30 Δεκεμβρίου 2005
Αναθεώρηση με μνήμη και γνώση
του Ευ. Βενιζέλου
1. Η αναθεώρηση του Συντάγματος σε όλες τις θεσμικά ώριμες χώρες είναι ένα συνηθισμένο και φυσιολογικό φαινόμενο καθώς η ανάγκη εναρμόνισης των συνταγματικών θεσμών με τα δεδομένα της εποχής επιβάλλει προσαρμογές πολύ ταχύτερες από ότι στο παρελθόν. Η αναθεώρηση δεν είναι ούτε πολιτική υπεκφυγή ούτε πεδίο δόξης για κάθε είδους θεσμικό ερασιτεχνισμό ή πολιτική επιπολαιότητα. Απαιτείται σοβαρότητα, ιστορική μνήμη και καλή γνώση των θεμάτων, αλλιώς δεν μπορούν να αξιολογηθούν ούτε τα εγχώρια θεσμικά δεδομένα ούτε ενδιαφέροντα συγκριτικά στοιχεία από άλλες χώρες.
2. Η αναθεώρηση είναι μια πολιτική διαδικασία και όχι ένα επιστημονικό σεμινάριο. Εξαρτάται από τον κοινοβουλευτικό συσχετισμό δυνάμεων. Δεν αρκεί μάλιστα η απλή πλειοψηφία των 151 βουλευτών, αλλά απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία τουλάχιστον 180 επί 300 βουλευτών. Άρα απαιτείται συμφωνία κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Η αναθεώρηση δεν είναι ζαριά που ρίχνεις και κερδίζεις ή χάνεις ανάλογα με την έκβαση των βουλευτικών εκλογών που μεσολαβούν.
24 Δεκεμβρίου 2005
Το 2006 σηματοδοτείται συνήθως πολιτικά ως χρονιά των δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών. Έχει όμως ήδη σφραγιστεί από το γεγονός ότι η χώρα καλείται να πορευθεί για τρίτη συνεχή χρονιά στα τυφλά χωρίς σχέδιο και χωρίς προϋπολογισμό. Όλοι γνωρίζουν και ρητά ή σιωπηρά αποδέχονται ότι ο προϋπολογισμός που ψηφίστηκε πριν από λίγες ημέρες είναι εικονικός και ανεφάρμοστος, όπως και το «επικαιροποιημενο» πρόγραμμα σύγκλισης της ελληνικής οικονομίας για την περίοδο 2006-2008.
Ανάλογης σημασίας είναι και η πιστοποιημένη πια αδυναμία απορρόφησης του Γ’ Κ.Π.Σ., ενώ η συζήτηση εστιάζεται στο ύψος του Δ’ Κ.Π.Σ. για την περίοδο μετά το 2007, βλέπουμε να συντελείται η απώλεια των κονδυλίων του εν εξελίξει Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.
23 Δεκεμβρίου 2005
H αναθεώρηση είναι σε όλες τις χώρες που έχουν συνταγματική παράδοση και ωριμότητα μια συνηθισμένη διαδικασία. Δεν είναι όμως ούτε πρόσχημα για τη συγκάλυψη της πολιτικής αμηχανίας των κυβερνώντων ούτε «ρουλέτα» που θέτει σε κίνδυνο θεσμούς και θεμελιώδη δικαιώματα.
Το Σύνταγμα επιβάλλει την ευρύτερη συναίνεση γιατί απαιτεί να συγκεντρώνεται αυξημένη πλειοψηφία των 3/5 προκειμένου να συντελεστεί η αναθεώρηση μιας διάταξης. Αφήνει όμως το «παράθυρο» η διαδικασία να ολοκληρωθεί με την απλή πλειοψηφία των 151 βουλευτών, εάν στην αρχική φάση δεν συγκεντρώθηκε πλειοψηφία 3/5. Επειδή όμως η πρώτη Βουλή διαπιστώνει απλώς την ανάγκη αναθεώρησης και δεν προσδιορίζει ούτε την κατεύθυνση ούτε το περιεχόμενό της, ενώ η δεύτερη Βουλή είναι αυτή που αποφασίζει για το περιεχόμενο, σε αυτήν κρίνονται τα πράγματα. Για να υπάρχει συνεπώς η εγγύηση της ευρύτερης συναίνεσης, η δικλίδα των 180 ψήφων πρέπει να διατηρείται για τη δεύτερη Βουλή.
5 Δεκεμβρίου 2005
Στόχος τα εργασιακά δικαιώματα
του Ευ. Βενιζέλου
Η κυβέρνηση πιεζόμενη πανταχόθεν λόγω του αδιεξόδου της οικονομικής της πολιτικής και της ουσιαστικής απόρριψης του προϋπολογισμού, επιχειρεί να οργανώσει με το νομοσχέδιο για τις ΔEKO έναν πολιτικό και επικοινωνιακό αντιπερισπασμό, προκειμένου να δώσει την εντύπωση ότι αναλαμβάνει «μεταρρυθμιστικές» πρωτοβουλίες. Kατέθεσε έτσι ένα ψευδεπίγραφο νομοσχέδιο για τις ΔEKO, ενώ στόχοι της είναι και πάλι οι εργαζόμενοι στον δημόσιο αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, η ανατροπή των εγγυήσεων του εργατικού δικαίου και τελικά το ίδιο το κοινωνικό κράτος.
Mε το γνωστό δημαγωγικό τρόπο, η κυβέρνηση προσπαθεί να θέσει στο στόχαστρο τους λεγόμενους «προνομιούχους» εργαζομένους του ευρύτερου δημόσιου τομέα, θέλοντας να τροφοδοτήσει μία ενδοκοινωνική σύγκρουση. Eίναι όμως προφανές ότι όπως συνέβη τις προηγούμενες φορές, έτσι και τώρα, πίσω από την επίθεση κατά των εργασιακών δικαιωμάτων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα κρύβεται πάντοτε ένα σχέδιο περαιτέρω μείωσης των δικαιωμάτων και των αποδοχών των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.
27 Νοεμβρίου 2005
Στην κοινοβουλευτική μας πρακτική, η κυβέρνηση είναι αυτή που ασκεί την νομοθετική πρωτοβουλία. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης ή οι μεμονωμένοι βουλευτές σπανίως καταθέτουν προτάσεις νόμων γιατί αυτές απορρίπτονται, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων για θέματα συμβολικού χαρακτήρα, όπως το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.
Η κυβέρνηση έχει συνεπώς την υποχρέωση να ελέγχει το περιεχόμενο και τις πιθανές επιπτώσεις των νομοσχεδίων που καταθέτει στη Βουλή, ιδίως όταν με ένα νομοσχέδιο τροποποιούνται διατάξεις ποινικού χαρακτήρα. Και αυτό γιατί το ποινικό δίκαιο οφείλει, όπως λέμε, να είναι τυποποιημένο και «γραμματοπαγές», έχει συνεπώς ιδιαίτερη σημασία το γράμμα της διάταξης, καθώς δεν μπορεί να γίνει δεκτή κάποια διορθωτική ερμηνεία που υπερβαίνει το γράμμα αυτό. Η υποχρέωση αυτή της κυβέρνησης για την καλή και οργανωμένη προκοινοβουλευτική και προνομοθετική προετοιμασία των διατάξεων συνδέεται και με την υποχρέωση της Βουλής και άρα της πλειοψηφίας της και του Προεδρείου της να οργανώνει σωστά την κοινοβουλευτική επεξεργασία από την πραγματικά αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή ή από περισσότερες επιτροπές μαζί, ενώ οι ακροάσεις των εξωκοινοβουλευτικών προσώπων επιτρέπουν στην επιτροπή να αξιολογήσει διάφορες προσεγγίσεις.
9 Νοεμβρίου 2005
Πρώτη φορά στα χρονικά της αντιπολιτευτικής δημοσιονομικής ιστορίας της χώρας, η Βουλή ετοιμάζεται να αρχίσει σε λίγες εβδομάδες την συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2006, γνωρίζοντας ότι θα κληθεί να ψηφίσει έναν εικονικό και ανεφάρμοστο προϋπολογισμό.
Έναν προϋπολογισμό στα χαρτιά, που δεν θα έχει καμία απολύτως σχέση με την οικονομική και πιο συγκεκριμένα την δημοσιονομική πραγματικότητα του 2006. Αυτό είναι το κατόρθωμα της κυβέρνησης του κ. Καραμανλή, που καλείται τώρα να πληρώσει τις συνέπειες και τα επίχειρα του θεμελιώδους πολιτικού σφάλματος, της λεγόμενης «απογραφής».
29 Σεπτεμβρίου 2005
Η διοικητική οργάνωση του κράτους και η διάρθρωση της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν είναι άσκηση επί χάρτου. Ζητούμενο δεν είναι ούτε η αίσθηση θεσμικής συμμετρίας ούτε η αναγκαστική λατρεία της καινοτομίας, αλλά η διαμόρφωση ενός σχήματος που δίνει τη σαφέστερη και αποτελεσματικότερη απάντηση σε δύο καίρια ερωτήματα:
Πρώτον, στο ερώτημα για το πώς μπορούν να απελευθερωθούν οι περισσότερες διανοητικές, κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές, πολιτιστικές και τελικά αναπτυξιακές δυνάμεις όλης της χώρας και ιδίως της περιφέρειας. Η άλλη όψη του ερωτήματος αυτού είναι η ανάγκη να διατυπωθεί και να εφαρμοστεί ένα μεταβιομηχανικό μοντέλο ανάπτυξης, που να βασίζεται κυρίως σε ενδογενείς και αυτοτροφοδοτούμενους παράγοντες που συμπληρώνονται από την αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων.
15 Σεπετεμβρίου 2005
Nαι στα ιδιωτικά, όχι σε κερδοσκοπικά Πανεπιστήμια
[H ανάγκη πολυτυπίας στα AEI και η εισαγωγή σε αυτά]
του Ευ. Βενιζέλου
Όλα όσα είδαμε χθες ως προς τα κοινωνικά, ιδεολογικά και παιδαγωγικά χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού συστήματος κορυφώνονται στο επίπεδο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
1. H εστίαση της συζήτησης για το μέλλον των Πανεπιστημίων στο ζήτημα των λεγομένων «ιδιωτικών Πανεπιστημίων» είναι τις περισσότερες φορές όχι ουσιαστικού, αλλά ιδεολογικού και συμβολικού χαρακτήρα. Σε καμία χώρα με ακαδημαϊκή παράδοση δεν υπάρχουν ιδιωτικά Πανεπιστήμια με την έννοια των κερδοσκοπικών επιχειρήσεων. Υπάρχουν ιδρύματα ή καταπιστεύματα στα οποία προστίθενται συνεχώς χορηγίες, κληροδοτήματα και δωρεές κοινωφελούς χαρακτήρα που αποδίδουν σε όσους τα προσφέρουν κοινωνικό και επικοινωνιακό κύρος, αλλά όχι εμπορικό κέρδος.
14 Σεπτεμβρίου 2005
Οι τρεις προτεραιότητες για την παιδεία
[Xρηματοδότηση, υποδομή, λειτουργία]
του Ευ. Βενιζέλου
Στη διάρθρωση και τη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος κρίθηκε από τη συγκρότηση του νέου ελληνικού κράτους μέχρι τις ημέρες μας ο ίδιος ο χαρακτήρας της ελληνικής κοινωνίας: η διαστρωμάτωσή της, η εσωτερική της κινητικότητα, ο περισσότερο ανοικτός χαρακτήρας της σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες.
H κατάσταση αυτή συνδέθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό με την ανάδειξη τριών βασικών αρχών: Πρώτον, της αρχής των κανονιστικά οργανωμένων διαδικασιών που περιορίζουν την ευελιξία και την εκπαιδευτική ή ακαδημαϊκή ευχέρεια των σχολείων ή των πανεπιστημίων, προσφέρουν όμως διαφάνεια και νομιμότητα. Δεύτερον, της αρχής της ομοιομορφίας που θέλει να είναι πλήρως ενοποιημένο το εκπαιδευτικό σύστημα και το αναλυτικό πρόγραμμα σε όλη τη χώρα. Τρίτον, της αρχής του συμβολικού εξισωτισμού με βάση το δόγμα της δωρεάν παιδείας.
4 Σεπτεμβρίου 2005
[31 χρόνια μετά την 3η Σεπτεμβρίου]
Ο καλύτερος εορτασμός της επετείου της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ είναι η εξασφάλιση της καθημερινής εγκαθίδρυσης μιας σχέσης εμπιστοσύνη ανάμεσα σε αυτό και τους προνομιακούς κοινωνικούς του εταίρους. Αυτό ήταν εξ αρχής και είναι πάντα το μυστικό της επιτυχίας του ΠΑΣΟΚ.
