Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2021
Δήλωση Ευάγγελου Βενιζέλου
Έφυγε για το ουράνιο αναλόγιο ο άρχων πρωτοψάλτης της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως, επί εξήντα χρόνια πρωτοψάλτης στον Καθεδρικό Ναό της του Θεού Σοφίας της Θεσσαλονίκης, Χαρίλαος Ταλιαδώρος. Εμβληματική φυσιογνωμία της ψαλτικής παράδοσης της Θεσσαλονίκης, «ενσωματωμένος» στην ατμόσφαιρα της Αγίας Σοφίας. Πραγματικός δάσκαλος που έφτιαξε σχολή. Αυστηρός και χαρισματικός μάστορας. Άρχων οφικιάλιος του Οικουμενικού Πατριαρχείου κυρίως όμως αυθεντικά αρχοντικός άνθρωπος. Σεβαστός φίλος και φύλακας όλων των αναμνήσεων μας από τους μαθητικούς εκκλησιασμούς του 41ου δημοτικού σχολείου και του Β´ γυμνασίου αρρένων Θεσσαλονίκης. Τον αποχαιρετώ με αγάπη και ευγνωμοσύνη. Συλλυπητήρια στους οικείους του.
Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2021
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Βήμα της Κυριακής
«Δεν υπάρχει δημοκρατική επανάπαυση»
Θα μπορούσε να ήταν εκπαιδευτικό ντοκιμαντέρ για τους κινδύνους της δημοκρατίας. Αυτά που είδαμε όμως να εξελίσσονται μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου στις 6 Ιανουαρίου ήταν δυστυχώς μια πραγματική δυστοπία. Μας σόκαρε, ενώ ήταν το ηπιότερο από τα σενάρια θεσμικού εκτροχιασμού που είχαν συζητηθεί ως πιθανά για την περίοδο μεταξύ της 4ης Νοεμβρίου 2020, ημέρας της λαϊκής ψήφου και της 20ης Ιανουαρίου 2021, ημέρας της ορκωμοσίας και ανάληψης των καθηκόντων του νέου Προέδρου των ΗΠΑ. Δέκα πρώην υπουργοί Αμύνης, με πρώτο τον μετέπειτα αντιπρόεδρο Τσέινι, εξέφρασαν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο εμπλοκής των ενόπλων δυνάμεων. Ο ίδιος ο Πρόεδρος του κοινού επιτελείου (αρχηγός ΓΕΕΘΑ) των ΗΠΑ, βρέθηκε στην ανάγκη να αποκλείσει, με δήλωσή του, το ενδεχόμενο εμπλοκής των ενόπλων δυνάμεων. Έχουμε πάντως μπροστά μας μια εβδομάδα μέχρι την ορκωμοσία Μπάιντεν και μπορεί να ζήσουμε και άλλες ακραίες καταστάσεις. Από την αυτό-απονομή προεδρικής χάρης στον ίδιο τον Πρόεδρο Τραμπ, μέχρι την κίνηση της διαδικασίας της 25ης τροποποίησης (amendment) για τη διαπίστωση της αδυναμίας του Προέδρου να ασκεί τα καθήκοντά του τις τελευταίες ημέρες της θητείας του.
Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2020
Ανάρτηση Ευάγγελου Βενιζέλου
Μια πρωτοχρονιάτικη σκέψη
Πολλοί εύχονται ενδόμυχα το 2021 να φέρει ως μέλλον το παρελθόν της «κανονικότητας». Να μοιάζει περισσότερο με το 2019, παρά με τον πιθανό αυθεντικό εαυτό του που είναι, ακόμη και μετά το εμβόλιο, αβέβαιος. Μετέχουμε ούτως ή άλλως αναγκαστικά, σε μια πρωτοφανή άσκηση αναστοχασμού για τη σχέση μας με τον χρόνο, τη φύση, τη διακινδύνευση, την επιστήμη, τον εαυτό μας και τους άλλους. Αυτή δεν είναι μια ανέμελη γιορτή. Την περνάμε μαζί με όσες και όσους υφίστανται ατομικά ή οικογενειακά τη δοκιμασία. Μαζί με όσες και όσους δίνουν την υγειονομική μάχη στην πρώτη γραμμή. Υποδεχόμαστε όμως το έτος της μεγάλης εθνικής επετείου. Το έτος της μεγάλης παγκόσμιας, ευρωπαϊκής και εθνικής πρόκλησης να οργανωθεί μια νέα αφετηρία που θα αξιοποιεί τις σκληρές εμπειρίες της πανδημίας. Ευτυχώς, μέσα σε όλα αυτά, οι απλές και θεμελιώδεις ευχές για Υγεία και Καλή Χρονιά απόκτησαν νόημα.
26 Δεκεμβρίου 2020
Ευάγγελος Βενιζέλος
Βίβλος και Σύνταγμα : Σκέψεις για την πολιτική θεολογία *
Το ειδικότερο θέμα μου στο πλαίσιο του γενικού θέματος του συνεδρίου «Βίβλος και Πολιτική» είναι η σχέση της Βίβλου και του Συντάγματος, «Βίβλος και Σύνταγμα: Σκέψεις για την πολιτική θεολογία της μετανεωτερικότητας». Οι τίτλοι, όπως ξέρετε, είναι και βαρύγδουποι και δεσμευτικοί και διατρέχουν διαρκώς τον κίνδυνο να διαψευσθούν από το περιεχόμενο των ανακοινώσεων, αλλά θα το διακινδυνεύσω.
Θα ήθελα να ξεκινήσουμε αυτήν τη συζήτηση από μία υπενθύμιση, επιγραμματική, για το πώς ορίζεται η πολιτική. Πολιτική, κατά τη δική μου εκδοχή, είναι οτιδήποτε κινείται όχι μόνο στο πεδίο του κράτους, αλλά στο πεδίο της εξουσίας γενικότερα, γιατί εξουσιαστικές σχέσεις αναπτύσσονται και εντός αλλά και εκτός του κράτους. Άλλωστε το κράτος, ούτως ή άλλως, αυτό καθεαυτό είναι συμπύκνωση σχέσεων εξουσίας. Στο πεδίο της πολιτικής περιλαμβάνεται οτιδήποτε κινείται στον δημόσιο χώρο, με την ευρύτερη έννοια του όρου, άρα περιλαμβάνεται εδώ και η κοινωνία των πολιτών και η οικονομία. Αλλά, βεβαίως, σε τελική ανάλυση, όλα αυτά ανάγονται στο κράτος, ως συμπύκνωση ενός συσχετισμού δυνάμεων ή σε διακρατικές σχέσεις ή στον χώρο της διεθνούς κοινότητας, πάντα διά του κράτους και σε αναφορά προς το κράτος, μόνον που το κράτος δεν ορίζεται μόνον σε σχέση με τον εαυτό του, αλλά πάντα σε σχέση και με την κοινωνία.
Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2020
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ
Ας μη μας διαφεύγουν τα θεμελιώδη: Πότε ξανά σκευωρία τύπου Novartis
Επειδή ο χρόνος τρέχει και μας κατακλύζουν νέες και δύσκολες εμπειρίες, κυρίως η πανδημία, είναι χρήσιμο για την ποιότητα της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου να υπάρχει μια σαφής εικόνα για το τι είναι η σκευωρία Novartis. Να μη ξεχαστούμε ως προς αυτό. Είναι μήπως μία σειρά εγκληματικών πράξεων ενός αναπληρωτή υπουργού, κάποιων εισαγγελικών λειτουργών, κάποιων δημοσιογράφων; Μήπως πρόκειται για καταχρήσεις εξουσίας, παραβάσεις καθήκοντος και στη συνέχεια, μέσω της υπόθεσης Μιωνή-Παπασταύρου, για εκβιάσεις και δωροδοκίες; Αυτή είναι μία γραμμική και στενή ανάγνωση.
Η υπόθεση Novartis είναι η πιο μεγάλη και, όπως αποδεικνύεται, η πιο πρόχειρη σκευωρία της ελληνικής πολιτικής ιστορίας, μία ευθεία επίθεση κατά της Δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Δεν ήθελαν να στοχεύσουν απλώς κατά δέκα πολιτικών προσώπων, μεταξύ των οποίων εμβληματικοί αντίπαλοι της προηγούμενης κατάστασης, ήθελαν να στοχεύσουν στην καρδιά της Δημοκρατίας και των εγγυήσεων του κράτους δικαίου. Η Δικαιοσύνη χρησιμοποιήθηκε ως μικροκομματικό εργαλείο. Εξαιτίας αυτού η ανεξαρτησία, το κύρος και η αξιοπιστία της κατέστη και παραμένει ακόμα και σήμερα το πρώτο θύμα της σκευωρίας αυτής.
6 Ιανουαρίου 2021 (δημοσ. 16 Δεκεμβρίου 2020 )
Ευάγγελος Βενιζέλος
Η ελληνική οικονομία εν μέσω πανδημίας αλλά με το βλέμμα στραμμένο στην έξοδο από αυτήν
- Παρατηρήσεις για την έκθεση Πισσαρίδη και το Ταμείο Ανάκαμψης
Η Έκθεση της λεγόμενης επιτροπής Πισσαρίδη και παράλληλα οι προτάσεις της κυβέρνησης για την κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι η πρόσφορη αφορμή για μια οργανωμένη και επείγουσα δημόσια συζήτηση γύρω από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει και τις προοπτικές που θα έπρεπε να έχει η ελληνική οικονομία εν μέσω πανδημίας, αλλά με το βλέμμα στραμμένο στην έξοδο από αυτή. Συζήτηση βασισμένη προφανώς σε υποθέσεις εργασίας και παραδοχές που ενδέχεται να ανατραπούν. Δεν γίνεται όμως διαφορετικά.
Η Έκθεση είναι ένα έγκυρο και συστηματικό κείμενο που αναδεικνύει το βασικό ζήτημα: Παρά τη δεκαετή προσπάθεια προσαρμογής (2010-2019) που δεν ήταν μόνο δημοσιονομική αλλά και διαρθρωτική, ξαναβρισκόμαστε σε ένα σημείο αφετηρίας, υπό την έννοια ότι δεν είναι ούτε σαφής στην ελληνική κοινωνία ούτε επαρκής για την ελληνική οικονομία η προσπάθεια που έχει γίνει. Αυτό οφείλεται προφανώς στο γεγονός ότι η περίοδος 2010-2019 δεν είναι πολιτικά ενιαία.
30 Δεκεμβρίου 2020
Ευάγγελος Βενιζέλος
Οι επιπτώσεις της απόφασης για τη «Χρυσή Αυγή» στο πεδίο του Συνταγματικού Δικαίου - Τα πολιτικά δικαιώματα των καταδικασθέντων και οι συνταγματικοί φραγμοί στην εικονική «πολιτική» δράση εγκληματικών οργανώσεων *
Η καμπύλη του φαινομένου της «Χρυσής Αυγής», είναι γνωστή. Παρακολουθώ την ευρύτατη, σχεδόν ομόθυμη υποδοχή της απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών. Θυμάμαι με κάποια μελαγχολία ότι το 2012, όταν ζητούσα να ληφθούν θεσμικά μέτρα για την απομόνωση της «Χρυσής Αυγής» με τη συγκρότηση ενός δημοκρατικού μετώπου, δεν υπήρχε σπουδαία ανταπόκριση. Ίσως γιατί τότε δεν είχαμε ακόμη δολοφονίες. Ίσως γιατί η κοινωνία τοποθετούσε τότε τα πάντα μέσα στο κλίμα της «αντιμνημονιακής» αντίδρασης και της «άνω και κάτω πλατείας».
Πέμπτη, 24 Δεκεμβρίου 2020
Ευχές Ευάγγελου Βενιζέλου για τα Χριστούγεννα
Σε όσους θα ήθελαν να ακούσουν τον εκπληκτικό Όρθρο των Χριστουγέννων εύχομαι τα καλύτερα θυμίζοντας ένα κάθισμα που συνοψίζει τα πάντα : «Ο ἀχώρητος παντί, πῶς ἐχωρήθη ἐν γαστρί; ὁ ἐν κόλποις τοῦ Πατρός, πῶς ἐν ἀγκάλαις τῆς Μητρός; πάντως ὡς οἶδεν ὡς ἠθέλησε καὶ ὡς ηὐδόκησεν. Ἄσαρκος γὰρ ὢν, ἐσαρκώθη ἑκών, καὶ γέγονεν ὁ Ὢν ὃ οὐκ ἦν, δι' ἡμᾶς, καὶ μὴ ἐκστὰς τῆς φύσεως, μετέσχε τοῦ ἡμετέρου φυράματος. Διπλοῦς ἐτέχθη Χριστὸς, τὸν ἄνω κόσμον θέλων ἀναπληρῶσαι.»
Σε όσους θα προτιμούσαν μια secular εκδοχή των γιορτών εύχομαι επίσης τα καλύτερα: να αναπαυθούν πνευματικά μεταξύ φόβου και ελπίδας, μεταξύ «πολιτικά ορθού» και επικοινωνιακά ανεπιτήδευτης αλήθειας.
Χρόνια πολλά.
23 Δεκεμβρίου 2020
Ευάγγελος Βενιζέλος
Δεύτερο κύμα της πανδημίας, των περιοριστικών μέτρων και του συνταγματικού προβληματισμού*
Η πανδημία είναι μια πολλαπλή και οξεία πρόκληση. Είναι μια πρόκληση υγειονομική, είναι μια πρόκληση επιστημονική, ιδίως για τις ιατροβιολογικές επιστήμες, είναι μια πρόκληση φυσικά κοινωνική, οικονομική γιατί έχουμε την παρεπόμενη οικονομική κρίση, είναι μια κρίση ανθρωπολογική γιατί δοκιμάζει την ίδια την υπόστασή μας και τη σχέση μας με τη φύση, και, βεβαίως, είναι μια κρίση πολιτειακή, μια κρίση πολιτική, μια κρίση των θεσμών των δημοκρατικών και των δικαιοκρατικών. Είναι μια κρίση του κράτους δικαίου και του κοινωνικού κράτους, αν θέλουμε να μιλήσουμε με ευρωπαϊκά δεδομένα. Δεν ισχύουν όμως μόνο τα ευρωπαϊκά ή τα δυτικά δεδομένα, διότι η πρόκληση αυτή είναι παγκόσμια, είναι μια πρόκληση ασύμμετρη από τον μικρό αυτό ιό, αλλά είναι και μια πρόκληση οριζόντια γιατί την αντιμετωπίζουν και δημοκρατικά πολιτικά συστήματα και αυταρχικά πολιτικά συστήματα. Συστήματα που κινούνται σε διαφορετικό επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης και σε διαφορετικό επίπεδο πολιτικού πολιτισμού. Πολλές φορές, βλέπουμε να υπάρχει ένας υφέρπων ανταγωνισμός ανάμεσα στη δημοκρατική διαχείριση της πρόκλησης της πανδημίας και την αυταρχική, πάντως μη δημοκρατική, με τα κριτήρια της φιλελεύθερης δημοκρατίας, αντιμετώπιση, όπως συμβαίνει με την Κίνα, με τη Ρωσία και με άλλες χώρες.