9 Νοεμβρίου 2008

Ένα χρόνο μετά την αναμέτρηση για την αρχηγία, ο πρώην υπουργός εξηγεί πώς αντιλαμβάνεται το ρόλο του, μιλάει για την κρίση, τον Ομπάμα και βάλλει κατά της κυβερνητικής πολιτικής.

Ευ. Βενιζέλος: Για τον Ομπάμα, την κρίση, τη δική του πρόταση για την υπέρβασή της, την κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ μιλά στον ΕΤ.Κ ο Ευ. Βενιζέλος, δύο ημέρες πριν από τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τη μάχη για την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ.

Η νίκη Ομπάμα μπορεί να λειτουργήσει αντανακλαστικά και στην Ελλάδα; Ενισχύει τις πιθανότητες νίκης του ΠΑΣΟΚ;

Ευ. Βενιζέλος: Αυτή καθαυτήν η εκλογή Ομπάμα συνιστά ιστορική τομή, ανεξάρτητα από τις επιλογές που θα κάνει ως πρόεδρος και την αποτίμηση της θητείας του στο τέλος της. Ο Ομπάμα ενσαρκώνει ένα όνειρο που δεν είναι μόνον αμερικανικό. Το αίτημα για ισότητα, δικαιοσύνη και αλλαγή. Ένας αυτοδημιούργητος, ικανός άνθρωπος νίκησε κατεστημένες αντιλήψεις. Το συμβολικό φορτίο είναι τεράστιο. Αυτό επιδρά θετικά στο διεθνές πολιτικό κλίμα. Επενδύονται βέβαια πάρα πολλές προσδοκίες και άρα αυξάνει ο κίνδυνος απογοήτευσης. Όμως αυτός ο νέος αέρας επηρεάζει τις πολιτικές συμπεριφορές σε όλο τον πλανήτη. Άρα και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.

Επισκεφθήκατε προεκλογικά τις ΗΠΑ. Είχατε σημαντικές επαφές με στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος. Περιμένετε κάτι σημαντικό ως προς τα εθνικά μας θέματα;

Ευ. Βενιζέλος: Έχω πολύ θετική εντύπωση από την επαφή μου με τον αντιπρόεδρο Μπάιντεν, ο οποίος ως πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας γνωρίζει εις βάθος τα θέματα, ενώ ο ίδιος ο πρόεδρος Ομπάμα έχει συγκηδεμονεύσει προτάσεις ψηφισμάτων για το Σκοπιανό και το Κυπριακό. Οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξα ρεαλιστές.

Η οικονομική κρίση ενίσχυσε σημαντικά το ρεύμα υπέρ του Ομπάμα. Πιστεύετε ότι θα ισχύσει το ίδιο και στην Ελλάδα υπέρ του ΠΑΣΟΚ;

Ευ. Βενιζέλος: Μέσα σε ένα διεθνές κλίμα ανασφάλειας ο καθένας θέλει να νιώσει ότι υπάρχει ένα κράτος ικανό να τον στηρίξει, μια κυβέρνηση ικανή να διαχειριστεί την κρίση. Να παρέμβει εγγυητικά και διορθωτικά. Αυτό το αίσθημα είναι φανερό ότι δεν μπορούν να το διασφαλίσουν πλέον ο κ. Καραμανλής και η κυβέρνησή του. Στην κοινωνική απόρριψη της κυβέρνησης πρέπει το ΠΑΣΟΚ να προσθέσει τη δική του θετική εικόνα.
Αυτή που συντίθεται μέσα από ένα προγραμματικό λόγο πολιτικά υπεύθυνο, κοινωνικά ευαίσθητο, αναπτυξιακά διορατικό και συγκεκριμένο. Έχουμε δει μόνον την πρώτη φάση της κρίσης.
Τα επόμενα τρία τουλάχιστον χρόνια θα είναι πολύ δύσκολα και γι’ αυτό απαιτητικά για όλες τις κυβερνήσεις και άρα για όλα τα κόμματα εξουσίας.

Οι προτάσεις όμως που διατυπώνει το ΠΑΣΟΚ δίνουν συχνά την εντύπωση μιας πλειοδοσίας παροχών και επιδομάτων…

Ευ. Βενιζέλος: Κατ’ αρχάς το αίτημα της αναδιανομής και της κοινωνικής δικαιοσύνης είναι πάντοτε η καρδιά του κοινωνικού και οικονομικού προβλήματος της χώρας. Αυτό προϋποθέτει βέβαια ότι η χώρα παράγει και μάλιστα με ανταγωνιστικούς όρους και με βάση ένα σύγχρονο μεταβιομηχανικό μοντέλο ανάπτυξης. Προϋποθέτει επίσης ότι υπάρχει ένα φορολογικό σύστημα, το οποίο, πέρα από τις επιμέρους τεχνικές ρυθμίσεις του, είναι απλό, διαφανές, σταθερό, κοινωνικά δίκαιο και αναπτυξιακά στοχευμένο. Προϋποθέτει ένα κράτος που σέβεται τον πολίτη και στηρίζει την ομαλή και καθαρή λειτουργία της αγοράς. Εκεί θέλουμε να κατατείνουν σταθερά οι προτάσεις μας.

Η κυβέρνηση τροποποιεί συνεχώς το πακέτο των 28 δισ. για τις τράπεζες. Η αντιπολίτευση καταγγέλλει τις ρυθμίσεις ως χαριστικές, αλλά οι τράπεζες αρνούνται ή διστάζουν να ενταχθούν. Τι πρέπει να γίνει;

Ευ. Βενιζέλος: Όταν το θέμα τίθεται μεταξύ κράτους και τραπεζών, είμαι απολύτως υπέρ του κράτους που έχει την ευθύνη της εθνικής οικονομίας και εκφράζει το γενικό συμφέρον. Η Τράπεζα της Ελλάδος πρέπει λοιπόν να προσδιορίσει ως εποπτεύουσα αρχή τι οφείλει να κάνει κάθε τράπεζα ως προς την κεφαλαιακή της επάρκεια, το χαρτοφυλάκιό της, την αναλογία χορηγήσεων προς καταθέσεις, τα ομολογιακά δάνεια που έχει εκδώσει και τα οποία πρέπει να ανανεωθούν με μεγαλύτερο κόστος ή να πληρωθούν, την έκθεση σε κινδύνους που έχει αναλάβει σε γειτονικές χώρες.
Κάθε τράπεζα οφείλει να συμμορφωθεί, σε πρώτη φάση, με τις δικές της δυνάμεις και με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, αν χρειάζεται. Η δε υπαγωγή των τραπεζών στο κρατικό σχέδιο στήριξης συνολικά πρέπει να γίνει ταυτόχρονα και υποχρεωτικά για όλες, ώστε η οικειοθελής υπαγωγή στο σχέδιο και ειδικά στο σκέλος της κεφαλαιακής ενίσχυσης να μη θεωρείται ομολογία αδυναμίας. Έτσι θα σταματήσουν τα κάθε είδους παιχνίδια που αυξάνουν τους κινδύνους για το τραπεζικό σύστημα και αποβαίνουν εις βάρος των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Το μεγάλο ζήτημα είναι να αποκατασταθεί το ταχύτερο η ρευστότητα των τραπεζών και αυτή να διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία, με όσο γίνεται χαμηλότερα επιτόκια.

Πώς μπορεί το σχέδιο αυτό να βοηθήσει την πραγματική οικονομία;

Ευ. Βενιζέλος: Οχι με τα ευχολόγια του αρχικού νομοσχεδίου για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων ή δανείων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις «με ανταγωνιστικούς όρους», αλλά με συγκεκριμένες ρυθμίσεις που θα συνδέουν την παροχή εγγυήσεων του Δημοσίου υπέρ της ρευστότητας των τραπεζών, πρώτον, με τη χορήγηση στεγαστικών δανείων με ευνοϊκό και επιδοτούμενο επιτόκιο ώστε να κινηθεί η οικοδομή και, δεύτερον, με τη χορήγηση δανείων για επενδύσεις ή κεφάλαιο κίνησης σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η σχέση των τραπεζών με τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας και το Ταμείο Εγγυοδοσίας μικρών επιχειρήσεων πρέπει να είναι ένας από τους βασικούς μηχανισμούς του σχεδίου στήριξης των τραπεζών. Ο κύκλος των δικαιούχων πρέπει να διευρυνθεί και τα κριτήρια να χαλαρώσουν για να κινηθεί η αγορά. Οι ανακοινώσεις του υπουργείου Ανάπτυξης για το Ταμείο Εγγυοδοσίας δείχνουν ότι δεν έχει γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος της αγοράς.

Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για πάγωμα των δανείων μπορεί να εφαρμοστεί;

Ευ. Βενιζέλος: Οι διακανονισμοί και οι επαναδιαπραγματεύσεις δανείων, ώστε να διευκολυνθούν η εξυπηρέτηση και η εξόφλησή τους, είναι μια πρακτική που εφαρμόζεται πάντα. Πρέπει να γίνεται όμως χωρίς τοκογλυφικούς και γενικότερα καταχρηστικούς όρους εις βάρος του δανειολήπτη. Πρέπει να γίνεται προς όφελός του όχι μόνον βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα.

Και ως προς την αγωνία μισθωτών, χαμηλοσυνταξιούχων και ανέργων, ποια είναι η απάντηση;

Ευ. Βενιζέλος: Επιμένω σε δύο αυτονόητες προτάσεις, εύκολα υλοποιήσιμες, χωρίς δημοσιονομικά προβλήματα.
Πρώτον, νομοθετική ρύθμιση με την οποία το κράτος θα εγγυάται την ομαλή καταβολή των συντάξεων, των εφάπαξ, των παροχών υγείας και πρόνοιας όλων των Ταμείων, έτσι ώστε να ξεπεραστεί το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με τη μείωση των αποθεματικών τους.
Δεύτερον, η εισαγωγή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος που θα καλύπτει όχι μόνο τους χαμηλοσυνταξιούχους που είναι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ και τους ανέργους με επιδόματα ύψους και διάρκειας αντίστοιχης με αυτά που ισχύουν στις υπόλοιπες χώρες της ΟΝΕ, αλλά και ανάπηρους, ανασφάλιστους υπερήλικες, μονογονεϊκές οικογένειες κ.ο.κ.
Ο μηχανισμός αυτός είναι εύκολο να λειτουργήσει με τη βοήθεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και με κόστος που έχει υπολογιστεί ότι δεν ξεπερνά το 0,4% του ΑΕΠ.

Σε δύο ημέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από τη μάχη για την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ. Τι έμεινε ίδιο, τι έχει αλλάξει;

Ευ. Βενιζέλος: Έχω απαντήσει στην ερώτησή σας αυτή εμπράκτως, με τη στάση που έχω κρατήσει έναν ολόκληρο χρόνο. Ένα χρόνο πυκνό σε εξελίξεις. Ακόμη όμως πυκνότερες και σημαντικότερες θα είναι οι εξελίξεις που έρχονται. Με αυτές ασχολούμαι τώρα. Το κριτήριό μου δεν είναι και δεν ήταν ποτέ προσωπικό, αλλά πάντοτε παραταξιακό και εθνικό.

* Η συνέντευξη δόθηκε στο δημοσιογράφο Γιάννη Καμπουράκη, στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, 9 Νοεμβρίου 2008

• Προηγούμενο
• Επόμενο