ευ. Βενιζέλος: Να είστε καλά…
