14 Δεκεμβρίου 2004


[Aπό την επιλογή Παπούλια ώς την κρίσιμη Σύνοδο Kορυφής]

H απόφαση του κ. K. Καραμανλή να υποδείξει ως νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κάρολο Παπούλια είναι μια πολιτική κίνηση που συγκεντρώνει πλήθος θετικών στοιχείων:

Πρώτον, λειτουργεί ευεργετικά για το πολίτευμά μας καθώς τα υψηλά καθήκοντα του ρυθμιστή του και του διεθνούς παραστάτη της χώρας αναλαμβάνει ένα πολιτικό πρόσωπο με μακρά εμπειρία, δοκιμασμένο στη διαχείριση δύσκολων θεμάτων, απολύτως ικανό και ώριμο να συνεχίσει, με σωφροσύνη και μετριοπάθεια, την υποδειγματική γραμμή του Κωνσταντίνου Στεφανόπουλου.

Δεύτερον, ενισχύει το κύρος του πολιτικού συστήματος που φαίνεται ικανό να ανταποκριθεί στις προσμονές της κοινής γνώμης, να υπερβεί περιττές θεσμικές τριβές και να βρει λύσεις στο εσωτερικό του, αναδεικνύοντας ένα πολιτικό πρόσωπο - όπως πρέπει - ως αρχηγό του κράτους, χωρίς αποφασιστικές αρμοδιότητες, αλλά με αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση του κλίματος, του ύφους και του ήθους του δημοσίου βίου και του δημοσίου λόγου (πράγμα πολύ σημαντικότερο από την άσκηση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας).

Τρίτον, δείχνει ότι πιο ασφαλείς πολιτικές πρωτοβουλίες είναι αυτές που έχουν διασφαλισμένη την αποδοχή τους επειδή το ουσιαστικό τους περιεχόμενο έχει λάβει εκ προοιμίου υπόψη την άποψη εκείνων που έχουν καθοριστικό ρόλο σε μία διαδικασία, ανάλογα με τα θεσμικά και αριθμητικά δεδομένα που τη διέπουν. Αυτό που έκανε το ΠΑΣΟΚ ως πλειοψηφία, το 1995 και το 2000, προσφέροντας στη χώρα τη λύση Στεφανόπουλου, όφειλε να το κάνει και το έκανε η Νέα Δημοκρατία το 2004, εφαρμόζοντας αντεστραμμένο το ίδιο κατ' ουσίαν μοντέλο.

H «ηγεμονία»

Από την άλλη βέβαια πλευρά, ο Πρωθυπουργός θέλησε να διατηρήσει το πλεονέκτημα του δήθεν αιφνιδιασμού, να εμφανιστεί με μία «ηγεμονική», δήθεν μονομερή πρωτοβουλία που «εκκαθαρίζει» ένα θέμα, το οποίο αφενός μεν ετίθετο αναγκαστικά για θεσμικούς λόγους καθώς λήγει η θητεία του απερχομένου Προέδρου, αφετέρου δε είχε καταστεί αντικείμενο εκτεταμένης παραπολιτικής σεναριολογίας λόγω της αμφιθυμίας που εξέπεμπε η ίδια η κυβέρνηση.

H εμμονή του κ. Καραμανλή στον «ηγεμονικό» τρόπο της ανακοίνωσης της ορθής επιλογής του Κάρολου Παπούλια στην αντίληψη της κυβέρνησης προφανώς αντισταθμίζει την αναγκαστική αποδοχή του αυτονοήτου, που άργησε να κατανοήσει η Νέα Δημοκρατία: H συναίνεση προϋποθέτει ότι επιλέγονται λύσεις που τη διασφαλίζουν. Από την άποψη αυτή, ο κ. Καραμανλής προτίμησε να προβεί μονομερώς σε μία επιλογή που εκφράζει απολύτως το ΠΑΣΟΚ, παρά να συμπράξει στην εφαρμογή μιας διαδικασίας διαλόγου που θα τον εμφάνιζε να διαπραγματεύεται με τα άλλα κόμματα. Ίσως στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας κάποιοι να προβάλλουν το επιχείρημα ότι ενισχύεται η στρατηγική του μεσαίου χώρου και του διεμβολισμού του λεγόμενου κοινωνικού κέντρου. H πραγματικότητα νομίζω ότι είναι πολύ πιο απλή.

H 17η Δεκεμβρίου

Το ίδιο ισχύει και ως προς την επιλογή του χρόνου. H ανακοίνωση της συναινετικής υποψηφιότητας του κ. Κάρολου Παπούλια έγινε λίγες μόνο ημέρες πριν από τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου, που έχει στρατηγική κρισιμότητα και για το Κυπριακό και για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είναι προφανές ότι ο Πρωθυπουργός θέλει να επεκτείνει - τουλάχιστον στο επίπεδο της αίσθησης και του κλίματος - την προεδρική συναίνεση και στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής. Αυτό βέβαια συμβαίνει τώρα που νιώθει την ανάγκη για τη δημιουργία προϋποθέσεων υποδοχής των εξελίξεων της 17ης Δεκεμβρίου.

H κυβέρνηση, αφού διαφοροποιήθηκε ρητά από τη λεγόμενη γραμμή του Ελσίνκι, φαίνεται να επιστρέφει σε αυτήν χωρίς όμως τον ρυθμό που υπαγόρευε το Ελσίνκι, διαμορφώνοντας με τη ρητή αναφορά στον Δεκέμβριο του 2004 ένα πολιτικό momentum για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ως παράμετρο των ευρύτερων ευρωτουρκικών σχέσεων. Όταν ο κ. Μολυβιάτης, κατά την τελευταία παρουσία του στην Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής, επιχείρησε να αμφισβητήσει την ακρίβεια ή την ορθή ερμηνεία των διατυπώσεων του Ελσίνκι λέγοντας ότι από αυτές μπορεί να θεωρηθεί ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει για πρώτη φορά την ύπαρξη περισσότερων της μιας (οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας) διαφορών με την Τουρκία, τον διέκοψα παρακαλώντας τον να μην προβεί σε τέτοιου είδους τοποθετήσεις από το βήμα της Βουλής γιατί ίσως να χρειαστεί να τις αναιρέσει επιστρέφοντας αργότερα στην ορθή ερμηνεία των ρητρών του Ελσίνκι. Και αυτό ακριβώς φαίνεται να γίνεται τώρα, με τις ίδιες διατυπώσεις, χωρίς όμως τις χρονικές προδιαγραφές.

Στην εξωτερική πολιτική δεν αρκεί η ευρεία πολιτική συναίνεση που σε όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο είναι κατά βάθος δεδομένη. Χρειάζεται επιπλέον αίσθηση ευθύνης της εκάστοτε κυβέρνησης και αίσθηση της λειτουργίας του ιστορικού και του διπλωματικού χρόνου, δηλαδή αίσθηση των κρίσιμων στιγμών που διαμορφώνουν ευκαιρίες ή απειλές. Αυτό είναι που λείπει από την κυβέρνηση, όχι η συναίνεση.

H «διχάλα»

Άρα, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της κυβέρνησης, το πεδίο της συναίνεσης επιδιώκεται να διαμορφωθεί στην προεδρική εκλογή, όπου ο κ. Καραμανλής «προσφέρει» συναίνεση και στα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής, όπου η κυβέρνηση νιώθει να έχει δυσκολίες χειρισμού και όπου ο κ. Καραμανλής «ζητάει» συναίνεση. Αυτό το σχήμα, της «προσφοράς» και της «ζήτησης» συναίνεσης, είναι επακόλουθο της στρατηγικής τής «διχάλας» που προσπαθεί να εφαρμόσει η Νέα Δημοκρατία - όπως είχα την ευκαιρία να αναλύσω σε ομότιτλο άρθρο μου στα «NEA» (9.10.2004).

Είχα υποστηρίξει τότε την άποψη ότι ο κ. Καραμανλής επιδιώκει να κινηθεί σε δύο άξονες που σχηματίζουν μία «διχάλα» μέσα στο μαγνητικό πεδίο της οποίας θέλει να τοποθετεί και έτσι να διατηρεί υπό έλεγχο τις πολιτικές εξελίξεις. Ο ένας άξονας είναι αυτός της συναίνεσης για την προεδρική εκλογή, που σημαίνει και αποφυγή των πρόωρων εκλογών. Ο δεύτερος άξονας είναι αυτός της σκανδαλολογίας - διαπλοκολογίας - απογραφολογίας όπου παράγονται εστίες έντασης, πολλές φορές σε ανεξέλεγκτες ποσότητες, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να χάνει τον έλεγχο των καταστάσεων που η ίδια δημιουργεί. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η λεγόμενη δημοσιονομική απογραφή και η πορεία της Εξεταστικής Επιτροπής για τους εξοπλισμούς.

Το κυρίως θέμα

Αυτά συμβαίνουν, κατά τη γνώμη μου, γιατί ο κ. Καραμανλής παρ' ότι προσπαθεί να δημιουργήσει την εντύπωση ότι είναι κυρίαρχος του παιχνιδιού και ότι διαμορφώνει με δικές του πρωτοβουλίες τη συγκυρία, είναι απολύτως υποτεταγμένος στον συσχετισμό των δυνάμεων που καταγράφεται στην ίδια τη συλλογική συνείδηση των Ελλήνων πολιτών. Με την έναρξη συνεπώς του 2005 και την εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας εισερχόμαστε στην περίοδο και στο πεδίο της πραγματικής πολιτικής δοκιμασίας της κυβέρνησης, που θα βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με τα προβλήματα και τις αποφάσεις της, χωρίς υπεκφυγές και χωρίς παράπλευρα θέματα που αποσπούν την προσοχή, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες και η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Μπαίνουμε συνεπώς επιτέλους στο κυρίως θέμα.

 


*Άρθρο Ευ. Βενιζέλου στα ΝΕΑ, 14 Δεκεμβρίου 2004

 

Tags: Εξωτερική ΠολιτικήΆρθρα 2004

23.1.2024: Γάμος ομοφύλων, τεκνοθεσία, παρένθετη μητρότητα. Συνταγματικό πλαίσιο και νομοθετική ρύθμιση | Κύκλος Ιδεών



https://ekyklos.gr/ev/847-23-1-2024-gamos-omofylon-teknothesia-parentheti-mitrotita-syntagmatiko-plaisio-kai-nomothetiki-rythmisi.html 

 

5-7 Νοεμβρίου 2023. Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ VΙΙ: Ασυμμετρίες και εθνική ατζέντα

Περισσότερα …

2.5.2023, Ch. Dallara - Ευ. Βενιζέλος: "Ελληνική κρίση: Μαθήματα για το μέλλον"

https://ekyklos.gr/ev/839-ch-dallara-ev-venizelos.html 

Περισσότερα …

Ευ. Βενιζέλος, Μικρή εισαγωγή στο Σύνταγμα και στο Συνταγματικό Δίκαιο, ebook

Περισσότερα …

Πρακτικά του συνεδρίου "Δικαιοσύνη: Η μεταρρύθμιση μιας εξουσίας και η αφύπνιση μιας ιδέας", ebook, 2022

Περισσότερα …

Εκδοχές Πολέμου 2009 - 2022, εκδ. Πατάκη

Περισσότερα …

23.9.2020 Ο Παύλος Τσίμας συζητά με τον Ευάγγελο Βενιζέλο | Η Ελλάδα Μετά IV: Μετά (; ) την πανδημία 

https://vimeo.com/461294009

6.6.2019 Αποχαιρετιστήρια ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Ολομέλεια της Βουλής

https://vimeo.com/340635035

13.2.2019, Ευ. Βενιζέλος Βουλή: Οδηγούμε τη χώρα σε θεσμική εκκρεμότητα, κολοσσιαίων διαστάσεων

https://vimeo.com/316987085

20.12.2018, Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» 

https://vimeo.com/307841169

8.3.2018, Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στη Βουλή κατά τη συζήτηση επί της πρότασης της ΝΔ για τη σύσταση Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης 

https://vimeo.com/259154972 

21.2.2018, Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου για την υπόθεση Novartis | "Πάρτε το σχετικό"

https://vimeo.com/256864375