12 Ιουλίου 2000
Τα παλιά και κλασικά θέματα διατηρούν πάντα την αξία τους. Μπορεί το μεγάλο θέμα των τελευταίων ημερών παγκοσμίως να είναι η εντυπωσιακή πρόοδος της γενετικής, η αποκάλυψη του γενετικού κώδικα και τα προβλήματα –πολλά από τα οποία είναι εντέλει πολιτικά– που προκαλεί αυτή η εξέλιξη, αλλά τα παλιά κλασικά θέματα που βρίσκονται στον πυρήνα του προβληματισμού για τη δημοκρατία, για τον πολιτικό φιλελευθερισμό, για τη σύγχρονη αντιπροσωπευτική δημοκρατία, εξακολουθούν να έχουν την αξία τους.
1 Ιουλίου 2000
Οι νέες ανακαλύψεις και οι πρακτικές τους εφαρμογές αφορούν βεβαίως τα εθνικά συντάγματα, τους διεθνείς οργανισμούς, τις κυβερνήσεις των ισχυρών χωρών που εμπλέκονται αμεσότερα στις σχετικές έρευνες και προβληματίζουν φιλόσοφους, θεολόγους, γενετιστές και νομικούς. Το ζήτημα που υφέρπει είναι όμως παλιό και κλασικό: Η σχέση ανάμεσα στην πολιτική και την οικονομική εξουσία με διακύβευμα το άτομο και την ιδιωτική του σφαίρα και μάλιστα ως προς τα πιο θεμελιώδη βιολογικά της χαρακτηριστικά.
24 Ιουνίου 2000
Η κοινή πολιτιστική αυτοσυνειδησία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στον βαθμό που υπάρχει, φοβούμαι ότι οφείλεται σήμερα λιγότερο στην αίσθηση της κοινής ιστορικής διαδρομής και του κοινού πεπρωμένου και περισσότερο στην κοινή πρόσληψη μεγάλου αριθμού παραστάσεων από το αμερικανικό πολιτισμικό παράδειγμα.
27 Μαϊου 2000
Αυτό που κυρίως χαρακτηρίζει τη νέα εποχή, δηλαδή την κοινωνία της πληροφορίας, την ψηφιακή οικονομία και όλα τα άλλα που σηματοδοτούν την μεταβιομηχανική περίοδο, είναι η κοινή πια πεποίθηση για την πολυπλοκότητα των καταστάσεων και των προβλημάτων. Όλα σχεδόν φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους και να έχουν πολλές αποχρώσεις: η κοινωνική διαστρωμάτωση, οι ατομικές και ομαδικές συμπεριφορές, η λειτουργία της οικονομίας, τα νέα μεγάλα ηθικά ερωτήματα που θέτει η πρόοδος της τεχνολογίας και της βιοϊατρικής, κ.λπ. Το κυριότερο δε είναι ότι ο κόσμος φαίνεται να έχει άλλη συνείδηση του χρόνου και άλλη συνείδηση των αποχρώσεων σε σχέση με παλαιότερες εποχές.
20 Μαϊου 2000
Το κρίσιμο σημείο είναι ακριβώς αυτό: πολλοί δείχνουν να πιστεύουν ότι η μη παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή τόσο των πολιτικών της οργάνων, όπως η Επιτροπή και το Συμβούλιο, όσο και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, είναι μια πολιτική επιλογή που δείχνει εμπιστοσύνη στην αγορά και την αυτορρυθμιστική της ικανότητα. Μια πολιτική επιλογή που βασίζεται στη θέση ότι κάθε παρέμβαση μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες στρεβλώσεις.
11 Μαϊου 2000
Δυστυχώς, όταν κάποια σοβαρά θέματα ανοίγουν με τρόπο πρόχειρο και ανοργάνωτο, είναι μοιραίο να κλείσουν αμέσως κατά τον ίδιο τρόπο. Δημιουργείται απλώς ένα ειδησεογραφικό επεισόδιο που διαρκεί λίγες ώρες ή λίγες ημέρες, αλλά χωρίς κανένα ουσιαστικό αντίκρυσμα. Και χωρίς να γίνεται τελικώς ούτε βήμα προς τα μπρος, ούτε ουσιαστική συζήτηση. Μπορεί ενδεχομένως έτσι να αναγκαζόμαστε να κάνουμε είτε βήματα σημειωτόν, είτε βήματα προς τα πίσω.
Είναι, λοιπόν, μια ευκαιρία να επαναλάβω, ότι στη χώρα μας κακώς συγχέουμε το ζήτημα των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας, δηλαδή το ζήτημα που ρυθμίζεται από το άρθρο 3 του Συντάγματος, με το πολύ μεγάλο ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας, ένα ζήτημα που ρυθμίζεται από το άρθρο 13 του Συντάγματος. Ανεξάρτητα από το ποιο είναι το κανονιστικό περιεχόμενο της συνταγματικής διάταξης για τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας, βέβαιον είναι ότι στη χώρα μας είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη πλήρως η θρησκευτική ελευθερία και ως ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και ως ελευθερία της λατρείας. Αυτό συνεπώς που οφείλουμε να κάνουμε είναι, όχι να αλλάξουμε το άρθρο 13, που ευτυχώς δεν είναι υπό αναθεώρηση, αλλά να εφαρμόσουμε το άρθρο 13 μέσα από την κοινή νομοθεσία, τη διοικητική πρακτική και τη νομολογία των δικαστηρίων.
7 Μαϊου 2000
Στη χώρα μας η συζήτηση για το εκλογικό σύστημα επανέρχεται κατά καιρούς στο προσκήνιο και αυτό δημιουργεί την εντύπωση μιας κινητικότητας και μιας συνεχούς εκκρεμότητας ως προς το μείζον αυτό θεσμικό και πολιτικό ζήτημα. Πρόκειται όμως για μια εντύπωση αβάσιμη και άδικη. Η αλήθεια είναι ότι από το 1974 έως σήμερα – καθ’ όλη δηλαδή τη διάρκεια της μεταπολιτευτικής περιόδου – με εξαίρεση το σύντομο διάστημα 1989-1990, ισχύει στη χώρα μας ένα, σε γενικές γραμμές, σταθερό εκλογικό σύστημα της λεγόμενης ενισχυμένης αναλογικής, που διασφαλίζει ταυτοχρόνως τόσο την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση των υπαρκτών πολιτικών δυνάμεων όσο και το σχηματισμό επαρκών και αυτοδύναμων κοινοβουλευτικών πλειοψηφιών.
23 Απριλίου 2000
Η συζήτηση που τελευταία εντείνεται σε σχέση με το λεγόμενο “μεσαίο χώρο”, μου φαίνεται μια συζήτηση για το γεωμετρικά και πολιτικά αυτονόητο: κάθε φάσμα – όπως το φάσμα των πολιτικών δυνάμεων - έχει άκρα και μέσα, ενώ σε κάθε εκλογική αναμέτρηση υπάρχουν αναποφάσιστοι ή μετακινούμενοι ψηφοφόροι. Υπάρχουν, με άλλα λόγια, ψηφοφόροι που συνιστούν το διακύβευμα των εκλογών και τους προνομιακούς αποδέκτες του πολιτικού λόγου και της προεκλογικής στρατηγικής όλων των κομμάτων ή έστω των δύο μεγάλων πολυσυλλεκτικών κομμάτων εξουσίας, του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.
