Αθήνα, 14 Νοεμβρίου 2013
Ομιλία Αντιπροέδρου Κυβέρνησης και ΥΠΕΞ Ευ. Βενιζέλου στην κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών ΕΞΑΜ και Ευρ. Υποθέσεων για τις Προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε., κατά το 1ο εξάμηνο του 2014
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Η Ελλάδα ετοιμάζεται να αναλάβει για πέμπτη φορά μετά την ένταξή της στην Ε.Ε., τις τότε Ευρωπαϊκές Κοινότητες, την Προεδρία του Συμβουλίου. Έχουμε, συνεπώς, μια μακρά εμπειρία στην διεξαγωγή Προεδριών.
Την πρώτη φορά ασκήσαμε την Προεδρία λίγο μετά την ένταξή μας. Ήταν η πρώτη Προεδρία του Ζαππείου. Στη συνέχεια, άφησε έντονες και θετικές εντυπώσεις η Προεδρία που κορυφώθηκε με τη Σύνοδο Κορυφής της Ρόδου. Στην συνέχεια η τρίτη Ελληνική Προεδρία ταυτίστηκε με ένα πολύ σημαντικό κύμα διεύρυνσης της Ε.Ε.. Το πιο κρίσιμο για εμάς είναι πως τότε στην πραγματικότητα άρχισε η διαδικασία ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. με τη Σύνοδο Κορυφής της Κέρκυρας, στην οποία και διεξήχθη η πρώτη συνάντηση Κορυφής μεταξύ της Ε.Ε. και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η τέταρτη Προεδρία ήταν η Προεδρία του 2003, που κορυφώθηκε με τη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης - Χαλκιδικής και με την έγκριση του, τελικώς, θνησιγενούς, Ευρωπαϊκού Συντάγματος, που δεν κυρώθηκε και οδήγησε έτσι στη μεταβατική Συνθήκη της Λισσαβόνας.
Συνεπώς, η Προεδρία μας δεν έχει, ίσως τη γοητεία, που ασκεί στις νέες χώρες της Ε.Ε., αλλά από την άλλη μεριά, μας δίνει την ευκαιρία να αναδείξουμε και πάλι το θεσμικό πρόσωπο της Ελλάδας μέσα στην Ε.Ε., να προβάλλουμε και πάλι, ως προεδρεύουσα χώρα, τη φυσιογνωμία μιας Ελλάδας, που είναι θεσμικά ισότιμο κράτος - μέλος της Ε.Ε., πέρα από την κρίση, πέρα από τη συζήτηση για το Μνημόνιο, πέρα από τη συζήτηση για τις δημοσιονομικές μας και χρηματοοικονομικές μας ανάγκες, που αδικεί τους Έλληνες και την Ελλάδα και που περιορίζει τον ορίζοντα, μέσα στον οποίο διεξάγεται και εδώ η δημόσια συζήτηση για την Ευρώπη.
Μέσα στο νέο θεσμικό πλαίσιο της Συνθήκης της Λισσαβόνας, η περιοδική εξαμηνιαία Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., έχει περιορισμένο αντικείμενο, σε σχέση με αυτό που συνέβαινε πριν. Έως τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, η προεδρεύουσα χώρα, στην πραγματικότητα, είχε ένα ευρύ περιθώριο πρωτοβουλιών, πολιτικού χαρακτήρα, ιδίως στα μείζονα ζητήματα, που αφορούσαν την εξωτερική πολιτική και την πολιτική διεύρυνσης. Τώρα, αναμφίβολα, η περιοδική Προεδρία του Συμβουλίου, είναι περιορισμένη από την ύπαρξη των μονίμων Προεδριών. Ο Μόνιμος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου παίζει πολύ έντονο ρόλο, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ημερήσια διάταξη. Ούτως ή άλλως, προεδρεύει ενός Συμβουλίου, που συνέρχεται στις Βρυξέλλες και όχι στην προεδρεύουσα χώρα.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η κυρία Ashton την περίοδο αυτή, έχει τις δικές της, πάρα πολύ σημαντικές αρμοδιότητες, προεδρεύει του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων. Αυτή, συντονίζει την εξωτερική δράση της Ε.Ε., προεδρεύει του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων και με τη σύνθεση των Υπουργών Άμυνας, όχι μόνο με τη σύνθεση των Υπουργών Εξωτερικών, προεδρεύει και του Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας.
Επίσης, η μόνιμη Προεδρία του Eurogroup, της Eυρωομάδας, στην πραγματικότητα μεταβάλλει ριζικά τα θεσμικά δεδομένα, μέσα στα οποία εξελίσσεται αυτή η πιο προωθημένη μορφή διευρυμένης συνεργασίας της Ε.Ε., που είναι η ζώνη του ευρώ. Γιατί, ο μόνιμος Πρόεδρος του Eurogroup, ο δεύτερος τώρα, μετά τον Ζαν Κλώντ Γιούνκερ, αναμφίβολα, έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει το κλίμα των συναντήσεων και των συζητήσεων, παρότι, βέβαια, ο συσχετισμός είναι αδυσώπητος. Ο συσχετισμός απορρέει μέσα από τα δημοσιονομικά δεδομένα και την οικονομική ισχύ των κρατών - μελών της Ευρωζώνης.
Άρα, η εικόνα, πάρα πολύ απλά, στο Eurogroup είναι η εικόνα μιας Γερμανίας που καθοδηγεί και αποφασίζει και των 16 άλλων χωρών, που καλούνται, λίγο-πολύ, να ακολουθήσουν το ρυθμό αυτό, χωρίς να τηρούνται, ούτε καν, τα θεσμικά προσχήματα του Συμβουλίου της Ε.Ε., δηλαδή του ECOFIN, με τη σύνθεση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών.
Βεβαίως, η περιοδική εξαμηνιαία Προεδρία, προεδρεύει του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, άρα έχει τη γενική αρμοδιότητα για όλα τα θέματα, που δεν εισάγονται στις επιμέρους ειδικότερες συνθέσεις του συμβουλίου. Προεδρεύει και σημαντικών συνθέσεων. Όλες είναι σημαντικές, κάποιες είναι, προφανώς, πάρα πολύ σημαντικές, όπως είναι το ECOFIN και, βέβαια, όπως είναι το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που ασχολείται με ένα αντικείμενο πρώτης προτεραιότητας για όλες τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, υπό τις παρούσες συνθήκες.
Η πέμπτη Ελληνική Προεδρία, έχει και μια άλλη ιδιομορφία, στην οποία αναφέρθηκε, προηγουμένως, ο κ. Αντιπρόεδρος της Βουλής. Είναι μιας περιορισμένης, στην πραγματικότητα, διάρκειας εξαμηνιαία Προεδρία, από πλευράς κοινοβουλευτικής, γιατί, καθώς το εξάμηνο αυτό είναι το προεκλογικό εξάμηνο, καθ’ οδόν προς τις ευρωπαϊκές εκλογές του Μαΐου, οι εργασίες της παρούσας περιόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ολοκληρώνονται τον Απρίλιο και άρα ο κοινοβουλευτικά ωφέλιμος χρόνος της Προεδρίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι περιορισμένος. Περιορισμένος, αλλά εξαιρετικά πυκνός, ακριβώς, επειδή θα διεξάγεται ταυτόχρονα η μεγάλη δημόσια συζήτηση, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για την κατάσταση και για το μέλλον της Ευρώπης.
Ήδη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει διαμορφώσει θεσμικά το πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα διεξαχθεί αυτή η προεκλογική αντιπαράθεση, έχει αναδείξει το ρόλο των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, καλεί όλα τα κράτη - μέλη να σεβαστούν και να αναδείξουν το ρόλο των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και βεβαίως είναι πάρα πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε, μέσα από αυτή τη διαδικασία, ως χώρα, που έχει και την Προεδρία επιπλέον, πώς διασταυρώνονται οι συσχετισμοί μεταξύ πάγιων εθνικών στρατηγικών και συσχετισμοί ιδεολογικού, πολιτικού και αξιακού χαρακτήρα, που εκφράζονται μέσα από τα ευρωπαϊκά ή τα εθνικά πολιτικά κόμματα.
Στην πραγματικότητα, το εξάμηνο αυτό είναι μια πρόκληση και για μας, διότι πρέπει να διασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις, θεσμικές και πολιτικές, ενός ουσιαστικού διαλόγου στο εσωτερικό κάθε κράτους - μέλους, αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, όσον αφορά την ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών για το μέλλον της Ευρώπης.
Η Προεδρία μας διαδέχεται τη Λιθουανική Προεδρία, η οποία έδωσε πολύ μεγάλη έμφαση στην ανατολική εταιρική σχέση, για προφανείς γεωγραφικούς και ιστορικούς λόγους και θα ακολουθηθεί από την Ιταλική Προεδρία, με την οποία έχουμε συντονιστεί σε όλα τα επίπεδα. Στο επίπεδο του Πρωθυπουργού και στο επίπεδο της Υπουργού Εξωτερικών και του Υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και στο επίπεδο των Προέδρων των Κοινοβουλίων, προκειμένου να διαμορφώσουμε ένα ευρωπαϊκό έτος, μέσω των διαδοχικών Προεδριών της Ελλάδας και της Ιταλίας, ένα μεσογειακό έτος, που θα δώσει έμφαση σε ορισμένες προτεραιότητες, οι οποίες στην πραγματικότητα αναδεικνύουν, όχι έναν χώρο, αλλά μια έννοια.
Γιατί, ο ευρωπαϊκός νότος δεν είναι μια γεωγραφική έννοια, είναι στην πραγματικότητα μια πολιτική έννοια. Μπορεί, κατ' εξοχήν, να μετέχουν οι νότιες χώρες της Ε.Ε. και ιδίως οι μεσογειακές παράκτιες χώρες, αλλά σ' αυτή την αντίληψη, που μπορεί να είναι μια αντίληψη διαφορετική, εναλλακτική, για το μέλλον της Ευρώπης, σ' αυτό που λέγεται Ευρωπαϊκός Νότος, μετέχουν και χώρες γεωγραφικά εκτός νότου, που έχουν υποστεί τη δύσκολη εμπειρία της κρίσης, πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες θέλουν να στρατευθούν με την προσέγγιση αυτή και διανοητικές δυνάμεις, που παίζουν πάντα πολύ σημαντικό ρόλο - θα έπρεπε να παίζουν πάντα - στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης.
Η Ελληνική Προεδρία εγκαθιστά στην Προεδρία τη χώρα, που είναι ταυτισμένη με την κρίση, το εργαστήριο της κρίσης, τη χώρα, που έχει υποστεί τις πιο δραματικές συνέπειες. Άρα, στην πραγματικότητα η ελληνική εμπειρία είναι αυτή, που αναδεικνύει το πεπερασμένο πλαίσιο, μέσα στο οποίο κινείται η Ε.Ε. και η Ευρωζώνη, που έχουν κατασκευαστεί θεσμικά, ως αποτέλεσμα ενός διαδοχικού πολιτικού βολονταρισμού, γιατί όλα τα μεγάλα βήματα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, στην πραγματικότητα, ήταν μεγάλες πολιτικές αποφάσεις, χωρίς πάντα να υπάρχει η αναγκαία οικονομική προετοιμασία και η αναγκαία κοινωνική αφομοίωση. Αλλά φάνηκε ότι όλη αυτή η προετοιμασία αφορούσε φυσιολογικές συνθήκες θερμοκρασίας και πιέσεως. Δεν υπήρχε πρόβλεψη για μια Ευρώπη της κρίσης, δεν υπήρχαν μηχανισμοί πραγματικής προειδοποίησης και έγκαιρης παρέμβασης και αυτό, βέβαια, είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί μια βαθιά θεσμική κρίση, κυρίως στο επίπεδο της ζώνης του ευρώ, με την υποδοχή και την εγκατάσταση στην καρδιά της Ευρώπης, που είναι η Ευρωζώνη, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με τη συμμετοχή του οποίου συγκροτήθηκε αυτή η μη προβλεπόμενη στις συνθήκες έννοια της Τρόικας, δεν εγκαταστάθηκε στην καρδιά της Ευρωζώνης επειδή το θέλησε η Ελλάδα ή για την Ελλάδα. Εγκαταστάθηκε επειδή κυβερνήσεις μεγάλων και ισχυρών χωρών της Ευρωζώνης, και ιδίως η γερμανική κυβέρνηση, ήθελε να εκδηλώσει, και πολιτικά και θεσμικά, τη βαθιά της απαρέσκεια και δυσπιστία προς το ρόλο και τις ικανότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στην πραγματικότητα η διαμόρφωση αυτού του σχήματος μας φέρνει αντιμέτωπους με πολύ μεγαλύτερα προβλήματα στρατηγικού χαρακτήρα ευρείας κλίμακας, μας φέρνει αντιμέτωπους με το ζήτημα του ευρω-ατλαντικού οικονομικού χώρου, με τον τρόπο με τον οποίο ρυθμίζονται οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Γιατί, αν θέλαμε να κάνουμε μια σύγκριση θεσμική και ιστορική ταυτόχρονα, έναν παραλληλισμό, θα έπρεπε να σκεφτούμε πως όπως το ΝΑΤΟ υπάρχει στην Ευρώπη, μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ως βασικός πυλώνας της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας, έτσι, με έναν παράδοξο τρόπο, εκ του πλαγίου, λόγω της κρίσης, το ΔΝΤ καλείται τα τελευταία χρόνια να διασφαλίσει τη νομισματική και οικονομική ασφάλεια της Ε.Ε., με ό,τι αυτό σημαίνει για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε μέσα στην Ευρωζώνη και για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωζώνη και η Ε.Ε. πρέπει να σκεφθούν το μέλλον τους.
Το μέλλον μιας ηπείρου, η οποία δεν έχει συγκροτηθεί, ούτε πολιτικά ούτε οικονομικά, με πλήρη και ολοκληρωμένο τρόπο. Γιατί η Ευρώπη εξακολουθεί να είναι πολύ μεγαλύτερη ως ήπειρος από την Ε.Ε.. Ο βαθμός της νομισματικής ολοκλήρωσης είναι πολύ πιο υψηλός από το βαθμό της νομισματικής και πολιτικής ολοκλήρωσης. Η Ευρώπη γηράσκει. Η Ευρώπη ως οικονομική δύναμη διατηρεί συγκριτικά πλεονεκτήματα και είναι πάντα η γηραιά ήπειρος και έχει μια αυτοσυνειδησία πως είναι το κέντρο των εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά δεν είναι έτσι. Υπάρχουν νέοι παίκτες, νέοι συσχετισμοί, νέες αγορές. Υπάρχουν φαινόμενα τα οποία δεν μπορεί να τα αφομοιώσει η Ε.Ε., η οποία σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό διακατέχεται από μια εσωτερική αντίφαση, που την βλέπουμε αλλά δεν την ομολογούμε.
Ότι τα εσωτερικά σύνορα πέφτουν, διαμορφώνεται μια ενιαία αγορά, αλλά αυτή η αγορά υψώνει πάρα πολλά τείχη σε σχέση με άλλες οικονομικές οντότητες σε παγκόσμιο επίπεδο. Άρα, έννοιες, οι οποίες είναι εξαιρετικά εχθρικές προς το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στο εσωτερικό της Ε.Ε., λειτουργούν στις εξωτερικές σχέσεις της Ε.Ε. σε οικονομικό και εμπορικό επίπεδο. Αλλά, παρόλα αυτά, η Ε.Ε., παρότι διαθέτει μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, δεν απέκτησε το διεθνή ρόλο που δικαιούται ή που ιστορικά οφείλει να διαδραματίσει σε περιοχές οι οποίες είναι ευρωπαϊκές ή πάρα πολύ κοντά στην Ευρώπη, όπως είχαμε την ευκαιρία τα τελευταία είκοσι χρόνια να ζήσουμε στην περιοχή μας, στα Βαλκάνια, στη Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, στον αραβικό κόσμο.
Άρα, έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να μιλήσουμε, αυτό το εξάμηνο της Ελληνικής Προεδρίας, σε όλα τα όργανα, σε όλα τα fora, με ευθύ τρόπο, θέτοντας το πολιτικό ζήτημα της Ε.Ε.. Άρα, το μεγάλο στοίχημα και της Ελληνικής Προεδρίας, στο βαθμό που μας πέφτει λόγος, είναι να διασφαλίσουμε τους όρους επαναπολιτικοποίησης αυτής της συζήτησης, η οποία διεξάγεται με δήθεν τεχνοκρατικό τρόπο χρόνια τώρα στην Ε.Ε. και αυτό «στεγνώνει» τη σκέψη, η οποία γίνεται μονοδιάστατη.
Θα μου επιτρέψετε να πω, υπό την ιδιότητά μου του Προέδρου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και όχι του Υπουργού των Εξωτερικών, ότι αυτό που λέω - το είπα και στην Ολομέλεια προχθές - ότι αυτά τα δύσκολα χρόνια της κρίσης και της διαπραγμάτευσης έχουμε απέναντί μας μια συντηρητική πολιτικά Ευρώπη, στην οποία κυριαρχεί ένα πολύ συγκεκριμένο στερεότυπο οικονομικής σκέψης, αληθεύει απολύτως.
Και αυτό το υφίστανται όλες οι χώρες, ακόμα και χώρες που έχουν κυβερνήσεις και κοινοβούλια που πιστεύουν σε εθνικό επίπεδο σε αυτές τις αντιλήψεις. Έχει, λοιπόν, πολύ μεγάλη σημασία να αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία, για να προβάλλουμε ξανά την ανάγκη της θεσμικής ισοτιμίας, μιας πραγματικής αλληλεγγύης, που σημαίνει αναδιανομή. Άρα, την ανάγκη να συζητήσουμε με διαφορετικούς όρους για τον κοινοτικό προϋπολογισμό, στην πραγματικότητα και για μηχανισμούς αναδιανομής που ξεπερνούν τα συνήθη όρια των διαρθρωτικών ταμείων της Ε.Ε..
Και φυσικά, είναι μια ευκαιρία να διαγνώσουμε τους νέους συσχετισμούς. Νέοι συσχετισμοί δεν είναι εύκολο να διαμορφωθούν στην Ε.Ε. για δύο λόγους. Ο ένας λόγος είναι γιατί υπάρχουν εθνικές στρατηγικές, που υπηρετούνται από τις κυβερνήσεις κάθε χώρας – μέλους ανεξαρτήτως της πολιτικής ταυτότητας της κυβέρνησης. Ο δεύτερος λόγος είναι επειδή, τελικά, οι εκλογικοί κύκλοι στην Ε.Ε. είναι έτσι διαμορφωμένοι, ώστε πάντα να υπάρχουν εκλογικές εκκρεμότητες, εναλλαγές και πάντα να υπάρχει ένας μεγάλος κυλιόμενος συνασπισμός. Δεν υπάρχουν καθαρές τοποθετήσεις και καθαρά μέτωπα, ούτε καν μέσα στο παραδοσιακό πολιτικό φάσμα μεταξύ των δύο μεγάλων πολιτικών οικογενειών, του Λαϊκού Κόμματος και του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.
Αυτό, λοιπόν, είναι το πλαίσιο το οποίο θα μας επιτρέψει να δώσουμε και μια απάντηση, όταν η χώρα μας αδικείται επικοινωνιακά, όπως συμβαίνει τις τελευταίες μέρες. Γιατί πάλι έχει ανοίξει μια άδικη συζήτηση, μια συζήτηση που υποτιμά τις θυσίες του ελληνικού λαού, μια συζήτηση που κάνει πως αγνοεί τα δημοσιονομικά επιτεύγματα και, όπως είχα την ευκαιρία να πω και προχθές, μιλώντας στο Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο, εμείς δεν ζητάμε μια πολιτική διαπραγμάτευση.
Ζητάμε έγκυρους πολιτικούς συνομιλητές για να κάνουμε μια οικονομική διαπραγμάτευση. Αλλά μια οικονομική διαπραγμάτευση, δηλαδή μια διαπραγμάτευση που καταλαβαίνει τα πραγματικά δεδομένα, τη δυναμική των αριθμών και αυτό δίνει απάντηση στην αλληλουχία των εννοιών, που είναι η βιωσιμότητα του χρέους, το δημοσιονομικό κενό και το χρηματοδοτικό κενό, προκειμένου να δώσουμε νόημα σε μια συζήτηση, που τώρα απλώς υπονομεύει τις προσπάθειές μας για ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας. Επειδή, όμως, αυτή η συζήτηση δεν έχει πραγματικό βάθος, αισιοδοξώ ότι θα τελειώσει γρήγορα, γιατί όλοι θα καταλάβουν αυτό που λέμε, το οποίο είναι τόσο προφανές.
Τεχνικά, επειδή έχουμε την εμπειρία τεσσάρων προηγουμένων προεδριών και επειδή η Ελλάδα δεν πρέπει να δώσει σε κανέναν την ευκαιρία να κατηγορηθεί ότι δεν έχει αντιληφθεί τι έχει αλλάξει μετά την κρίση, θα είναι μια προεδρία λιτή, λειτουργική και όσο γίνεται περισσότερο αποτελεσματική. Οι δράσεις θα είναι εστιασμένες, φυσικά, στις θεσμικές έδρες των οργάνων της Ε.Ε., δηλαδή στις Βρυξέλλες, στο Στρασβούργο, στο Λουξεμβούργο και στην Αθήνα, με πολύ λίγα πράγματα να διεξάγονται εκτός Αθηνών, κυρίως στο Ζάππειο, που θα είναι το κέντρο αναφοράς της προεδρίας.
Προσπαθούμε να ελαχιστοποιήσουμε το κόστος, τηρώντας όλους τους κανόνες διαφάνειας, χωρίς πρόσθετο προσωπικό, παρά ελάχιστο. Θα αξιοποιήσουμε το υπάρχον δυναμικό και τους νέους ακολούθους του Υπουργείου Εξωτερικών και συνδέσμους με άλλα Υπουργεία. Θα αξιοποιήσουμε εθελοντές. Θα αξιοποιήσουμε χορηγίες θεσμικών χορηγών, που είναι λογικό να καλύψουν ορισμένες ανάγκες της Ελληνικής Προεδρίας.
Η πολιτιστική διάσταση της προεδρίας έχει πάντα μια σημασία και στη χώρα υποδοχής, αλλά και στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο και στη Ρώμη, που θα είναι η διάδοχη προεδρία, με τρόπο όμως πολύ αυστηρά επιλεγμένο. Και βεβαίως, η επικοινωνιακή διαχείριση θα γίνει έτσι ώστε να προβάλλεται η πολιτική διάσταση της προεδρίας με τη συνεργασία του Υπουργείου Εξωτερικών και της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας, η οποία συμπράττει μαζί μας από την άποψη αυτή.
Έρχομαι τώρα στο ουσιώδες, που είναι οι γενικές πολιτικές προτεραιότητες της Προεδρίας, όπως αποφάσισε το Υπουργικό Συμβούλιο και όπως τις παρουσιάζουμε στους θεσμικούς συνομιλητές μας στην Ε.Ε. Οι προτεραιότητες, σε πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό είναι βεβαίως προτεραιότητες αναγκαστικές. Διότι, υπάρχει μια ροή στην ημερήσια διάταξη των οργάνων της Ε.Ε. και ιδίως του Συμβουλίου. Αλλά, πάντα υπάρχει το περιθώριο της Προεδρίας, να χρωματίζει την ημερήσια διάταξη και τις προτεραιότητες της Ε.Ε.
Ο πρώτος άξονας λοιπόν είναι ο προφανής, είναι η ανάγκη η Ευρώπη να υπερβεί την κρίση, να ξανασκεφτεί γύρω από την ανταγωνιστικότητα της και το μοντέλο ανάπτυξής της. Πρέπει να ξαναμιλήσουμε όμως, και για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Κράτος, πρέπει να ξαναμιλήσουμε για μια Ευρώπη που να μπορεί να αντισταθεί στις πιέσεις, του διεθνούς ανταγωνισμού μέσα από την καινοτομία και το πάρα πολύ ισχυρό διανοητικό κεφάλαιο, που διαθέτει.
Άρα, ο πρώτος άξονας είναι ανάπτυξη-απασχόληση και κοινωνική συνοχή. Αυτό σημαίνει ότι, θα επιδιώξουμε να προωθήσουμε εκείνα τα κοινοτικά κείμενα και εκείνες τις κοινοτικές πρωτοβουλίες, που συνδέονται και με τις δικές μας, εθνικές ανάγκες. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η ρευστότητα, πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις, επενδύσεις διάχυτες, κυρίως από το μεγάλο όγκο των μικρών και μεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων. Αυτό είχαμε την ευκαιρία, να το συζητήσουμε σήμερα το πρωί με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, τον κύριο Hoyer και το επιτελείο του, με τους οποίους συναντηθήκαμε στο Υπουργείο Εξωτερικών.
Πρέπει στην πραγματικότητα, να αποφύγουμε ένα νέο κίνδυνο ο οποίος έχει αναφανεί στην Ε.Ε. και τη διεθνή συζήτηση, που είναι αυτή η περιβόητη έκφραση creditless and jobless growth δηλαδή μια παρθενογένεση, όπου μπορεί να έχουμε ανάπτυξη χωρίς πιστώσεις και χωρίς θέσεις εργασίας. Δεν γίνεται αυτό αλλά, το πρόβλημα των πιστώσεων είναι πρόβλημα κόστους του χρήματος, είναι πρόβλημα επιτοκίων, είναι πρόβλημα στην πραγματικότητα, που συνδέεται με τον δεύτερο άξονα για τον οποίο θα μιλήσουμε, της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης και της Ε.Ε.
Είναι πρόβλημα το οποίο συνδέεται στην πραγματικότητα, με νέους θεσμούς, μη τραπεζικούς, οι οποίοι θα ρίξουν το μέσο κόστος του χρήματος, και θα προσθέσουν διαθέσιμα κονδύλια για να γίνει αυτό. Αλλά, μέσω της ανάπτυξης μόνο, δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ανεργίας. Σε καμία χώρα της Ευρώπης. Iδίως στην Ελλάδα όπου απαιτούνται πρόσθετες παρεμβάσεις. Παρεμβάσεις δηλαδή, πέραν της φυσιολογικής λειτουργίας της οικονομίας, ακόμη και αν αυτή σταθεροποιηθεί σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, από ένα σημείο και μετά. Πέραν του 2,5%, σύμφωνα με την μελέτη που διέπει το ελληνικό πρόγραμμα.
Άρα, τα προγράμματα ανάσχεσης της ανεργίας, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ο τρόπος με τον οποίο θα χρησιμοποιήσουμε τα κοινοτικά κονδύλια, το ΕΣΠΑ της νέας περιόδου, έχουν πολύ μεγάλη σημασία. Όλα αυτά, προσκρούουν πολύ συχνά σε γραφειοκρατικά εμπόδια. Και έχει σημασία να μπορείς ως Προεδρία, μέσω των διαφόρων συνθέσεων του Συμβουλίου και των επαφών με την Επιτροπή, να υπερβαίνεις τα εμπόδια αυτά.
Και βέβαια, το κορυφαίο θέμα είναι η ανεργία των νέων και οι πρωτοβουλίες, γύρω από τις οποίες κινήθηκε η χθεσινή Συνάντηση Κορυφής στο Παρίσι. Μόνο που τα κονδύλια, είναι πάρα πολύ λίγα και στην πραγματικότητα και τα έχουμε ανάγκη εδώ στην Ελλάδα. Άρα, η διαπραγμάτευση είναι ανοικτή γιατί, χρειάζεται παρέμβαση μεγάλων διαστάσεων. Και εμείς, επιμένουμε στο ζήτημα αυτό και θέλουμε εμπροσθοβαρώς, να αξιοποιήσουμε τους πόρους του ΕΣΠΑ, για να παραχθεί το αποτέλεσμα αυτό.
Ο δεύτερος άξονας, ο οποίος είναι και αυτός αναγκαστικός γιατί τρέχουνε οι διαδικασίες, είναι η ολοκλήρωση και εμβάθυνση της οικονομικής διακυβέρνησης στην Ευρωζώνη και την Ε.Ε.. Το λέω αυτό γιατί, η αρμοδιότητα σε πολύ μεγάλο βαθμό για τα θέματα αυτά, είναι του ECOFIN ή ενδεχομένως και διακυβερνητικού χαρακτήρα όταν λειτουργούν οι χώρες μέλη της Ευρωζώνης από μόνες τους. Το μεγάλο θέμα είναι η Τραπεζική Ένωση. Ήδη έχει γίνει ένα πολύ σημαντικό βήμα σε σχέση με τον ενιαίο μηχανισμό εποπτείας σε σχέση με τις 125 μεγάλες συστημικές τράπεζες, της Ε.Ε. μεταξύ των οποίων και οι 4 ελληνικές συστημικές τράπεζες.
Αλλά, αυτό δεν είναι αρκεί. Ο μηχανισμός εποπτείας από μόνος του δεν σημαίνει τίποτα. Χρειάζεται και μηχανισμός στην πραγματικότητα, αντιμετώπισης των προβλημάτων λειτουργίας των τραπεζών για το resolution, την εκκαθάριση, όπου χρειάζεται και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αλλά και αυτό δεν αρκεί. Και δεν αρκεί να έχει τη μορφή Οδηγίας, δηλαδή το κάθε κράτος με ενιαίο τρόπο να εφαρμόζει τους ίδιους κανόνες, αλλά όχι με κοινοτική χρηματοδότηση ή μέσω κοινοτικού μηχανισμού.
Και φυσικά αυτό, κατ’ εξοχήν αφορά τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Προστασίας των Εγγυήσεων που είναι κάτι διαφορετικό από την Οδηγία για την Προστασία των Εγγυήσεων. Η Οδηγία για την εγγύηση των καταθέσεων είναι μια Οδηγία, η οποία τελικά επιβάλει σε κάθε κράτος μέλος να εφαρμόσει τους δικούς τους μηχανισμούς και να τους χρηματοδοτήσει. Εμείς, θέλουμε κάτι τελείως διαφορετικό.
Ο Mario Monti, είχε θέσει το ζήτημα του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Εγγύησης Καταθέσεων ως προϋπόθεση για την Τραπεζική Ένωση, χωρίς να λειτουργεί ένα αντίστροφο dumping στην Ευρωζώνη, εις βάρος των χωρών σε κρίση, οι οποίες προσφέρουν μεγάλα επιτόκια, αλλά όχι την ασφάλεια που προσφέρουν άλλα τραπεζικά συστήματα. Και μετά την εμπειρία της Κύπρου, ο καθένας δίνει πάρα πολύ μεγάλη σημασία, στην παράμετρο της εγγύησης των καταθέσεων.
Έχει λοιπόν, πάρα πολύ μεγάλη σημασία εμείς να προωθήσουμε αυτές τις αντιλήψεις. Δηλαδή, τον Eνιαίο Mηχανισμό και για την Eκκαθάριση και Aνακεφαλαιοποίηση. Πάντως, εμείς θέλουμε το ESM να λάβει το βάρος ή δυνατόν και αναδρομικά, της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Κανείς δεν είναι πρόθυμος, να το δεχτεί αυτό εύκολα διότι, αυτό θα ελάφρυνε και το δημόσιο χρέος πάρα πολύ. Και βεβαίως, ο μηχανισμός εγγυήσεων σε μια ενιαία αγορά πρέπει να λειτουργεί πανευρωπαϊκά.
Αυτό λοιπόν, είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση, η οποία δεν μπορεί να αρκείται μόνο, στην προώθηση των δύο Οδηγιών. Ο τρίτος άξονας, είναι αυτός που συνδέεται με το πολύ οξύ πρόβλημα της προστασίας των θαλασσίων συνόρων και των χερσαίων. Mε την κινητικότητα, την διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, με τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν οι Μεσογειακές Χώρες, με την τελευταία κοινή πρωτοβουλία Ελλάδας-Μάλτας-Ιταλίας, που την προσυπέγραψαν τελικά 9 χώρες στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και που είναι ένα πολύ μεγάλο ανοικτό ζήτημα για μας.
Πρέπει να διατεθούν κονδύλια, πρέπει να προλαμβάνονται οι ανθρωπιστικές κρίσεις τραγικού χαρακτήρα, όπως αυτή στη Lampedusa ή στη Σικελία. Άρα, χρειάζεται πολύ μεγάλη επεξεργασία και συνεργασία με τις χώρες προέλευσης. Bεβαίως όλα αυτά πρέπει να γίνονται στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Πρέπει να γίνονται με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Και είναι μια πολύ μεγάλη και απαιτητική ιστορία καθημερινά, να έχεις αποτέλεσμα στην προστασία των συνόρων σου και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου.
Η τέταρτη προτεραιότητα είναι η οριζόντια προτεραιότητα της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής. Για μια χώρα όπως η Ελλάδα αυτό είναι σχεδόν αυτονόητο, αλλά είχε προηγηθεί η Κυπριακή Προεδρία, η οποία είχε καταλήξει στη λεγόμενη Διακήρυξη της Λεμεσού για τη θαλάσσια πολιτική. Υπάρχει και άλλη συμπληρωματική Kυπριακή πρωτοβουλία μαζί με την Ισπανία να ανασυγκροτηθεί το Olive Group, η Ομάδα της Ελιάς των μεσογειακών χωρών της Ε.Ε. Η οριζόντια θαλάσσια πολιτική ενώνει τα πάντα, την ασφάλεια των θαλασσίων συνόρων, τη γαλάζια ανάπτυξη, την ενέργεια, την αλιεία, τον τουρισμό, την προστασία του εναλίου αρχαιολογικού πλούτου και τις θαλάσσιες ζώνες.
Φυσικά είμαστε σε συνεργασία με την αρμόδια Επίτροπο την κυρία Δαμανάκη και ήταν πολύ σημαντικό βήμα η παρουσίαση μελέτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα οικονομικά οφέλη που θα έχουν οι χώρες μέλη της Ε.Ε. εάν εφαρμόσουν τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το δίκαιο της θάλασσας στη Μεσόγειο. Κάτι που ιστορικά έχει πολύ μεγάλη σημασία διότι όταν προετοιμαζόταν η Σύμβαση, αυτή του Montego Bay, στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και αρχές της δεκαετίας του ’80, υπήρχαν πολλές συζητήσεις για το ρόλο της Μεσογείου και έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να γίνει κοινή πεποίθηση ότι η διακήρυξη και οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο προσφέρει μια προστιθέμενη αξία οικονομική πέρα από την πολιτική. Αυτό είναι συνδεδεμένο και με άλλες πρωτοβουλίες που έχουμε όπως να ανακηρυχθεί ως μεγάλη περιφέρεια της Ε.Ε. η περιοχή Αδριατικής – Ιονίου. Αυτό συνδέεται και με τη διακλάδωση που θέλουμε να προστεθεί στον αγωγό ΤΑΡ, ώστε να καλυφθούν και οι χώρες που είναι στην πλευρά της Αδριατικής.
Η διεύρυνση και τα Δυτικά Βαλκάνια, που ήταν η ατζέντα της Θεσσαλονίκης, δεν είναι άξονας της Προεδρίας, υπό την έννοια ότι έχουν δρομολογηθεί οι εξελίξεις. Η έναρξη της Ελληνικής Προεδρίας θέλουμε να συμπέσει με την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ε.Ε. και της Σερβίας. Είναι πολύ σημαντικό να αναδεικνύεται ο ελληνικός ρόλος σε σχέση με την ευρω-ατλαντική προοπτική όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Αυτό, σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό, συνδέεται με τις ελληνοαλβανικές σχέσεις και τις επαφές που είχαμε, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προχθές και εγώ πριν από λίγες ημέρες στα Τίρανα. Και θα συναντηθώ και την Παρασκευή εδώ, με τον Αντιπρόεδρο της Αλβανικής Κυβέρνησης που έρχεται να συζητήσουμε σε συνέχεια των όσων συζητήσαμε στα Τίρανα.
Βεβαίως, συνδέεται και με το Μαυροβούνιο που έχει μια πολύ καλή θέση σε αυτή τη διαδικασία και με τα «ανοικτά» προβλήματα, τα οποία υπάρχουν σε σχέση με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και σε σχέση βεβαίως με το Κόσσοβο, αλλά εκεί η προτεραιότητά μας είναι να ολοκληρωθεί η διαδικασία του διαλόγου μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας. Να δούμε πώς θα πάνε, και ευχόμαστε να πάνε όσο γίνεται καλύτερα, οι τοπικές εκλογές στο δεύτερο γύρο παρά τις δυσκολίες, να διαφυλαχθεί ο διάλογος για να διαφυλαχθεί συνολικά η ευρω-ατλαντική προοπτική της γειτονιάς μας.
Βέβαια είναι προφανές ότι, από πλευράς εξωτερικών σχέσεων της Ε.Ε., σε σχέση με την Ανατολική γειτονία - που ήταν η προτεραιότητα της Λιθουανικής Προεδρίας και θα είναι και η προτεραιότητα της Λετονικής Προεδρίας που έρχεται μετά την Ιταλική - γι’ αυτό συζητήσαμε με τον Υπουργό Εξωτερικών της Λετονίας που είχε έρθει την προηγούμενη εβδομάδα - δική μας προτεραιότητα είναι η νότια γειτονία η οποία είναι αποδέκτης και του μεγάλου όγκου των σχετικών κονδυλίων. Τα 2/3 προσανατολίζονται προς τη νότια γειτονία και το 1/3 προς την ανατολική γειτονία, ιστορικά. Βεβαίως, εκεί, εμείς έχουμε τις δικές μας προτεραιότητες, αλλά και έναν όγκο προβλημάτων, για τα οποία συζητήσαμε στην τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας. Διότι εκεί πρέπει να μιλήσουμε ξανά για Αίγυπτο, για Συρία, για Λιβύη, για Λίβανο, για Αλγερία, για Τυνησία κλπ. Βεβαίως, εκεί έχουμε τις θέσεις και τις πρωτοβουλίες που γνωρίζετε ιδίως σε σχέση με την Αίγυπτο, στην οποία έχουμε επενδύσει πάρα πολλή δουλειά και μόλις χθες ολοκληρώθηκαν οι πολιτικές διαβουλεύσεις σε επίπεδο πολιτικών διευθυντών και διμερώς, Ελλάδας – Αιγύπτου και, τριμερώς, Ελλάδας – Αιγύπτου – Κύπρου, στο Κάιρο.
Αυτές οι προτεραιότητες είναι οι γενικές προτεραιότητες της Προεδρίας. Είναι προφανές ότι υπάρχουν επιμέρους προτεραιότητες σε κάθε σύνθεση του Συμβουλίου. Μερικές από αυτές είναι πάρα πολύ σημαντικές, όμως φαντάζομαι ότι θα έχουμε την ευκαιρία, ίσως όχι στο επίπεδο της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, αλλά στο επίπεδο των επιμέρους Διαρκών Επιτροπών και μέσω των αρμοδίων Υπουργών, να συζητήσουμε για αυτές τις προτεραιότητες.
Εμείς δεν θέλουμε να κάνουμε μια διεκπεραιωτική Προεδρία, η οποία χαίρεται επειδή προώθησε την Ημερήσια Διάταξη της Επιτροπής ή τις προτεραιότητες της Γραμματείας του Συμβουλίου. Βεβαίως, θα επιλύουμε και προβλήματα λειτουργικά και διοικητικά και θα κάνουμε τη δουλειά μας όπως προβλέπουν οι Συνθήκες, αλλά έχουμε σαφείς πολιτικές προτεραιότητες, ευρωπαϊκές όχι εθνικές.
Αλλά το μεγάλο στοίχημα της Ε.Ε. είναι κάποια στιγμή να μπορέσει να ταυτίσει το εθνικό συμφέρον κάθε κράτους μέλους με ένα ενιαίο ευρωπαϊκό συμφέρον, το οποίο δεν είναι εύκολο να συγκροτηθεί και κυρίως δεν είναι εύκολο να προβληθεί προς τις κοινωνίες και τους λαούς της Ε.Ε..
Δευτερολογία Αντιπροέδρου Κυβέρνησης και ΥΠΕΞ Ευ. Βενιζέλου στην Κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών ΕΞΑΜ και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής για τις Προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε., κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014
Απαντήσεις στις ερωτήσεις-παρατηρήσεις των βουλευτών
Ευχαριστώ τους συναδέλφους για τις τοποθετήσεις και τις ερωτήσεις. Θα προσπαθήσω να απαντήσω όσο γίνεται πιο κωδικοποιημένα, υπό την έννοια της ομαδοποίησης των ερωτήσεων, γιατί είναι λογικό πολλές φορές να επαναλαμβάνονται τα ίδια θέματα στις ερωτήσεις.
Το πρώτο σημείο είναι το πιο απλό και το πιο θεμελιώδες. Αναλαμβάνουμε την εξαμηνιαία Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., επειδή μετέχουμε στην Ε.Ε.. Το ζήτημα της Ελληνικής συμμετοχής στην Ε.Ε. έχει κριθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Υπάρχει μια εθνική επιλογή για την συμμετοχή στην Ε.Ε.. Απαντώ στην κυρία Μανωλάκου, που έθεσε το θεμελιώδες ζήτημα, εάν θα υπάρχει κάποιο όφελος ειδικά για την Ελλάδα από την άσκηση της Προεδρίας. Μετέχουμε στην Ε.Ε. και οι συνθήκες προβλέπουν κάθε εξάμηνο την άσκηση της περιοδικής Προεδρίας. Αυτό το κάνουμε, μετέχοντας σε ένα «γήπεδο» με τεράστια προβλήματα. Ο συσχετισμός δυνάμεων είναι πάρα πολύ δυσμενής. Υπάρχουν προβλήματα, όχι απλά στρατηγικής, αλλά ιστορικής αυτοσυνειδησίας της Ε.Ε., αλλά δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο. Το βασικό όφελος είναι πως η Ελλάδα μετά από έξι χρόνια ύφεσης, μετά από τρεισήμισι χρονιά βαθιάς κρίσης, συνεχούς διαπραγμάτευσης και εκκρεμότητας, η οποία έχει «κρεμαστεί στα μανταλάκια» αδικούμενη κατάφωρα από τους θεσμικούς εταίρους και συνομιλητές της, ασκεί την Προεδρία. Είναι ένα θεσμικά ισότιμο κράτος-μέλος που θα διευθύνει τις εργασίες του Συμβουλίου της Ε.Ε. και θα το εκπροσωπήσει. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό και εκεί που μπορεί, στο μέτρο που αυτό είναι δυνατότητα της Προεδρίας, θα θέσει στο τραπέζι των συζητήσεων ζητήματα που μας αφορούν, που συνδέονται με την υπέρβαση της κρίσης, την έξοδο από το μνημόνιο, την ανασυγκρότηση της ελληνικής πραγματικής οικονομίας. Δεν είναι εύκολα πράγματα αυτά.
Οι συσχετισμοί είναι δύσκολοι και μίζεροι και πρέπει κάθε φορά να λαμβάνει κανείς υπόψη πάρα πολλές παραμέτρους. Δεν πρόκειται για συσχετισμούς μεταξύ Πρωθυπουργών, Υπουργών ή Κυβερνήσεων, ούτε καν μεταξύ Κοινοβουλίων. Πρόκειται για συσχετισμούς εκλογικών σωμάτων, ευρωπαϊκών κοινωνιών που κάνουν επιλογές και ψηφίζουν με συγκεκριμένο τρόπο. Υπό την έννοια αυτή, πράγματι, οι συσχετισμοί στην Ε.Ε. μπορούν να περιγραφούν με πολλούς τρόπους. Εγώ είπα ότι στο Eurogroup υπάρχει μια Κυβέρνηση που αποφασίζει. Ούτε καν ο μικρός κύκλος των δημοσιονομικά ενάρετων Κρατών, των κρατών που έχουν ΑΑΑ στην πιστοληπτική ικανότητα, δεν παίζει ρόλο. Άλλωστε, εδώ αμφισβητείται η πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας. Υπάρχει πρόβλημα με τη δημοσιονομική κατάσταση της Ολλανδίας, πρόβλημα εφαρμογής πολιτικών λιτότητας για την ολλανδική κοινωνία και πολύ σοβαρή πολιτική κρίση, την οποία υφίσταται η ολλανδική κυβέρνηση. Άρα, μπορούμε να πούμε, αυτό που είπε και ο κ. Μουσουρούλης, ότι υπάρχει μια ένωση δανειστών, μία ένωση δανειζομένων, υπάρχει ένα πρόβλημα ηγεμονίας θεσμών ή ηγεμονίας κρατών. Αυτό είναι μια ιστορικά διαρκή ανοικτή σύγκρουση και πάντα η διακρατική διάσταση συγκρούεται με την Κοινοτική και πάντοτε ανακυκλωνόμαστε. Τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης, φυσικά, η Κοινοτική διάσταση και διαδικασία έχει υποτιμηθεί βαθύτατα, παρά τις εντυπώσεις που είχαν δημιουργηθεί με τη συνθήκη της Λισσαβόνας. Το διακυβερνητικό στοιχείο είναι αυτό το οποίο κυριαρχεί και έχουμε συνεχώς αλλεπάλληλες επιμέρους τροποποιήσεις με συνοπτική διαδικασία του πρωτογενούς δικαίου, για την αντιμετώπιση μιας κατάστασης, η οποία ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτη και απρόβλεπτη για την Ε.Ε.. Είπα, η Ε.Ε. έχει περιγραφεί θεσμικά υπό φυσιολογικές συνθήκες θερμοκρασίας και πιέσεως.
Στο Eurogroup, όσο ήταν ο Trichet Διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έλεγε κάθε φορά, ότι “η φωτιά μπαίνει στο σπίτι και ότι εσείς πρέπει να αισθανθείτε, όπως αισθάνθηκε ο Πρόεδρος Μπους πριν από την κατάρρευση της Lehman Brother και μην κάνετε το ίδιο λάθος”. Συνεχώς λεγόταν αυτό, ως πρόλογος για ο,τιδήποτε. Ότι “εσείς, οι 17 Υπουργοί έχετε την ίδια ιστορική ευθύνη, με την ευθύνη που είχε η αμερικανική κυβέρνηση στο ξεκίνημα της κρίσης, όταν έγινε η πρώτη αρνητική επιλογή και μετέτρεψε τη χρηματοοικονομική κρίση σε δημοσιονομική και αντίστροφα”. Αλλά εκεί υπάρχει δυνατότητα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας να ενεργεί διαφορετικά, υπάρχει μια άλλη δυνατότητα κρατικής παρέμβασης, όπως και στη Μεγάλη Βρετανία. Εκεί, το να κρατικοποιείς τις τράπεζες και ακόμα να τις κρατάς κρατικές, δεν είναι μεγάλο γεγονός. Ενώ η Ευρωζώνη, ούτε τη Dexia δεν μπορεί να λύσει οριστικά. Ανακυκλώνονται προβλήματα, τα οποία είναι πολύ μικρότερης κλίμακας και τα οποία θα επηρεάζουν πάρα πολύ τις συζητήσεις για την τραπεζική ένωση.
Έχουμε πρόβλημα με τις Ευρωεκλογές, σαν αυτό που έθεσε η κυρία Γιαννακάκη; Πρόβλημα αποχής, πρόβλημα αφήγησης, πρόβλημα ευρωσκεπτικισμού; Τεράστιο, το οποίο είναι βέβαια και πρόβλημα νομιμοποίησης των ευρωπαϊκών οργάνων. Υπάρχουν νέες μορφές ευρωσκεπτικισμού, οι οποίες είναι απροσδόκητες και μπορεί να αποβούν απολύτως ανεξέλεγκτες, διότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με τις παλαιές μορφές της συντηρητικής αμφισβήτησης ή της αριστερής τυπικής αμφισβήτησης στον ευρωπαϊκό διάλογο. Εδώ, υπάρχουν καταστάσεις, οι οποίες δεν μπορούν να ταξινομηθούν και μπορεί να έχουμε νέες μορφές ευρωσκεπτικισμού. Ταυτόχρονα έχουμε το Ηνωμένο Βασίλειο που ανοίγει διαδικασίες για δημοψήφισμα για την καθεαυτή συμμετοχή του και τοποθετείται με τελείως διαφορετικό τρόπο απέναντι στο ηπειρωτικό φαινόμενο, σε συνδυασμό με μια επανατοποθέτηση της συνολικής του στρατηγικής διεθνώς. Αυτό φαίνεται πάρα πολύ και στη Μέση Ανατολή και στον Αραβικό κόσμο. Άρα, έχουμε πολλά προβλήματα να διαχειριστούμε την περίοδο αυτή, προς τις ευρωεκλογές.
Ένα από τα προβλήματα είναι ότι θα κατανεμηθούν και οι θέσεις, που σημαίνει ότι θα γίνει μια παρασκηνιακή διαπραγμάτευση, πριν γίνει θεσμική και ήδη γίνεται αυτή. Πράγματι, εγώ πιστεύω ότι η συζήτηση ανάμεσα στις γερμανικές κομματικές δυνάμεις για τη γερμανική κυβέρνηση, αφορά πάρα πολύ στην ευρωπαϊκή προοπτική, τη συζήτηση για την τραπεζική ένωση και την κατανομή των θέσεων. Προφανώς γίνεται αυτό, διότι η Γερμανία έχει την αίσθηση ότι θα διαμορφώσει τις πολιτικές σε πάρα πολλά θέματα.
Υπάρχουν και άλλα ζητήματα, τα οποία θα κριθούν τους επόμενους μήνες. Για παράδειγμα η θέση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, η οποία είναι πάρα πολύ σημαντική. Η ανανέωση της θητείας του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία επίσης είναι πάρα πολύ σημαντική για ένα μεγάλο φάσμα θεμάτων που μας ενδιαφέρει, γιατί συνδέεται με τους θεσμούς, ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία κ.τ.λ.. Άρα, και με σοβαρά θέματα τα οποία άπτονται της εξωτερικής πολιτικής. Υπάρχει μια ευρύτερη συζήτηση της Ε.Ε..
Αυτά η προεδρία δεν μπορεί να τα επηρεάσει. Πρώτον, διότι τυπικά θα διαμορφωθούν στο εξάμηνο της ιταλικής προεδρίας και δεύτερον, διότι σ' αυτούς τους συσχετισμούς δεν μετέχουμε στον βαθμό που θα θέλαμε να μετέχουμε. Βεβαίως, εκεί που ψηφίζουμε, ψηφίζουμε μετά λόγου γνώσεως και προσπαθούμε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την χώρα σε όλα αυτά τα θέματα.
Έχει περιθώρια η προεδρία να πάρει πρωτοβουλίες ή θα κινηθεί καθ' υπαγόρευση, επειδή η Ελλάδα είναι σε πρόγραμμα προσαρμογής και έχει την ανοιχτή διαπραγμάτευσης με την τρόικα; Έχω πει στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, τις δύο φορές που μίλησα, ότι όλα αυτά τα χρόνια -είναι η προσωπική μου αίσθηση και μαρτυρία- δεν υπήρξε πίεση στην Ελλάδα για τα θέματα της εξωτερικής της πολιτικής και για τις προτεραιότητές της στον τομέα που ορίζουμε ως εθνικά θέματα. Δεν συνδέθηκε ποτέ η οικονομική κρίση, η δανειοδότηση, η επίλυση εκκρεμοτήτων με την τρόικα με ζητήματα, όπως το Κυπριακό, η σχέση μας με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η σχέση μας με τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων, η πολιτική διεύρυνσης, το Κυπριακό, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Δεν έγινε αυτό. Αν γινόταν, θα αποτρεπόταν και τώρα είναι αντιληπτό ότι, αν αποπειραθεί να το κάνει κάποιος, θα προκαλέσει άμεση αντίδραση για λόγους εθνικής αξιοπρέπειας. Διότι θίγεται ο πυρήνας της εθνικής κυριαρχίας σε θέματα που δεν αφορούν τις αρμοδιότητες της Ε.Ε., ούτε καν για την διεύρυνση που είναι ζήτημα κοινοτικό, αλλά διακυβερνητικό, διότι αποφασίζει το Συμβούλιο με κριτήρια που είναι διακυβερνητικά.
Αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία και πρέπει να το ξέρετε ως αρμόδια επιτροπή και εάν οποιοσδήποτε το αμφισβητεί στο εξωτερικό, χωρίς καμιά τεκμηρίωση και χωρίς καμιά προσλαμβάνουσα παράσταση, πρέπει να ξέρει ότι βλάπτει την αίσθηση υπερηφάνειας και αξιοπρέπειας των Ελλήνων, διότι αυτό δεν έχει συμβεί ούτε θα συμβεί.
Από κει και πέρα, μπορεί να ασκηθούν πιέσεις; Μα, σε όλες τις προεδρίες έρχονται τα οργανωμένα συμφέροντα, τα ευρωπαϊκά συνδικάτα, οι θεσμοί της Ε.Ε. και λένε την άποψή τους, αλλά η ατζέντα διαμορφώνεται και μέσα από τις αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που είναι πανταχού παρόν τώρα και άρα σε τελευταία ανάλυση έχει τον έλεγχο όλων των εξελίξεων. Επομένως, η Προεδρία δεν μπορεί να κάνει τίποτα παραπάνω από αυτά που μπορεί να κάνει εντέλει το Συμβούλιο, διότι είναι προεδρία του Συμβουλίου, το οποίο πρέπει να πάει να απολογηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό ας μη το ξεχνάμε. Είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Ούτε φιλοδοξούμε να διεκπεραιώσουμε κείμενα, δηλαδή το θέμα δεν είναι αν θα καταλήξουμε σε μια Οδηγία, αλλά το θέμα είναι αν έχουν υπηρετήσει έναν ευδιάκριτο πολιτικό στόχο. Ούτε μπορώ τώρα να σας δώσω απαντήσεις για όλα τα επιμέρους αιτήματα που εκκρεμούν στις δέκα διαφορετικές συνθέσεις του Συμβουλίου. Θα απαντήσει ο Υπουργός Ενέργειας για το τι θα γίνει με την βιομάζα, επομένως θα γίνει κάτι που συνδέεται με την πολιτική μας για το πώς αντιμετωπίζουμε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πώς αντιμετωπίζουμε τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, την παραγωγική γη, πώς αντιμετωπίζουμε το μίγμα των ενεργειακών μας πόρων. Αυτό είναι συζήτηση για την εθνική ενεργειακή στρατηγική που πρέπει να γίνει στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής, αλλά πρέπει να γίνει βεβαίως στην αρμόδια Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου με τον Υπουργό Περιβάλλοντος κ.τ.λ., για λόγους εθνικούς. Πρέπει να γίνει μια τέτοια σοβαρή συζήτηση, όπως και για τα οικονομικά της ενέργειας που είναι πολύ μεγάλη εκκρεμότητα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε όπως και όλες οι άλλες χώρες.
Όσον αφορά τη δημοσιονομική πειθαρχία, βεβαίως και δεν μπορούμε να υπερβούμε το πλαίσιο της. Βεβαίως κινούμαστε στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λισαβόνας και στο πλαίσιο του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης. Βεβαίως, είμαστε τους μηχανισμούς του ευρωπαϊκού εξαμήνου και της πολυμερούς εποπτείας. Άλλωστε, γι αυτό κατηγορείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατηγορείται, διότι πριν το 2009 δεν αξιοποίησε στην πραγματικότητα αυτούς τους μηχανισμούς και δεν χτύπησε εγκαίρως το καμπανάκι κινδύνου. Δεν το έκανε ούτε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία μπορούσε να ισχυριστεί ότι δεν ασκεί έλεγχο των εθνικών τραπεζικών συστημάτων και των εμπορικών τραπεζών, αλλά δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι υπήρξαν πρακτικές οι οποίες δημιούργησαν υπερβολική έκθεση της ΕΚΤ και υπερβολική εξάρτηση των εθνικών εμπορικών τραπεζών. Αυτό τελικά ήταν μία συνιστώσα της κρίσης που σε εμάς δεν ήταν και η πιο σπουδαία, αλλά στην Ιρλανδία ήταν η πιο σπουδαία. Στη Βρετανία και στην Ισπανία ήταν το βασικό ζήτημα. Ακόμη έχουμε εκκρεμότητες και στην ίδια τη Γερμανία με τις ομόσπονδες τράπεζες. Επομένως, αυτό θα γίνει.
Αυτό πότε εγκαθιδρύθηκε στην Ευρώπη; Εγκαθιδρύθηκε τώρα με την κρίση; Εγκαθιδρύθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, την οποία θυμίζω ότι το καλοκαίρι του 1992 την ψήφισε και ο τότε Συνασπισμός. Το καλοκαίρι του 1992, σε έκτακτη σύνοδο της Βουλής, κυρώθηκε η Συνθήκη του Μάαστριχτ με την θετική ψήφο και του τότε Συνασπισμού. Στο Μάαστριχτ μπήκαν οι περιβόητοι δείκτες της δημοσιονομικής και μακροοικονομικής σταθερότητας. Αυτοί οι δείκτες, δηλαδή το 60% χρέος, το 3% δημοσιονομικό έλλειμμα, πώς προέκυψαν; Ήταν κάποιο μοντέλο ή οι εντολές του Μωυσή; Αυτοί ήταν οι μέσοι όροι δημοσιονομικών και μακροοικονομικών επιδιώξεων της τότε Ε.Ε. τα προηγούμενα χρόνια και αυτοί έγιναν κανόνες.
Στη συνέχεια προέκυψε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να έχει καταστατικό σκοπό τη σταθερότητα των τιμών, άρα μια αντιπληθωριστική πολιτική, λόγω πάντα του άγχους του μεσοπολέμου, ενώ ο καταστατικός σκοπός της FED είναι η σταθερότητα των τιμών και η πλήρης απασχόληση, δηλαδή είναι ο ορισμός του κεϋνσιανισμού, το οποίο είναι εντυπωσιακό, διότι έχει τόσο διαφορετικό σκοπό η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από την Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι όργανο μιας “κολοβής” ολοκλήρωσης, μόνο νομισματικής, ενώ η FED είναι όργανο ενός πανίσχυρου ομοσπονδιακού κράτους.
Επομένως, είμαστε σε ένα πλαίσιο, το οποίο ξέρουμε πολύ καλά και αγωνιζόμαστε να το μεταβάλουμε, αλλά δεν σημαίνει ότι οι μεταβολές θα είναι μόνο θετικές. Μπορεί να είναι και αρνητικές, αλλιώς θα φύγεις από την Ε.Ε. και θα ακολουθήσεις μια άλλη πορεία. Έχω ζήσει, όπως και εσείς οι κάπως μεγαλύτεροι, δύο υπογραφές της Νορβηγίας. Η μία έγινε επί ελληνικής προεδρίας το 1994 στην Κέρκυρα, όταν η Νορβηγία μπήκε, δεν κύρωσε και έμεινε απ' έξω. Αλλά, είχε τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους για να το κάνει και έκανε δύο δημοψηφίσματα. Ως εκ τούτου, είναι ένα καλό παράδειγμα, αν κάποιος θέλει να είναι Νορβηγός, πρέπει να έχει και τους φυσικούς πόρους. Αυτή είναι η απάντηση.
Μου φέρνετε μια σειρά από θέματα που αφορούν την Προεδρία σε σχέση με τις εξωτερικές της σχέσεις. Πράγματι, οι σχέσεις της Ε.Ε. και των Η.Π.Α., αυτό το TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership), είναι πάρα πολύ σημαντικό και φοβήθηκαν οι Αμερικανοί, ότι λόγω του σκανδάλου του NSA, θα παρακωλυθεί η διαπραγμάτευση. Στις 11 με 15 Νοεμβρίου όμως, διεξάγεται γύρος διαπραγματεύσεων και υπάρχουν προσδοκώμενες προστιθέμενες αξίες. Θα κερδίσει η Ευρώπη 120 δισ. ευρώ από την υπογραφή της συμφωνίας και η οικονομία των Η.Π.Α. 90 δισ. ευρώ. Εν πάση περιπτώσει, υπάρχει άμεσο όφελος και γι’ αυτό θέλουν όλοι να προχωρήσουν αυτόν τον ευρωατλαντικό οικονομικό χώρο, που είναι ο χώρος των μεγαλύτερων συναλλαγών. Ο ευρωατλαντικός χώρος, ως χώρος συναλλαγών, είναι συντριπτικά ισχυρότερος διεθνώς και ως πραγματική οικονομία και ως ισοζύγιο εμπορευμάτων και ως ισοζύγιο χρηματοοικονομικών ροών, ως ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, είναι ο εντυπωσιακά μεγαλύτερος χώρος. Άρα, αυτό θα προχωρήσει.
Εμείς όμως εδώ, δεχθήκαμε τον κ. Lavrov πριν λίγες μέρες και είπαμε ότι θα κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να προωθήσουμε μία νέα ολοκληρωμένη συμφωνία μεταξύ της Ε.Ε. και της Ρωσίας, που είναι κάτι πολύ σημαντικό.
Οργανώνουμε, κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας, διάσκεψη με τους Υπουργούς Εξωτερικών και Ανάπτυξης του αραβικού Συνδέσμου. Αυτό γιατί αποδίδουμε πολύ μεγάλη σημασία στη σχέση της Ε.Ε. με τον αραβικό σύνδεσμο και σε πολύ μεγάλο βαθμό. Αυτό συνδέεται με τις προτεραιότητες της Νότιας Γειτονίας, για τις οποίες σας μίλησα προηγουμένως σε σχέση με τις προτεραιότητες της Ανατολικής, η οποία όμως, προσκρούει σε σκληρά πολιτικά θέματα, γιατί εκεί έχουμε ζητήματα Ουκρανίας, Γεωργίας, τα οποία είναι άλλης φύσεως απ’ ότι είναι ο πόλεμος στη Συρία ή η κατάσταση στην Αίγυπτο.
Πάντως, για τις ευρωπαϊκές σχέσεις είναι τα θέματα της Ανατολικής Γειτονίας πολύ πιο σκληρά. Είπαμε και με τον κ. Hoyer, σήμερα, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ότι η εντολή του εξωτερικού δανεισμού της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων θα χορηγηθεί για τη νέα περίοδο κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας, που είναι πολύ σημαντικό και θέλουμε να διατηρηθεί η κατανομή 2/3 προς την Νότια Γειτονία και 1/3 προς την Ανατολική Γειτονία την περίοδο που ακολουθεί.
Έθεσε ο κ. Σαχινίδης κάποια θέματα. Είναι δυνατόν να εμβαθύνουμε πράγματι την Τραπεζική Ένωση και να πετύχουμε το στόχο μας, να αναλάβει το ESM το βάρος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών; Θα ήταν πάρα πολύ καλό. Αυτό εξαγγέλθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κορυφής της 28ης Ιουνίου του 2012 και, ενώ διατυπώθηκε η ιδέα της άμεσης ανακεφαλαιοποίησης, μετά εξαφανίστηκε, άρχισαν να μπαίνουν διάφορες επιφυλάξεις, όχι ακριβώς, όχι από τώρα, όχι αναδρομικά, ναι, για την Ισπανία, ενδεχομένως, όχι, για την Ελλάδα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί στο δάνειο του δεύτερου προγράμματος μας έδωσαν 50 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση. Αυτά τα έχει πάρει η Ελλάδα. Αν αυτά τα κρατήσει το ESM, πρέπει να τα εγγυηθούν και αυτά τα κράτη – μέλη, που είναι μέτοχοι του ΕSM.
Υπάρχει λοιπόν ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Πόσα θα ανακτήσει η Ελλάδα από τα 50 δισ. ευρώ; Θα σας πω πόσα, όταν θα απαντήσω στην ερώτηση για το PSI και την ευθύνη που έχουμε για τη μείωση του ελληνικού δημόσιου χρέους. Άρα, πράγματι, το μεγάλο ζήτημα στην Τραπεζική Ένωση είναι ο ευρωπαϊκός μηχανισμός εγγύησης καταθέσεων. Αυτό είναι το κρίσιμο, διότι αλλιώς θα είμαστε πάντα από πίσω.
Το μεγάλο πρόβλημα στην Ε.Ε. είναι να μην αναπαράγονται οι ανισότητες. Οι ανισότητες μπορεί να αναπαράγονται με όλους τους τρόπους, ακόμη και τα ευρωομόλογα, που κάποτε θεωρήθηκε ότι είναι η μεγάλη λύση για την αμοιβαιοποίηση του χρέους, μπορούν να αναπαράγουν τις ανισότητες. Διότι, εάν έχεις ευρωομόλογο αλλά εσωτερική κατανομή του επιτοκίου διαφορετική, πάντα είσαι από πίσω. Γι’ αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία να έχεις μέσο επιτόκιο, όπως έχουμε εμείς τώρα 2%, ενώ στις αγορές δανείζονται χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία με επιτόκια που μπορεί να φθάνουν και το 7%.
Μπορείς μόνο με τη νομισματική πολιτική, που δεν αποδίδει, γιατί οδηγεί και στο σκληρό ευρώ και με τις διαρθρωτικές αλλαγές ανταγωνιστικότητας, να ξαναστήσεις την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και οικονομία; Όχι. Αυτό είναι το μεγάλο θέμα της Ευρώπης. Τώρα έγινε μια μείωση επιτοκίου 0,25%. Είπε ο κ. Asmussen ότι μπορεί να πάμε σε αρνητικά επιτόκια. Και τι έγινε με αυτό; Το θέμα είναι τι πληρώνεις στο επιτόκιο χορηγήσεων, σε μια χώρα όπως η Ελλάδα. Αυτά τα επιτόκια πρέπει να δούμε πώς επηρεάζουν και όχι τα επιτόκια του δημοσίου χρέους, από ένα σημείο και μετά. Στο πλαίσιο αυτό, οι παρεμβάσεις της εκάστοτε Προεδρίας είναι πολύ περιορισμένες, διότι το καθοριστικό ζήτημα είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που διοικείται με έναν τρόπο πολύ συγκεκριμένο, με βάση το ΑΕΠ, όχι με βάση τη θεσμική ισοτιμία. Άρα, έχει πολύ μεγάλη σημασία να θυμόμαστε ότι οι κανόνες λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι διαφορετικοί. Δεν είναι ένα κράτος, μία ψήφος. Η γενική συνέλευση συγκροτείται με βάση τη συμβολή στο ΑΕΠ.
Ίδιοι πόροι. Βεβαίως, θέλουμε αυξημένους ίδιους πόρους. Είναι δυνατόν να μιλάμε για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με 0,9% ίδιους πόρους; Τι ίδιοι πόροι είναι αυτοί; Σε ποιο ομοσπονδιακό εγχείρημα υπάρχουν τόσο μικροί ίδιοι πόροι; Από εκεί ξεκινάει όλο το θέμα. Θα το συζητήσουμε στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, θα το συζητήσουμε στον προϋπολογισμό. Αυτό το θέμα είναι το μεγάλο θέμα της ομοσπονδιακής προοπτικής της Ευρώπης και της ολοκλήρωσης. Πρέπει και εμείς εθνικά, ως χώρα, κάποια στιγμή να αποφασίσουμε τι θέλουμε, αν είμαστε υπέρ ή κατά. Προς το παρόν βέβαια, κάθε φορά είμαστε υπέρ του να αυξηθούν οι ίδιοι πόροι, παίζουμε με δέκατα της μονάδας αν θα είναι 0,90% ή 0,95% ή 1,20%. Γύρω από αυτά είναι όλη η συζήτηση.
Από την άλλη πλευρά, τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το ΕΣΠΑ και η ΚΑΠ έχουν τεράστια σημασία, είναι λεφτά που πέφτουν στην ελληνική οικονομία, τα περιμένει ο αγρότης, τα περιμένουν οι επιχειρήσεις, τα περιμένει ο άνεργος. Από εκεί θα κάνεις τα προγράμματα, όχι από τα προγράμματα του Παρισιού, από την πρωτοβουλία για τη νεότητα και από την εγγύηση για τους νέους και από μια ευκαιρία απασχόλησης που μπορεί να είναι voucher, stage, κατάρτιση. Από το ολοκληρωμένο πρόγραμμα εθνικού επιπέδου, όπως το έχουμε πει εμείς, που στηρίζεις θέσεις εργασίας με μείωση των εργοδοτικών εισφορών εκεί που πρέπει, που δημιουργείς νέες θέσεις εργασίας, έστω προσωρινές σε σχέση με τους δήμους, με το λεγόμενο τρίτο τομέα. Γιατί φυσικά μόνο με την ανάπτυξη δεν μπορείς να δημιουργήσεις θέσεις εργασίας.
Δε συμφωνώ με τον κ. Βολουδάκη ότι το job growth είναι πρόβλημα για χώρες όπως είναι η Γερμανία. Δεν είναι μόνο για εκεί, είναι και για εμάς. Είναι πολύ απλή η λογική. Κάνεις μια επένδυση εντάσεως κεφαλαίου, γιατί αντιλαμβάνεσαι ότι η επένδυση εντάσεως εργασίας είναι εξ ορισμού αδικημένη και επιχειρηματικά θα σε οδηγήσει σε δύσκολη θέση. Άρα, σε στρέφει προς μια επένδυση εντάσεως κεφαλαίου. Αυτός όμως είναι ένας αγώνας που διεξάγεται αιώνες, από τη βιομηχανική επανάσταση και μετά υπάρχει ένας διαρκής αγώνας ανάμεσα στην ένταση εργασίας και την ένταση κεφαλαίου. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο που απασχολεί την Ε.Ε. τώρα. Επομένως, δεν θα λύσουμε εμείς εκεί το πρόβλημα.
Είναι δυνατόν να πάρει πρωτοβουλίες η ελληνική προεδρία για την κρίση χρέους; Ως Προεδρία του συμβουλίου της Ε.Ε., όχι, διότι δεν πρόκειται να οργανώσει το ECOFIN συνδιάσκεψη για την κρίση χρέους. Τι σημαίνει πρωτοβουλία για την κρίση χρέους και τι θα μπορούσε να γίνει νομίζετε; Η κρίση χρέους αυτή την στιγμή ποιες χώρες απειλεί; Την Ελλάδα με τα 350 δισ. χρέος; Εδώ οι τρεις μεγάλες χώρες της Ε.Ε. έχουν σε απόλυτους αριθμούς 7 τρισ . ευρώ χρέος. Εχει κανείς αμφιβολίες για την δυνατότητα χρηματοδότησης του γερμανικού ή του ιταλικού δημοσίου χρέους ή του ιαπωνικού, το οποίο είναι εσωτερικό, βραχυπρόθεσμο και ως εκ τούτου διαχειρίσιμο, αλλά είναι 200% του ΑΕΠ; Η κρίση χρέους αντιμετωπίζεται με πολλούς τρόπους. Η βιωσιμότητα του χρέους διαβάζεται σε σχέση με την Ελλάδα εχθρικά. Η αλλαγή που έχουμε πετύχει είναι συγκλονιστική, διότι δεν είναι μόνο η μείωση κατά 60 μονάδες του ΑΕΠ, είναι η ριζική αναδιάρθρωση, το κόστος εξυπηρέτησης έχει μειωθεί εντυπωσιακά και θα βαίνει μειούμενο. Έχει μειωθεί από πέρσι μέχρι φέτος στο μισό. Έχουμε πάρα πολύ χαμηλό μέσο επιτόκιο, πάρα πολύ μεγάλη διάρκεια, έχουμε zero coupons για το μισό χρέος. Αυτό πετύχαμε το 2012, την ριζική αναδιάρθρωση, πέραν της μείωσης.
Όποιος δει την πραγματική συζήτηση για την αμοιβαιοποίηση του χρέους, θα δει ότι ο πυρήνας πάντα διατηρείται. Δεν δέχονται να εξομοιωθούν οι όροι δανεισμού της Γερμανίας και της Ελλάδος. Αυτό όμως είναι το κρίσιμο. Αλλιώς θα αναπαράγεται μια διαρθρωτική ανισότητα.
Αυτό έχει σχέση και με τις άλλες ερωτήσεις που κάνατε, σε σχέση με το conditionality και τα λοιπά. Μα φυσικά αυτά είναι ο συσχετισμός. Πριν φθάσουμε στους δανειστές και τους δανειζόμενους, υπήρχε και υπάρχει η παραδοσιακή διαίρεση μεταξύ καθαρών πληρωτών και καθαρών ληπτών. Υπάρχουν χώρες οι οποίες είναι καθαροί πληρωτές και χώρες που είναι καθαροί λήπτες. Οι καθαροί πληρωτές στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές δεν θέλουν όρους; Εμείς αντισταθήκαμε στο conditionality όσο γινόταν, αλλά στο κάτω κάτω εμείς θα εκπληρούμε τους όρους του condicionality λόγω του προγράμματος προσαρμογής. Άλλες χώρες έχουν πρόβλημα με το condicionality. Ας πούμε, η Ουγγαρία μπορεί να έχει πρόβλημα με το conditionality, δεν θα έχει η Ελλάδα.
Σε σχέση με τα θέματα που αφορούσαν την αναφορά μου που την έχω κάνει κατ’ επανάληψη στην Ε.Ε., στο Eurogroup, ότι η παρουσία του ΔΝΤ στην Ευρώπη θυμίζει την παρουσία του ΝΑΤΟ. Έτσι είναι, αυτό είναι. Ο καταστατικός σκοπός του ΔΝΤ δεν είναι να βοηθά την Ευρωζώνη, είναι να βοηθάει αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες βρίσκονται σε δημοσιονομική κρίση. Γιατί χρησιμοποιείται ο μηχανισμός αυτός, με τεράστια ποσά για τα δεδομένα του, στην Ευρώπη; Εγώ σας θυμίζω ότι τον Ιούλιο του 2011 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να δώσει η Ευρωζώνη 150 δισ. ευρώ και οι δέκα χώρες εκτός Ευρωζώνης να δώσουν 50 δισ. ευρώ στο ΔΝΤ, να τα διαχειρίζεται με τους όρους του για την αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής δημοσιονομικής και χρηματοοικονομικής κρίσης. Ευτυχώς δεν υλοποιήθηκε αυτό. Όταν πάμε στο Διοικητικό Συμβούλιο και βλέπουμε την στάση άλλων χωρών, της Ρωσίας, της Βραζιλίας, της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Ινδίας πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη όλες αυτές τις παραμέτρους, το πως βλέπουν το θέμα από την δική τους οπτική γωνία.
Αυτό αφορά και στα ζητήματα που συνδέονται με την πραγματική οικονομία. Κάνατε το ερώτημα «με τις προτεραιότητες της Προεδρίας θα ανασυγκροτήσουμε την οικονομία;». Όχι βέβαια. Το σχέδιο ανασυγκρότησης της οικονομίας είναι αυτό που λέμε, συμφωνώ με τους ενδογενείς πόρους. Ενδογενείς πόροι είναι η γη, με ό,τι αυτό σημαίνει, και οι άνθρωποι, αλλά χρειαζόμαστε κεφάλαια, μια φιλική γραφειοκρατία, η οποία παρεμποδίζει διάφορες επενδύσεις στις Βρυξέλλες, χρειαζόμαστε έναν άλλο ρόλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Βεβαίως, χρειαζόμαστε και μια άλλη συμπεριφορά των κρίσιμων επιτρόπων και των κρίσιμων γενικών διευθύνσεων, κρατικές ενισχύσεις και ανταγωνιστικότητα και εσωτερική αγορά συνεχώς. Μα ότι και να κάνεις έχεις ένα πρόβλημα, εκεί ήταν και η ιστορία των ναυπηγείων. Εδώ κινδυνεύουν αυτή την στιγμή 1500 παραγωγικές επιχειρήσεις του βορείου τόξου της χώρες με τις κρατικές ενισχύσεις, επειδή θεωρούν ότι όλες οι αναπτυξιακές βοήθειες που έχουν δοθεί από το 1981 είναι κρατική ενίσχυση και πρέπει να τις ανακτήσουμε. Αυτό είναι το τεράστιο θέμα. Το τεράστιο θέμα με τις κρατικές ενισχύσεις δεν είναι ο ένας κλάδος ή ο άλλος, είναι όλες οι επιχειρήσεις της εν ευρεία έννοια Βορείου Ελλάδος, οι οποίες είχαν ενταχθεί σε διάφορους αναπτυξιακούς νόμους.
Κατά την λογική αυτή, έτσι αντιμετωπίζεται και η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία με την αδιανόητη απόφαση ότι δεν μπορείς να κάνεις ερμηνεία τα ξένα στρατιωτικά πλοία εκλαμβάνονται ως εμπορικά. Αυτό είναι καταχρηστικό, διότι δεν είναι ίδια η μεταχείριση των ισπανικών ναυπηγείων. Αυτό πρέπει να αλλάξει και είναι ένα θέμα που το έχουμε πάντα πάνω στο τραπέζι. Ελπίζω ότι θα αλλάξει, διότι εδώ συμφωνήθηκε ένα κείμενο, το οποίο ερμηνεύεται κατά τον καταχρηστικότερο δυνατό τρόπο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτά τα έχουμε πει και ο Πρωθυπουργός και εγώ και ο κ. Χατζηδάκης στον κ. Almunia κατ’ επανάληψη. Κρατικές ενισχύσεις δεν έχει πάρει μόνο ο Σκαραμαγκάς αλλά και η Ελευσίνα που τον κατήγγειλε. Διότι πώς φθάσαμε στην ιστορία των κρατικών ενισχύσεων και στην καταδικαστική απόφαση του δικαστηρίου της Ε.Ε. για τον Σκαραμαγκά; Επειδή πήγε η Ελευσίνα και κατήγγειλε τον Σκαραμαγκά.
Έχει τεράστιο βάθος η υπόθεση αυτή. Πρέπει να σας πω ότι βεβαίως και αναγκάστηκα να καταργήσω υπογεγραμμένη διακρατική συμφωνία με την Ρωσία ύψους 2,5 δισ. ευρώ το 2009 για τα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, γιατί δεν μπορούσε να πληρώσει η Ελλάδα. Δεν δώσαμε συνέχεια στο υπογεγραμμένο M.O.U. για την Ελευσίνα ονομαστικά να εκτελέσει την παραγγελία 4 γαλλικών φρεγατών FREMΜ, με διακρατική συμφωνία, η οποία δεν είχε την μορφή κυρωμένης συμφωνίας, όπως με την Ρωσία, αλλά ήταν πάντως μια πολύ σοβαρή συμφωνία, την οποία η Γαλλία την είχε στα χέρια της και έλεγε «τι γίνεται με τις φρεγάτες», η κάθε μία εκ των οποίων κόστιζε 2 δισ. ευρώ. Δηλαδή 6 δισ. το πρόγραμμα αυτό, για να μιλήσουμε για την πολιτική και για το τι έγινε και το τι επιδιώκει ο καθένας.
Ερχόμαστε στα ζητήματα, τα οποία αφορούν το μεταίχμιο μεταξύ Προεδρίας και εξωτερικής πολιτικής. Θα κάνουμε και συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, η οποία δεν γίνεται για λόγους θεσμικούς που αφορούν την παρούσα συγκυρία και την λειτουργία της Βουλής και την συμμετοχή όλων των κομμάτων σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία στο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής.
Καλόπιστη ερώτηση από πολλούς συναδέλφους: αν υπάρχει ζήτημα ευρωπαϊκής ΑΟΖ. Υπάρχει ζήτημα πρόσκλησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τα κράτη–μέλη να ενεργοποιήσουν τα δικαιώματά τους κατά το Δίκαιο της Θάλασσας και να κηρύξουν και να οριοθετήσουν θαλάσσιες ζώνες στη Μεσόγειο. Αυτό είναι εθνικό κυριαρχικό δικαίωμα. Δεν αποτελεί αρμοδιότητα της Ε.Ε.. Αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί η αλιεία. Επειδή λοιπόν ο πυρήνας της έννοιας της ΑΟΖ ιστορικά είναι η αλιευτική ζώνη. Πράγματι, λόγω αλιευτικής πολιτικής υπάρχει μια είσοδος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο θέμα αυτό. Αλλά αυτή την στιγμή μιλάμε για ΑΟΖ ως εθνικό κυριαρχικό δικαίωμα και αυτό είναι κρατικό, ούτε εκχωρείται ούτε μπορεί να την διαχειριστεί η Ε.Ε..
Όμως, η ευρωπαϊκή αντίληψη είναι ότι ενεργοποιώ για λόγους προστιθέμενης αξίας με βάση την ανακοίνωση και τη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Θα παρουσιάσουμε την τυπολογία των ζωνών στη Μεσόγειο. Στη Μεσόγειο υπάρχει μια εντυπωσιακή πολυτυπία ζωνών και μια εντυπωσιακή πολυμορφία διαφορών μεταξύ χωρών-μελών της Ε.Ε. ή αντικειμένων χωρών της αφρικανικής ακτής σε σχέση με τις θαλάσσιες ζώνες. Υπάρχουν χώρες που έχουν εδώ υφαλοκρηπίδα, εκεί ΑΟΖ, εκεί αποκλειστική αλιευτική ζώνη, εκεί ζώνη οικολογικής προστασίας. Υπάρχει μια πολυμορφία. Δεν υπάρχει ένα καθαρό τοπίο. Εμείς ακολουθούμε μια πολιτική η οποία είναι πολύ συγκεκριμένη και την οποία την έχω παρουσιάσει αρκετές φορές. Αυτά που κάνουμε με την Αίγυπτο, με τη Λιβύη, με την Κύπρο, αυτά που κάνουμε με το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή εμμέσως ή με την Αλβανία, αυτά έχουν μια λογική. Η μετατροπή της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας με την Ιταλία σε γενικής χρήσης για κάθε θαλάσσια ζώνη, αυτά έχουν μια λογική, αλλά θέλει σύστημα, δουλειά και επιμονή.
Όσο αφορά το Κυπριακό, η Κύπρος είναι κράτος-μέλος της Ε.Ε.. Ο κ. Erdogan είναι Πρωθυπουργός μιας χώρας η οποία είναι υποψήφια για ένταξη και τώρα άνοιξε και το κεφάλαιο της περιφερειακής πολιτικής και το διαπραγματεύεται διακυβερνητικά με την Κύπρο. Το Πρωτόκολλο της Άγκυρας επιβάλλει να ανοίξει η πρόσβαση των τουρκικών αεροδρομίων και λιμένων στα κυπριακά αεροσκάφη και πλοία. Ένα κράτος υπάρχει, η Κυπριακή Δημοκρατία, όπως διέπεται από τη Συνθήκη της Ζυρίχης και του Λονδίνου και το Σύνταγμα του 1960. Υπάρχει μια νομική προσωπικότητα, μία ιθαγένεια. Αυτό είναι το ζήτημα, ο πυρήνας της υπόθεσης. Αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό. Τώρα, όσον αφορά το αν έπρεπε να γίνει δήλωση-απάντηση στον κ. Erdogan –ο Πρωθυπουργός θα έκανε, όχι ο Υπουργός Εξωτερικών– εκρίθη ότι δεν έπρεπε. Έπρεπε να γίνει απάντηση από τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Εξωτερικών. Γιατί πρέπει εμείς να τρέχουμε πίσω από τις δηλώσεις κάθε φορά; Οι θέσεις μας είναι δεδομένες. Γιατί, αυτό είναι ζήτημα ελληνικό και δεν είναι ζήτημα του ΟΗΕ και της Ε.Ε. η αμφισβήτηση της υπόστασης ενός κράτους-μέλους του ΟΗΕ και της Ε.Ε. ή ζήτημα του ΟΑΣΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης; Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει καταδικάσει ως αυτουργό των παραβιάσεων του Διεθνούς Δικαίου την Τουρκία.
Και ούτε υπάρχει ζήτημα, προφανώς, καμιάς τετραμερούς, τριμερούς ή διμερούς. Τίποτα δεν υπάρχει, το έχουμε πει κατ' επανάληψη. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας μάς ζήτησε να διευκολύνουμε τη διαδικασία των επαφών του διαπραγματευτή της ελληνοκυπριακής κοινότητας με την Άγκυρα και είπαμε, ως εκ τούτου, εμείς να δούμε υπηρεσιακά στο επίπεδο του Γενικού Γραμματέα τον διαπραγματευτή της τουρκοκυπριακής κοινότητας, όχι του ψευδοκράτους. Εδώ συναντώνται οι Πρόεδροι της Δημοκρατίας στην Κύπρο ως ηγέτες της ελληνοκυπριακής κοινότητας με τους ψευτοπροέδρους του ψευδοκράτους ως ηγέτες της τουρκοκυπριακής κοινότητας και δεν υπάρχει ζήτημα αναγνώρισης, αφού η αναγνώριση απαγορεύεται ρητά με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Δεν υπάρχει περίπτωση έμμεσης αναγνώρισης. Υπάρχει ρητή απαγόρευση αναγνώρισης.
Τα τουρκοκυπριακά πολιτικά κόμματα, για τα οποία με ρωτήσατε, μπορεί να έχουν διάφορες απόψεις για διάφορα θέματα. Αυτό δε σημαίνει τίποτα. Είναι, πάντως, θεσμικοί παράγοντες ενός πολιτικού συστήματος το οποίο είναι παράνομο. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, διότι δεν εμφανίζονται ως κόμματα της κοινότητας. Εμφανίζονται ως κόμματα της δήθεν τουρκοκυπριακής διοίκησης της βόρειας Κύπρου. Αν εμφανίζονταν ως κόμματα κοινότητας, εντάξει, θα το συζητούσαμε.
Όσο αφορά την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η συνάντηση Merkel - Nimetz έχει τελείως διαφορετικό περιεχόμενο από αυτό που υπονόησαν οι ερωτήσαντες. Η Καγκελαρία διευκρίνισε ότι η σύντομη συνάντηση της κυρίας Merkel με τον κ. Nimetz είχε το νόημα ότι η Γερμανία υποστηρίζει τη μία και μόνη διαδικασία που είναι σε εξέλιξη, τη διαδικασία κατ’ εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας, τη διαδικασία καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα, δια του κ. Nimetz, και άρα όχι την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό είπε η Γερμανία. Με δεδομένη την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία δεν επηρεάζει την απόφαση του Συμβουλίου, γιατί το Συμβούλιο αποφασίζει με ομοφωνία, η Γερμανία, βλέποντας τον κ. Nimetz στο υψηλότερο επίπεδο, έστειλε ένα μήνυμα το οποίο πρέπει να το ερμηνεύσουμε σωστά και πρέπει και τα Σκόπια να το ερμηνεύσουν σωστά, γιατί όλα τα άλλα είναι εσφαλμένες εκτιμήσεις που οδηγούν σε εσφαλμένες συμπεριφορές.
Όσο αφορά τη διεύρυνση, που με ρώτησε ο κύριος συνάδελφος, είχα μιλήσει και εξήγησα τι γίνεται με τη διεύρυνση και γιατί δεν το έχουμε στις προτεραιότητες. Είναι γιατί ετοιμαζόμαστε να ξεκινήσουμε τον ενταξιακό διάλογο με τη Σερβία, διότι το Μαυροβούνιο έχει πάρει το στάτους, διότι με την Αλβανία είμαστε απολύτως φιλικοί, αλλά πρέπει να λύσουμε και διάφορα θέματα τα οποία εκκρεμούν και διότι, φυσικά, με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας τα θέματα έχουν ως έχουν. Τα βήματα που έχουμε κάνει είναι τεράστια. Η μετριοπάθειά μας είναι εντυπωσιακή. Έχουμε κάνει πάρα πολύ μεγάλα βήματα. Όποιος έχει άλλη άποψη να σηκώσει το χέρι του και να την πει, να γραφτεί στα πρακτικά.
Υπάρχουν μια σειρά από ερωτήσεις οι οποίες είναι οργανωτικού χαρακτήρα. Θα μπορούσε κάποια στιγμή να απαντήσει ο κ. Κούρκουλας αναλυτικότερα, αλλά θα απαντήσω για να μη θεωρηθεί ότι αποφεύγω την απάντηση. Όσο αφορά τις χορηγίες, είναι χορηγίες από θεσμικούς φορείς, δηλαδή, από την Ένωση Τραπεζών και από τράπεζες. Έχουμε χορηγία για τα αυτοκίνητα από εταιρεία εμπορίας αυτοκινήτων, όπως γίνεται σε όλες τις προεδρίες. Δεν νομίζω ότι είναι το θέμα μου να αναλύσω τις χορηγίες των αυτοκινήτων.
Όσο αφορά τα περί συμβάσεων έργων, που ρωτήσατε, αυτά δεν υπάρχουν. Υπάρχουν 9 συμβάσεις έργου 6 μηνών μέσω του ΑΣΕΠ με πολύ μικρή αμοιβή, δυστυχώς, για προσοντούχους οι οποίοι δεν τα έχουν βρει στη ζωή τους εύκολα. Δεν ξεκινούν από σημαντικούς πολιτικούς ή θεσμικούς ρόλους, αλλά έχουν ένα διδακτορικό ο καθένας, μιλάει 3-4 γλώσσες, έχει δύο μεταπτυχιακά και ψάχνει να βρει μια απασχόληση για 6 μήνες. Δεν έτυχε να έχουν καλύτερη μοίρα τα παιδιά αυτά και, επειδή είχαμε πάρει 10 ακολούθους πριν από λίγο καιρό και τώρα θα πάρουμε άλλους 10 και θα έχουμε 20 νέους ακολούθους, θα λύσουμε τα προβλήματά μας έτσι. Δεν έχουμε πρόβλημα και όλα γίνονται γενικά με έναν πάρα πολύ οικονομημένο και προσεκτικό τρόπο.
Όσο αφορά τις προτεραιότητες του Υπουργείου Δικαιοσύνης και των άλλων Υπουργείων, θα τις αναλύσουν οι Υπουργοί γιατί δεν τις ξέρουμε κιόλας εις βάθος στο Υπουργείο Εξωτερικών. Έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στους αρμόδιους Υπουργούς. Περιβάλλω με την εμπιστοσύνη μου και τον Υπουργό Δικαιοσύνης και τον Υπουργό Εργασίας, για τους οποίους και ετέθησαν οι ερωτήσεις. Βεβαίως, οι θέσεις της Προεδρίας θα κινηθούν στο πλαίσιο του κοινοτικού δικαίου, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που είναι ούτως ή άλλως τμήμα του πρωτογενούς ενωσιακού δικαίου και στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού νομικού και θεσμικού πολιτισμού. Η Ελλάδα είναι ένα ευρωπαϊκό κράτος δικαίου και θα κινηθεί έτσι, όπως κινούνται όλες οι χώρες και πάντα μέσα στο κεντρικό ρεύμα, στο ευρωπαϊκό mainstream.
Σε σχέση με τις γερμανικές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο, περιμένουμε τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Έχω στείλει έγγραφα υπομνήσεων στον Πρόεδρο και έχω κάνει προφορικά διαβήματα αρκετές φορές, προκειμένου να έχουμε μια απάντηση και θα ενημερωθεί η Βουλή αμέσως, στο πλαίσιο, βέβαια, της νομολογίας που έχει διαμορφωθεί όχι από τον Άρειο Πάγο, όπως άκουσα, αλλά από το Ελληνικό Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Επειδή μιλάμε τεκμηριωμένα και υπεύθυνα, οι αποφάσεις που δεσμεύουν νομικά την Ελλάδα, ως διεθνή νομική προσωπικότητα, είναι στο εσωτερικό της δίκαιο η απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου και διεθνώς η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Aνθρώπου, καθώς και η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Υπάρχει ένα ζήτημα ουσιαστικού δικαίου, ουσιαστικής τεκμηρίωσης και ουσιαστικής αξίωσης και υπάρχει και ένα ζήτημα φόρουμ, δικαιοδοσίας. Το ζήτημα, λοιπόν, το ουσιαστικό είναι ευκολότερο από το δικονομικό. Όταν θα είμαστε έτοιμοι και θα έχουμε τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του κράτους, θα μιλήσουμε. Υπάρχει μια έννομη τάξη. Δυστυχώς, από ένα σημείο και μετά επιλαμβάνονται όργανα τα οποία οφείλουν να επιδεικνύουν μια θεσμική σοβαρότητα. Έχουν επιληφθεί τα δικαστήρια, δηλαδή, το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο στην Ελλάδα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Εάν θέλουμε να μιλήσουμε πολιτικά, τη στιγμή της σκληρότερης διαπραγμάτευσης, όταν ήμουν Υπουργός Οικονομικών, ως εκπρόσωπος του Ελληνικού Δημοσίου, συμφώνησα να παρέμβει η Ελλάδα στη Χάγη κατά της Γερμανίας, τη στιγμή που διαπραγματευόμασταν την οικονομική μας υπόσταση. Μαθήματα, λοιπόν, ευαισθησίας και πατριωτισμού στο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων δεν δέχομαι από κανέναν.
Τα ερωτήματα στο Νομικό Συμβούλιο του κράτους είναι είτε συγκεκριμένα είτε ερώτημα που απευθύνει ο αρμόδιος Υπουργός για να του υποδείξει τον αρμόζοντα χειρισμό της υπόθεσης, δηλαδή, τη στρατηγική. Δύο ειδών ερωτήματα σύμφωνα με τον Οργανισμό του Νομικού Συμβουλίου απευθύνονται στο Νομικό Συμβούλιο του κράτους. Είτε ερωτήματα επί συγκεκριμένων νομικών ερωτημάτων, τα οποία μπορεί να είναι είτε αφηρημένα είτε συγκεκριμένα, είτε καθολικά ερωτήματα περί του αρμόζοντος χειρισμού. Στην περίπτωση αυτή, έχει ζητηθεί από το Νομικό Συμβούλιο του κράτους να γνωμοδοτήσει επί του αρμόζοντος χειρισμού.
Σε σχέση με την Ελβετία θα πω το εξής: Είχα συναντήσει στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Ελβετό Αντιπρόεδρο αρμόδιο για θέματα εξωτερικής πολιτικής και δώσαμε μια κοινή δήλωση στη Νέα Υόρκη, με την οποία υπενθυμίζουμε στα Υπουργεία Οικονομικών -και το υπενθύμισα με επιστολή μου στον κ. Στουρνάρα- ότι θέλουμε πολιτικά να επιταχυνθεί η διαδικασία σύναψης της διακρατικής συμφωνίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θέλει τις συμφωνίες αυτές και η Γερμανία τελικώς δεν κύρωσε τη συμφωνία που σύνηψε. Την έχει κυρώσει το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστρία. Η Αυστρία, όμως, ανήκει στις χώρες που δεν αίρουν το τραπεζικό απόρρητο μαζί με το Λουξεμβούργο. Άρα, δεν είναι και το καλύτερο παράδειγμα. Είμαστε, λοιπόν, της πολύ σκληρής γραμμής σε σχέση με αυτό, αλλά βλέπετε ότι υπάρχει πολύ μεγάλη αντίσταση και καθυστέρηση.
Σε σχέση τώρα με την ευθύνη της Τρόικας, επειδή η δήλωση αυτή του κ. Schulz για τη λογοδοσία της Τρόικας έγινε με μένα μαζί στο Υπουργείο Εξωτερικών, προφανώς υπάρχει απόλυτη σύγχυση. Η αρμόδια Επιτροπή Οικονομικών του Κοινοβουλίου κάλεσε σε ακρόαση τα πρόσωπα που απαρτίζουν την Τρόικα. Καταρχήν, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν υπόκειται σε καμία πειθαρχία των ευρωπαϊκών θεσμών. Εάν θέλει πάει, εάν θέλει δεν πάει. Ούτε Εξεταστική Επιτροπή υπάρχει ούτε καμία διαδικασία. Η Τρόικα -σας έχω πει πολλές φορές– ξεκίνησε να είναι διαθεσμικό όργανο -Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ΔΝΤ- και κατέληξε να είναι ο εντολοδόχος των κυβερνήσεων. Είναι διακυβερνητικό όργανο. Σου λέει η κυρία Merkel, σου λέει ο κ. Olant “τι λέει η Τρόικα”; Είναι λοιπόν στην πραγματικότητα ένα διακυβερνητικό όργανο, το οποίο εκφράζεται μέσα από το Euroworking Group, το οποίο είναι επίσης διακρατικό όργανο. Ο κ. Wieser, ο οποίος είναι φίλος της Ελλάδας και πολύ καλός επιστήμων, βλέπω ότι τώρα κάνει διάφορες δηλώσεις, αλλά οι δηλώσεις του αυτές θα πρέπει να είναι προσεκτικές.
Εάν θέλετε να επαναφέρετε το ζήτημα της ευθύνης των κυβερνήσεων, οι ευθύνες των κυβερνήσεων κρίθηκαν. Η κυβέρνηση είναι κυβέρνηση όχι επειδή πήγαμε με τον κ. Σαμαρά και εγκατασταθήκαμε στα γραφεία μας, αλλά επειδή ψήφισε ο ελληνικός λαός δύο φορές, τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2012. Ως εκ τούτου, επειδή αυτά τέθηκαν προσφάτως με μια πρόταση δυσπιστίας που κατέθεσε η Αξιωματική Αντιπολίτευση, η οποία απερρίφθη, αφήστε μας να κάνουμε τη δουλειά μας. Μην έρχεστε στις Επιτροπές να επαναφέρετε θέματα που κρίθηκαν στην Ολομέλεια προ ολίγων ημερών.
Η κυρία Κωνσταντοπούλου λέει, ότι έχει ευθύνες η κυβέρνηση και εγώ προσωπικά για το PSI γιατί μειώσαμε το χρέος. Εχω ακούσει πολλές προσεγγίσεις υπεράσπισης των συμφερόντων των τραπεζιτών, που εθίγησαν από τη μείωση του χρέους και από το PSI. Δεν με εκπλήσσει να ακούσω ακόμα μία. Τα ιδιωτικά συμφέροντα, τα πιο κραυγαλέα και προφανή στην Ελλάδα εθίγησαν και μπορεί και να με μισούν και μπορεί και να συνάπτουν συμβόλαια πολιτικού θανάτου, επειδή έχασαν τις μετοχές τους. Αυτό που ακούω είναι μια επιχειρηματολογία υπεράσπισης των πιο ακραίων συμφερόντων των τραπεζιτών που έχουν πάθει βλάβη από το PSI. Θα ξαναμιλήσω για το τι σημαίνει «βγαίνω στη πιάτσα και εξυπηρετώ συμφέροντα». Το βλέπω μπροστά μου πάλι.
Οι τράπεζες βρέθηκαν στην Ελλάδα πράγματι σε μία κατάσταση τραγική, λόγω των κακών δανείων που αποκάλυψε η πρώτη έρευνα της Black Rock. Έπρεπε η Ελλάδα να δανειστεί ως κράτος, προκειμένου να ανακεφαλαιοποιήσει ή να εκκαθαρίσει τράπεζες λόγω των ευρημάτων της Black Rock. Βεβαίως και επιδεινώθηκε η κατάσταση των τραπεζών, επειδή υπέστησαν και περικοπή των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου που διέθεταν στο χαρτοφυλάκιο τους. Βεβαίως, η βλάβη που υπέστησαν είναι αναλογικά πολύ μικρότερη από τη βλάβη που είχαν προκαλέσει στον εαυτό τους λόγων των κακών χρηματοδοτήσεων διαχρονικά. Υπέστησαν βλάβη, εάν δεν λάβει κανείς υπόψη το τι οφέλη και κέρδη έχουν αποκομίσει από τη διαχρονική διαχείριση των ομολόγων και των εντόκων γραμματίων του ελληνικού δημοσίου. Άρα, ακόμα και αν λάβουμε υπόψη μας την περικοπή του 53% της ονομαστικής τιμής των ομολόγων που κατείχαν οι ελληνικές τράπεζες με το PSI είναι και πάλι ωφελημένες από τη διαχρονική σχέση τους με τα ομόλογα και τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου.
Άρα, λοιπόν, η ανακεφαλαιοποίηση και το resolution των τραπεζών θα συνέβαινε ούτως ή άλλως. Κάναμε μία περικοπή, η οποία είναι μία περικοπή 130 δισ. ευρώ, 145 δισ. ευρώ με το debt buyback. Από αυτά, πράγματι αναλάβαμε τα 50 δισ. ευρώ για την ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος, αλλά από τα 50 δισ. ευρώ έχει προσδοκία να αναλάβει το ελληνικό δημόσιο αυτά που θα αναλάβει με την επανιδιωτικοποίηση των τραπεζών. Αυτό γίνεται τώρα, αρχίζει. Τα 17 δισ. ευρώ είναι ο στόχος με βάση το Debt Sustainability Analysis, αλλά θα είναι περισσότερο από αυτό. Βεβαίως, τα άλλα είναι η προστασία των καταθέσεων, διότι αν δεν αναλαμβάναμε στο χρέος τα περίπου 30 δισ. ευρώ που μπορεί τελικά να μείνουν στο χρέος, τι θα γινόντουσαν οι καταθέσεις των Ελλήνων, αυτές οι οποίες δεν έφυγαν; Πώς προστατεύτηκαν οι καταθέσεις των Ελλήνων; Έχετε αντιληφθεί ποιον προστατέψαμε με το μέτρο αυτό; Προστατέψαμε τον Έλληνα πολίτη, γιατί η μέση κατάθεση στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι 2.000 ευρώ. Είναι ελάχιστες οι καταθέσεις που ήταν κατά μέσο όρο πάνω από 10.000. Άρα, το μέτρο της διάσωσης των τραπεζών είναι μέτρο διάσωσης των καταθέσεων και φυσικά της αιμοδοσίας της ελληνικής οικονομίας, των ελληνικών επιχειρήσεων, της ελληνικής απασχόλησης. Οι τραπεζίτες έχασαν τις μετοχές τους και τώρα έχουμε όψιμη υπεράσπιση στο όνομα όλων αυτών.
Η πολιτική για τη μετανάστευση είναι ένα ζήτημα στο οποίο αναπτύσσεται η συνήθης διαδικασία της Ε.Ε. με πολύ σοβαρές διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών. Διότι, υπάρχει μία δομική αδικία σε βάρος των συνοριακών χωρών του ευρωπαϊκού νότου. Η Ελλάδα έχει μια τεράστια ακτογραμμή, είναι οι πύλες εισόδου. Το Δουβλίνο I, το Δουβλίνο II, το Δουβλίνο III τώρα, προφανώς με τα κριτήρια που εφαρμόζει, δεν μας επιτρέπει να ακολουθήσουμε τη λογική της αναλογικής κατανομής των βαρών στο εσωτερικό της Ε.Ε.. Αυτό το ζήτημα, δεν είναι εύκολο να το διαχειριστούμε, γιατί υπάρχει μεγάλη αντίσταση και δυστυχώς η τελευταία εκδοχή, το Δουβλίνο III, ψηφίστηκε από το Συμβούλιο και από το Κοινοβούλιο και τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο, λίγο πριν αναλάβω τα καθήκοντα μου στο Υπουργείο Οικονομικών. Η μεγάλη κρίση στη Lampedusa και στη Σικελία, μας επέτρεψαν να ξαναβάλουμε το θέμα αυτό από την οπτική γωνία της αναλογικότητας και της δίκαιης κατανομής των βαρών. Αλλά, το ζήτημα δεν αφορά μόνο την πολιτική ασύλου, που αντιμετωπίζει το Δουβλίνο, στο πλαίσιο της Συνθήκης του Schengen, είναι ευρύτερο ζήτημα διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών.
Πολύ σωστά είπατε: τι πολιτικές εφαρμόζει η Ε.Ε. στην πηγή του προβλήματος, στις συμφωνίες με τις τρίτες χώρες; Η Ε.Ε. έχει μια ασθενική παρουσία διεθνώς. Δηλαδή, τι παρουσία έχει η Ε.Ε., αυτή τη στιγμή, στη Συρία; Τι παρουσία έχει, αυτή τη στιγμή, στη Λιβύη; Υπάρχει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Διότι, πράγματι εκεί πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και εκεί δεν έχουν ληφθεί τα μέτρα, τα οποία έπρεπε να ληφθούν. Ακόμη και η λογική που λέει ότι θα οργανώσω την προστασία των θαλάσσιων συνόρων στη δυτική και ανατολική Μεσόγειο, σε επαφή με την απέναντι ακτή και σε συνεργασία με τις απέναντι χώρες, ώστε η αντιμετώπιση να γίνεται στα δικά τους χωρικά ύδατα, πριν βγουν από τα χωρικά ύδατα των χωρών προέλευσης, ακόμη και αυτό, είναι πάρα πολύ δύσκολο. Διότι, θέλει συμφωνίες, διότι θέλει κονδύλια, διότι θέλει μηχανισμό, διότι θέλει μια ενιαία ευρωπαϊκή στάση σε βάθος, η οποία δεν υπάρχει.
Τώρα, η αντίληψη που λέει, όπως την είπε η κυρία Γιαννακάκη, ότι η μετανάστευση είναι δικαίωμα, ούτως ή άλλως, είναι μια αντίληψη, η οποία υποστηρίζεται, διεθνώς, αλλά δεν υπάρχει διεθνές νομικό πλαίσιο γι' αυτό. Διεθνώς προστατεύεται αυτός που είναι πρόσφυγας Α, αυτός που είναι πρόσφυγας Β, οικονομικός πρόσφυγας, προστατεύεται αυτός που ζητάει άσυλο, αλλά κάθε μετανάστης -εγώ θα τον πω, μετανάστης, χωρίς χαρτιά, για να μη χρησιμοποιώ άλλους όρους- δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με όμοιο τρόπο. Υπάρχουν πολύ σοβαρά προβλήματα και διεθνούς πολιτικής και διεθνούς νομοθεσίας και ευρωπαϊκής.
Εμείς, έχουμε ένα εθνικό σχέδιο διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, που φτιάχνουμε επί χρόνια με πολύ μεγάλη δυσκολία, έχουμε μια καλή συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία για τους πρόσφυγες, σεβόμαστε, στο μέτρο του δυνατού, τις παρατηρήσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, μιλάμε μαζί του, δεν είναι εύκολο να εφαρμόσεις τις πολιτικές αυτές. Υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες και αντιστάσεις. Έχουμε ψηφίσει μια εθνική νομοθεσία, η οποία πρέπει να εφαρμόσει, να στελεχωθούν όλες οι υπηρεσίες, που προβλέπονται, να γίνουν οι υποδομές κ.λπ.. Είναι μεγάλο θέμα και δεν είμαστε, αυτή τη στιγμή, η χώρα, που είναι στο μάτι του κυκλώνα, διότι αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα, τα οποία πολλές φορές είναι εξαιρετικά δυσάρεστα και θέτουν ζητήματα ανθρωπισμού, είναι τίποτα μπροστά σ' αυτό που έχουμε ζήσει σε άλλες χώρες. Τίποτα, δυστυχώς, δηλαδή. Ως εκ τούτου, η Ε.Ε. πρέπει να βρεθεί αντιμέτωπη με αυτό το θέμα και αυτό θα προσπαθήσουμε να κάνουμε, με την πολιτική μας στην Προεδρία και με τις επαφές που κάνουμε.
Δεν κάνει και η Τουρκία αυτά που πρέπει να κάνει. Έχω πει, κατ' επανάληψη, ότι θα μπορούσαμε να ζητήσουμε να συμφωνήσει η Τουρκία στην παρουσία της FRONTEX στα ανατολικά σύνορά της, γιατί αυτό είναι το πρόβλημα. Τώρα, πώς γίνεται να διανύουν 2000 χιλιόμετρα και να φτάνουν στα εδώ σύνορα, είναι μια άλλη ιστορία. Βλέπετε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει τώρα η Βουλγαρία, τα οποία είναι πάρα πολύ σοβαρά και τα οποία οφείλονται στο γεγονός, βέβαια, ότι εμείς έχουμε προστατεύσει, τουλάχιστον, τα χερσαία σύνορά μας, τα τελευταία χρόνια.
Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις και φυσικά νομίζω ότι παρερμηνεύεται ο Πρωθυπουργός, όταν είπε ότι έχουμε ανέργους, έχουμε και μετανάστες. Μα, δεν προκαλεί την ανεργία ο μετανάστης, ο οποίος δεν μετέχει στη νόμιμη αγορά. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Υπουργείου Εσωτερικών έχουμε 500.000 εγκατεστημένους φίλους Αλβανούς στην Ελλάδα, ένα τεράστιο ποσοστό του ενεργού πληθυσμού της Αλβανίας. Ξεκινάμε από τη βάση αυτή. Υπάρχει ένα πρόβλημα χωρητικότητας της οικονομίας, αλλά όχι ότι η μετανάστευση προκαλεί την ανεργία. Οι άνεργοι εμφανίστηκαν στην Ελλάδα επειδή τους είχε ανάγκη η οικονομία και είχαμε φαινόμενα ρατσισμού, που κάποιοι που τους χρησιμοποιούσαν το πρωί, τους κυνηγούσαν το βράδυ. Αυτά είναι γνωστά. Δεν νομίζω ότι έχουμε λόγο να διαφωνούμε μεταξύ μας σε αυτά τα θέματα, τα οποία είναι θέματα ευρωπαϊκού πολιτισμού, ας το πω έτσι. Δεν υπάρχουν, όμως, εύκολες λύσεις, μην περιμένετε, δυστυχώς, να γίνουν θαύματα, θέλουμε να κάνουμε πολλά βήματα.
Σας απάντησα για την Αμερικανοευρωπαϊκή Συμφωνία. Για το φορολογικό απόρρητο, εμείς είμαστε απολύτως υπέρ της άρσης. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή, υπάρχουν ακόμη αντιστάσεις σε χώρες. Για το φόρο στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές, είμαστε υπέρ του mainstream, αλλά μας περιγελούν οι Βρετανοί και διάφοροι άλλοι, όπως ξέρετε, γιατί αυτό συνδέεται και με τους ίδιους πόρους. Όλες αυτές οι οδηγίες του κ. Barnier, είναι αυτό που λέμε, συνδικαλιστικά, προς τη σωστή κατεύθυνση, είναι οδηγίες, οι οποίες προσθέτουν εγγυήσεις διαφάνειας, offshore εταιρίες και όλα αυτά και πρέπει να ισχύει αυτό, απολύτως. Υπάρχει μια γενιά οδηγιών τώρα, η οποία φέρνει νέα πράγματα, από την άποψη αυτή, από την άποψη των εγγυήσεων.
Όλα τα θέματα αυτά, που θα φέρει ο κ. Barnier και που έχουν σχέση με τη διαφάνεια των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, θα μπουν και στο ECOFIN και στο Συμβούλιο Εσωτερικής Αγοράς. Για την ακρίβεια θα πω εδώ, θα παρακαλέσω και τον κ. Κούρκουλα και την κυρία Παπαδοπούλου, τη Γενική Διευθύντρια Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, να επιβεβαιώσουν τις προτεραιότητες των επιμέρους Συμβουλίων, προκειμένου να διευκολύνουμε τις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά τη νομοθετική πρωτοβουλία την έχει η Επιτροπή, στα θέματα αυτά.
Αν αφήσαμε καμία ερώτηση, θα ξαναρθούμε πολλές φορές στη διάρκεια της Προεδρίας και θα απαντήσουμε. Και για την ΕΡΤ θα απαντήσω ευχαρίστως. Καταρχάς, μου δίνεται μια ευκαιρία να θυμίσω ότι αυτό το Πρωτόκολλο για τη δημόσια τηλεόραση, το οποίο έχει μπει στη Συνθήκη της Νίκαιας αρχικά, είναι ένα Πρωτόκολλο, στο οποίο εγώ είχα παίξει σημαντικό ρόλο τότε, ως Υπουργός Τύπου και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, την περίοδο 1993-1995. Είναι πάρα πολύ σημαντική η κατοχύρωση της δημόσιας τηλεόρασης, γιατί περάσαμε μια φάση στην Ε.Ε., που δεν ήθελαν τη δημόσια τηλεόραση, καθόλου. Επειδή ο κ. Χουντής, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, έκανε σχετική ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχετε μάθει από την απάντηση που έδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ότι αυτά είναι θέματα που ανήκουν στη δικαιοδοσία των εθνικών κυβερνήσεων και των εθνικών νομοθετικών οργάνων. Η EBU, άλλωστε, έχει τοποθετηθεί στο θέμα αυτό και έχει πει, όπως είπε και ο κ. Καψής στη Βουλή, προσφάτως, απαντώντας στον κ. Λαφαζάνη, ότι η EBU, αυτό, το οποίο ζητάει είναι να υπάρχει δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας και ως εκ τούτου, σταματήσει να υποστηρίζει την αναμετάδοση του προγράμματος των εργαζομένων της τέως ΕΡΤ.
Για τις υποκλοπές θα απαντήσω μια άλλη φορά, για να είστε και εσείς κα Κωνσταντοπούλου πιο καλά ενημερωμένη από τους τεχνικούς σας συμβούλους σχετικά με το θέμα αυτό.
